Irak yol haritasını bulabilecek mi?

• Irak’ta iki rakip Şii hareketin iktidar çekişmesinin kanlı çatışmalara yol açması sonrası Bağdat’taki tüm siyasi güçler durum değerlendirmesi yapıyor ve kendilerince bir yol arıyor. Ancak aylardır hükümet kurulamayan ülkeyi siyasi kriz ve çatışma döngüsünden çıkaracak işe yarar bir yol haritasının bulunup bulunamayacağı henüz belirsiz. 

 

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, iktidarın barışçıl yöntemlerle değişmesi taraftarı olduğunu ve çatışmalar devam ederse görevi bırakmaya hazır olduğunu bildirdi. Kazımi diyaloğun gelişmesi için tüm tarafların uzlaşması gerektiğini de hatırlattı. Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ise erken seçim düzenlenmesinin, ülkenin yaşadığı krizden çıkmasına yardımcı olacağını bildirdi. Ancak Irak anayasasına göre, seçime gidilmesi için önce parlamentonun feshedilmesi gerekiyor. Parlamentonun en az üçte birinin talebiyle yapılacak oylamada ise salt çoğunluğun desteği gerekiyor. Bunun için de partilerin uzlaşması gerekiyor ancak bu bir türlü sağlanamıyor. 

Kazımi’nin yürüttüğü diyalog çabalarının neticesinde Sadr Hareketi hariç Koordinasyon Çerçevesi’nin de içinde olduğu bazı partiler anayasal çerçevede erken seçime gitmeyi kabul etmişti. Fakat nasıl bir yolla seçime gidileceği konusunda henüz fikir birliği sağlanmış değil. 29-30 Ağustos’taki son Şii-Şii çatışması geride 23 ölü, 700 yaralı bırakırken, ülkedeki iktidar savaşının sona erip ermeyeceği ise belirsizliğini koruyor. 

Bunun yanısıra Şii lider Mukteda es-Sadr’ın çatışmalara giden süreçteki rolü önümüzdeki günlerde tartışılmaya devam edecek. Bununla birlikte olaylar, siyasetten çekildiğini son 9 yılda 9. kez açıklayan Sadr’ın varlığı ve yokluğu arasındaki farkın görülmesi açısından da bir gösterge sunuyor. 

Gözlemciler, krize Sadr Hareketi’nin tecrit edilmesini esas alan bir çözüm getirilemeyeceğinde ve ülkenin hızla yeni bir genel seçime gitmesi gerektiğinde birleşiyor. Ancak sistemde köklü değişikliğe gitmeden seçimin yenilenmesinin farklı bir sonuç doğurmayacağını düşünenlerin sayısı da azımsanmayacak düzeyde. Zira 2003’teki işgalin ardından Irak’ta inşa edilen mezhepçi ve etnik tabanlı iktidar paylaşımı sorunları çözmekten ziyade krizlere yol açan cinsten.  BAĞDAT