Dağları bombalasalar da yine koçer olacağız

• Botan dağlarında koçerliğin tüm yükü omuzlarına bırakılan kadınlar, Cûdî, Gabar ve Herekol’a yapılan bombardımanın gölgesinde yıllardır kendilerine bir yaşam alanı oluşturmaya çalışıyor.

Kürtlerin koçerlik kültürü hem doğayla iç içe yaşamın başka bir ismi hem de komünal yaşamın örneklerinden. Şirnex’te şehir merkezinden uzak alanlarda dağlara yakın kurdukları çadırlarla, yer yer görsel şölen yaratan koçerlerin en büyük sorunu ise Cûdî, Gabar, Herekol’da oldukları sürece Türk devletinin bombardımana tanıklık etmek.

Hezex (İdil) ilçesine bağlı Sarix (Haberli) Çiya Spî mıntıkasındaki kadınlar yaşam koşullarının zorluğunu dile getirse de, “Yine olsak yine koçer olmak isteriz” sözleriyle saldırılara rağmen yaşam alanlarından vazgeçmeyeceklerini dillendiriyor.

 

 

Gün ışığıyla başlıyorlar

Sêrt’ten (Siirt) Botan’a gelen koçer kadınlardan Ayşe Günbay, sabahın erken saatlerinde uyandıklarında ilk işlerinin çocuklarına kahvaltı hazırlamak ve havaların hala soğuk olması nedeniyle soba yakmak olduğunu dile getiriyor.

Jinnews’ten Dilan Babat’a, kahvaltıdan sonra koyunları sağmaya gittiklerini söyleyen Günbay, şöyle devam ediyor: “Koyunlarımızı sağdıktan sonra çobanlarımız koyunları akşama kadar daha iyi otlayacakları yere götürüyor. Akşama kadar durmuyoruz, koyunları götürdükten sonra yakmak için yakın beldelere giderek kuru dalları topluyoruz. İki ay sonra artık buradan da kalkıp yaylalara çıkmaya başlayacağız. Eledağı yaylasına gidiyoruz, orada da 3 ya da 5 ay kalıyoruz. Kaldığımız yaylaların yakınları da bombalanıyor.”

 

 

Dağ arası yaşam

Dağlar bombalanırken çıkan sesi sürekli duyduklarını bu durumun kendilerini korkuttuğunu ancak ses çıkaramadıklarını kaydeden Günbay, ayrıca ekliyor: “Koçerliğin en kötü yanı çocuklarımızın okuyamaması. Sürekli dağlardayız, o dağdan diğer dağlara gidiyoruz. Ben bildim bileli koçerim. Ailem de koçerdi, evlendiğim kişinin ailesi de koçerdi. Yaşamım da koçerlikle devam edecek.”

 

 

Yükü omuzlarında

Zehra Günbayır da Sêrt’ten Çiya Spî’ye gelen kadınlardan. Koçerliğin tüm yükünün kadının omzunda olduğunu söylüyor:

“Sürekli dağlardayız, bundan bir ay sonra yeniden toparlanıp yaylalara çıkacağız. Orada da hava bozulduktan sonra başka bir alana gideceğiz. Çadırdan tutalım hayvan sağmaya, ekmek pişirmeye, çocuk bakmaya kadar hepsini kadınlar yapıyor. Akşam gibi koyunlarımız otlandığı alandan geliyor, yeniden sağıyoruz.”

Herekol’u bombaladılar

Geçen sene Herekol bölgesinde yapılan bombardımanı hatırlatan Günbayır, “Oraları bombalamaya başladılar ama yapacak bir şeyimiz yok. Bombalama bitene kadar çadırlarımız da kalıyoruz” diyor. ŞIRNEX