Aday ittifakı bozuldu mu?

• Sünnilerin ortak adayı Muhammed Halbusi, yeniden Irak Parlamentosu Başkanı seçildi. 15 gün içinde ülkenin yeni  cumhurbaşkanının da seçilmesi gerekiyor ancak adayı belirleyecek olan KDP ve YNK’nin farklı ittifak arayışı nedeniyle bu konuda belirsizlik hakim. 

Irak Parlamentosu’nda 10 Ekim’de yapılan erken genel seçimlerinin ardından ilk genel kurul oturumu başkent Bağdat’taki parlamento binasında gerçekleştirildi. Pazar günkü oturumda bazı grupların boykotuna rağmen 329 sandalyeli meclisteki oylamaya 228 parlamenter katıldı. Başkanlık için Sünnilerin ortak aday olarak belirlediği Takaddum Partisi lideri Muhammed Halbusi ile geçici olarak bu görevi yürüten Mahmud Meşhedani yarıştı. Yapılan gizli oylama neticesinde Halbusi 200 oy olarak yeniden seçildi. Meşhedani’nin 14 oy aldığı oylamada, 14 oy ise geçersiz sayıldı. Halbusi, geçtiğimiz dönemde de Parlamento Başkanlığı görevini yürütmüştü.

Yardımcıları da belirlendi 

Meclisteki oylamada Şii Arap vekil Hakim Zamli birinci başkan yardımcısı seçilirken, ikinci başkan yardımcılığına da KDP Kerkük Milletvekili Şaxewan Abdullah getirildi.

Bundan sonra ne olacak?

Irak yasaları ve parlamento iç tüzüğü gereği, Irak parlamentosu 15 gün içerisinde yeni cumhurbaşkanını seçecek. 2003’te Saddam liderliğindeki Baas rejiminin yıkılmasından ve yeni Irak anayasının kabulünden bu yana Irak’a bağlı federatif bölgeler arasındaki anlaşmalar gereği Irak Cumhurbaşkanı Kürdistan Bölgesi’nden seçilmektedir. Irak cumhurbaşkanlığını sırasıyla Celal Talabani, Fuat Mahsum ve son olarak Berhem Salih yaptı. 

Blok bozuldu mu?

Cumhurbaşkanı adayı ise Güney Kürdistan’ın iki ana partisi konumundaki KDP ve YNK arasında gerçekleştirilen anlaşmalar gereği şimdiye kadar YNK tarafından belirleniyordu. Kimi zaman KDP’nin aday belirleme girişimleri olsa da gelenek şimdiye dek bozulmadı. Ancak bu kez dengeyi bozan yeni bir gelişme yaşandı. Görünüşe göre KDP, Sünniler ile ittifak yapıp cumhurbaşkanı adayını seçtirmek istiyor, YNK ise Şii hareketinin desteğini almak istediğine dair sinyaller veriyor. Bu nedenle de cumhurbaşkanı adayının hangi ittifakla ve nasıl seçileceğine dair ülkede bir belirsizlik hakim. 

Berhem Salih’in  ismi geçiyor

YNK tarafından adayın kim olacağına dair herhangi bir resmi açıklama da şu ana kadar yapılmadı. YNK yetkilileri daha önce yaptıkları açıklamalarda cumhurbaşkanı adayının yeniden Berhem Salih olacağını söylemişti.

Hükümet nasıl kurulacak?

15 gün içerisinde Irak’ın yeni cumhurbaşkanının belirlenmesinin ardından, seçilecek olan yeni cumhurbaşkanı parlamentodaki sayıca en büyük gruba hükümeti kurma yetkisi verecek.

Irak parlamentosundaki en güçlü grubun kim olduğu tartışmalı olsa da Sunni ve Şii taraflar parlamentodaki en büyük grubu oluşturmak için kendi içlerinde ittifak arayışlarını sürdürüyor.

Irak parlamentosunun ilk oturumunda 88 vekille kendini en güçlü grup olarak kabul eden Şii Çerçeve Koordinasyonu üyeleri ile 76 vekille en büyük grup olduğunu iddia eden Sadr Hareketi üyeleri karşı karşıya gelmişti.  BAĞDAT