• F-16 satışı başta olmak üzere Türkiye-ABD Mekanizması çerçevesinde görüşme gerçekleştirmek üzere ABD’ye giden Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Washington’da biraraya geldi. Görüşme ardından yazılı açıklama yapıldı.

Görüşmeler öncesinde açıklama yapan Blinken, iki ülkenin NATO müttefiki olarak çalışmaya devam ettiğini söyledi. Blinken, “İşbirliğimizi derinleştirmek için Türkiye-ABD Mekanizması’nın hayata geçirilmesini görüşeceğiz. Çeşitli engelleri değerlendireceğiz. Yakın müttefikler ve işbirliği içinde ortaklar olabiliriz ama bunlar görüş ayrılıklarımız olmayacağı anlamına gelmiyor” dedi.

Türk Bakan Çavuşoğlu da görüşmede ikili ve bölgesel konularda ortaklık alanları ile ekonomik işbirliğinin Türkiye için öncelikli olduğunu söyledi. Çavuşoğlu, “Geçen yıl ticaretimiz 30 milyar doları aştı. Hedefimiz 100 milyar dolar” diye konuştu.

Ortak çıkarlar için onay istedi

ABD’den F-16 savaş uçaklarının satın alınmasının onaylanmasını beklediklerini söyleyen Çavuşoğlu, “Başta F-16 taleplerimiz olmak üzere ikili savunma işbirliğine ilişkin önemli konuları da ele alacağız. Daha önce de birlikte söylediğimiz gibi bu sadece ABD için değil NATO için de önemli, dolayısıyla ortak stratejik çıkarlarımız doğrultusunda onay bekliyoruz’’ ifadelerini kullandı.

Başlıklar birbirine bağlı

İlk gün toplantısının ana maddeleri; ABD'nin Türkiye’ye F-16 savaş uçakları ve modernizasyon kiti satışı dışında, Rusya-Ukrayna savaşında Türk devletinin rolü, NATO'ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya'nın katılımına Ankara'nın vetosu ve Türkiye'nin Rusya aracılığında Esat rejimi ile görüşürken Suriye’ye askeri harekat olasılığıydı.

ABD Dışişleri Bakanlığı’nda gerçekleşen heyetler arası görüşme ardından bakanlar, basın toplantısı düzenlemedi. Görüşmeler hakkında ortak yazılı açıklama yapıldı.  

Ortak yazılı açıklama

ABD ve Türkiye dışişleri bakanlıkları da görüşme ile ilgili ortak yazılı açıklama yayınladı. Açıklamaya göre görüşmede, Türk ordusunun F-16 filosunun modernizasyonu ile ABD-Türkiye savunma ortaklığının güçlendirilmesi ele alındı.

Ortak açıklamada, “Bakan Blinken ve Bakan Çavuşoğlu, Rusya'nın kabul edilemez savaşına karşı Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne verdikleri açık desteğin altını çizerek savaşı sona erdirecek bir çözüm bulunmasına desteklerini yinelediler. ABD, Türkiye'ye Karadeniz Tahıl Girişimi'ne aracılık etmesindeki rolü için teşekkür etti ve iki taraf bu hayat kurtarıcı mekanizmanın küresel tahıl talebini karşılamak için gereken hızda çalışması gerektiği üzerinde durdu” denildi.

Blinken ve Çavuşoğlu'nun Güney Kafkasya'da barışın ilerletilmesi için koordinasyon ve işbirliğini arttırma kararı aldığı da belirtilen açıklamada ayrıca, “Finlandiya ve İsveç'in NATO İttifakına katılma başvurusunu ilerletmek üzere Finlandiya, İsveç ve Türkiye tarafından imzalanan üçlü memorandumun uygulanmasını ele aldılar” ifadeleri yer aldı.

“Bakan Blinken ve Bakan Çavuşoğlu terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele edilmesi gerektiğini yinelediler” denilen açıklamaya göre bu bağlamda, ABD ve Türkiye'nin kolluk kuvvetleri ve bilgi paylaşımı yoluyla önceden var olan işbirliğini geliştirerek, Stratejik Mekanizma kapsamında terörle mücadele istişarelerinde bulunmayı planlıyor.

Açıklamada, “Suriye krizini tüm yönleriyle ele alan taraflar, ABD ve Türkiye'nin, BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı uyarınca Suriye'nin öncülüğünde yürütülecek bir siyasi sürece olan bağlılıklarını yinelemişlerdir. Taraflar, BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'ye sınırötesi insani yardım ulaştırılmasını genişleten son kararını memnuniyetle karşılamışlardır” denildi.

NATO üyelikleri ve Suriye 

VOA Türkçe’ye konuşan uzmanlar, Biden yönetiminin Kongre onayını da alıp Türkiye'ye 20 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı satışı anlaşmasını gerçekleştirmesi halinde , Ankara'nın İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliklerine karşı direncini yumuşatacağını öngörüyordu. Ancak Biden yönetiminin de bu satış karşılığında özellikle Suriye konusunda Ankara'nın frene basmasını beklediği de kaydediliyordu.

Çavuşoğlu bağlantılı değli diyor

Çavuşoğlu ise bugün Blinken'la görüşmesinde bu konuların, F-16 satışı için şart olarak önlerine gelmediğini söyledi ve “Gerçekleştirdiğimiz ikili görüşmede de böyle bir şart yok. Ama Finlandiya ve İsveç'in üyelik sürecinin hızlanmasının Kongre üzerinde her ne kadar bu iki konunun doğrudan bağlantısı olmasa da olumlu etkisi olacağını herkes söylüyor zaten. F-16 müzakerelerinde de İsveç'in herhangi bir üyeliği ya da Finlandiya'nın üyeliği konusunda bir ön şart hiçbir zaman resmi olarak konuşulmadı” dedi.

Verilen sözler

Çavuşoğlu ABD tarafının Suriyeli ile ilgili yeni bir çalışma başlatma önerisi yaptığını da kaydetti; “Tabi Türkiye olarak özellikle Amerika'nın geçmişte verdiği sözleri de gerek Mümbiç yol haritası 90 günlüktü uygulanmadı, gerekse 2019 mutabakatıyla PKK/YPG unsurlarının 30 kilometre en az güneye çekilmesi konusunda bir ortak açıklamamız olmuştu Ankara'da”şeklinde konuştu. WASHINGTON 

*****

Beyaz Saray: NATO üyeliklerini onayla

Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre günlük basın brifinginde Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerinin en kısa sürede onaylanması çağrısını yineledi. 

Sözcüsü Jean-Pierre’e, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine ilişkin süreç bağlamında, “ABD Başkanı Joe Biden’ın Türkiye’yi güvenilir bir NATO müttefiki olarak görüp görmediği” sorusu yöneltildi.

Türk devletini güvenilir bir müttefik olarak niteleyen sözcü, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurularının güçlü destekçisi olduklarını ve üyelik başvurularını onaylamak üzere hızla harekete geçmek için Senato ile çalıştıklarını vurguladı. İki ülkenin NATO üyeliklerinin müttefikler tarafından hızla onaylanmasından duydukları memnuniyeti dile getiren, Karine Jean-Pierre, “Geri kalan müttefiklerin de onay süreçlerini en kısa sürede tamamlama çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.