Sağlıkta cinsiyet eşitsizliği: Kadınlar yüzde 24 daha az kazanıyor

• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından hazırlanan yeni bir ortak rapora göre, sağlık ve bakım sektöründeki kadınlar, erkeklere oranla yüzde 24 daha az kazanıyor.

Merkezi İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunan BM’ye bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) resmi sayfasında sağlık ve bakım sektöründeki cinsiyet eşitsizliğine dair  hazırladığı raporu yayınladı. 13 Temmuz’da açıklanan raporun dünyanın en kapsamlı analizi olduğu kaydedildi. 

ILO’nun, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile ortak hazırladığı bu yeni rapora göre; sağlık ve bakım sektöründeki kadınlar, diğer iktisadi sektörlere kıyasla cinsiyetler arasında daha büyük bir ücret farkıyla karşı karşıya ve erkeklere oranla ortalama yüzde 24 daha az kazanıyor. 

Sağlık sektörünün yüzde 67’si kadın

Sağlıkta cinsiyete dayalı ücret eşitsizlikleri üzerine hazırlanan rapor, yaş, eğitim ve çalışma süresi gibi etmenleri de hesaba katarak yüzde 24'e sıçrayan, yaklaşık yüzde 20'lik bir ham cinsiyet ücret farkı saptadı. 

Ücret farkının büyük bir kısmı, belki de dünya çapında sağlık ve bakım çalışanlarının yüzde 67'sini oluşturan kadınlara yönelik ayrımcılık nedeniyle açıklanmıyor. Rapor ayrıca, sağlık ve bakım sektöründeki ücretlerin diğer iktisadi sektörlerle karşılaştırıldığında genel olarak daha düşük olma eğiliminde olduğunu da ortaya koyuyor. Bu, kadınların baskın olduğu iktisadi sektörlerde ücretlerin genellikle daha düşük olduğu bulgusuyla da tutarlı.

Cinsiyete dayalı ücret farkı 

COVID-19 döneminde küresel bir analiz, COVID-19 salgını, sağlık ve bakım çalışanlarının oynadığı hayati role rağmen 2019 ila 2020 arasında ücret eşitliğinde yalnızca marjinal iyileşmeler olduğunu ortaya koyuyor. 

Aynı zamanda, araştırma farklı ülkelerde cinsiyete dayalı ücret farklarında geniş bir çeşitlilik saptıyor. Bu da sektördeki ücret farklılıklarının kaçınılmaz olmadığını ve bu farklılıkları kapatmak için daha fazlasının yapılabileceğini gösteriyor. Ülkeler içinde, cinsiyete dayalı ücret farkları, erkeklerin fazla temsil edildiği daha yüksek ücret kategorilerinde daha geniş olma eğilimindedir. Kadınlar daha düşük ücret kategorilerinde aşırı temsil edilmektedir.

Sağlık ve bakım sektöründe çalışan annelerin ek cezalara maruz kaldığı belirtilen raporda, “Bir kadının doğurgan olduğu yıllarda, sektördeki istihdam ve cinsiyete dayalı ücret farkları önemli ölçüde artmaktadır. Bu boşluklar daha sonra bir kadının çalışma hayatının geri kalanı boyunca devam eder” deniliyor. Rapor, kadın ve erkek arasında aile görevlerinin daha adil bir şekilde paylaşılmasının birçok durumda kadınların farklı meslek seçimleri yapmasına yol açabileceğini gözlemliyor.

Ücret farkını açıklayamıyorlar

Analiz aynı zamanda sektörün cinsiyetler arası ücret farklarını yönlendiren etmenlere de bakıyor. Yaş, eğitim, çalışma süresi ve kadın ve erkeklerin kamu ya da özel sektöre katılımlarındaki farklılıklar, sorunun yalnızca bir kısmına hitap ediyor. Rapora göre, dünya genelinde sağlık ve bakım sektöründe benzer işgücü piyasası profillerine sahip kadınlara erkeklerden daha az ücret ödenmesinin nedenleri, büyük ölçüde işgücü piyasası etmenleri tarafından açıklanamıyor.

Raporda şöyle deniliyor: “Çoğunluğu kadın olan sağlık ve bakım çalışanları için daha adil ücretler de dahil olmak üzere daha iyi ve daha adil çalışma koşulları olmadan daha kaliteli sağlık ve bakım hizmetlerine sahip olamayız. Kurumlar arasında gerekli siyasa diyaloğu da dahil olmak üzere kararlı siyasa eyleminin zamanı geldi."

Kadınlar için daha adil üret ve daha adil çalışma koşulları

ILO Çalışma Koşulları ve Eşitlik Dairesi Başkanı Manuela Tomei, “Sağlık ve bakım sektörü genel olarak düşük ücretlere, inatla büyük cinsiyetler arası ücret farklarına ve çok zorlu çalışma koşullarına katlandı” dedi. Tomei devamla, “COVID-19 salgını bu durumu açıkça ortaya koyarken, sektörün ve çalışanlarının aileleri, toplumları ve ekonomileri ayakta tutmada ne kadar hayati olduğunu da gösterdi” diye belirtti. Tomei şöyle dedi: “Daha güçlü bir sağlık ve bakım sektörü olmadan kapsayıcı, dayanıklı ve sürdürülebilir bir iyileşme olmayacak. Çoğunluğu kadın olan sağlık ve bakım çalışanları için daha adil ücretler de dahil olmak üzere daha iyi adil çalışma koşulları, daha kaliteli sağlık ve bakım hizmetlerine sahip olamayız. Kurumlar arasında gerekli siyasa diyaloğu da dahil olmak üzere belirleyici siyasa eyleminin zamanı geldi. Bu ayrıntılı ve güvenilir raporun, bunu oluşturmak için gereken diyalogu ve eylemi teşvik etmeye yardımcı olacağını umuyoruz.”

Çeviri: Serap Güneş

Kaynak: ILO resmi internet sayfası

ILO hakkında

1919'da kurulan Uluslararası Çalışma Örgütü, 187 üye devletin hükümetlerini, işverenlerini ve işçilerini, çalışma standartlarını belirlemek, siyasalar geliştirmek ve tüm kadınlar ve erkekler için insana yakışır işi teşvik eden programlar tasarlamak üzere bir araya getiren tek üçlü BM kuruluşudur.

DSÖ hakkında

Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler sistemi içinde halk sağlığı alanında küresel liderlik sağlar. 1948'de kurulan DSÖ, sağlığı geliştirmek, dünyayı güvende tutmak ve savunmasız kişilere hizmet etmek için altı bölgede ve 149 ofisten 194 üye devletle birlikte çalışmaktadır.