Kadın siyasi tutsaklar: ‘İdamları durdurun’ 

• İran’da Evin Hapishanesinde tutulan 30 kadın siyasi tutuklu, göstericilerin idamının durdurulması için bir bildiri yayınladı. Kadın siyasi tutsaklar, “idamları durdurun” dedi.

Kadın siyasi tutsakların yayınladığı bildiride, “Bizler Evin Hapishanesi’nde kadın koğuşundaki siyasi ve ideolojik mahkumlar, İran’da protestocuların idam edilmesine ve mahkumlara verilen haksız cezalara son verilmesini talep ediyoruz. Dini ve siyasi inançlarımız ve kökenlerimiz ne olursa olsun, hepimiz adil olmayan ve şeffaf olmayan prosedürler sonucunda toplam 124 yıl hapis cezasına çarptırıldık. Bu da birkaç nesil insan yaşamına eşdeğerdir” ifadeleri kullanıldı.

Bildiriyi imzalayanlar arasında, Haziran 2019’da gözaltına alınan ve ardından ulusal güvenliği baltalama suçundan 5 yıl hapis cezasına çarptırılan İran asıllı Fransız vatandaşı araştırmacı Fariba Adelkhah ve benzer gerekçelerle 2021’de 10 yıl hapis cezasına çarptırılan İran asıllı Alman vatandaşı kadın hakları savunucusu Nahid Taghavi de bulunuyor.

Rejimi eleştirdiği için Ocak 2022’de 5 yıl hapis cezasına çarptırılan, eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani’nin kızı Faize Haşimi ve 2020’de casusluk suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırılan çevre aktivisti Nilüfer Bayani de bildiriyi imzaladı.

71’i çocuk 525 ölüm

İran İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı’na (HRANA) göre, beşinci ayına giren protestolarda İran devlet güçleri tarafından 525 kişi öldürüldü ve ölenler arasında 71 çocuk da vardı. Protestolar sırasında devlet güçlerinden 68 kişi de öldü. Kesin olmayan verilere göre, 19 bin 546 kişi de gözaltına alındı.

Şimdiye kadar İran İslam Cumhuriyeti’nin karşı karşıya kaldığı protesto dalgası olan “Jin jiyan Azadî” halk hareketi 164 şehri ve 144 üniversite ve akademik merkezde süreklileşen eylemlere sahne oldu. Kitlesel sokak eylemlerinde bir azalma gözlemlenirken sistem karşıtı protestoların son dalgası, İran’ı etkisi altında tutumaya devam ediyor. 

Protestolar devam ediyor

Jina Amînî’nin katledilmesi ardınan zorunlu başörtüsünün reddi olarak başlayan protestolar, kısa sürede sistemde değişimi talebi ile yaygınlaştı. İran’ın güneydoğusundaki yoksul Sistan-Belucistan’da düzenli sokak protestoları, petrol işçilerinin grevleri ve protestocuların ölüm yıldönümlerini anma protestoları da dahil olmak üzere eylemler devam ediyor.

ABD merkezli Abdorrahman Boroumand Center insan hakları grubunun kurucu ortağı Roya Boroumand, “Protestolar şiddetli baskı karşısında durmadı ancak kesinlikle azaldılar. Yargısız infaz vakalarını da görüyoruz ve doğal olarak vatandaşlar daha temkinli” diye konuştu.

Hamaney’den yeni hamleler

İran’ın dini otoritesi ve en yetkili güç olan Ali Hamaney, bu ay yayınladığı bir kararname ile İran Emniyet Gücü Genel Müdürü olarak eski Tahran polis şefi Tuğgeneral Ahmed Rıza Radan’ı atadı. Radan, tartışmalı seçimlerle ilgili 2009 protestolarının bastırılmasında kilit rol oynadığı düşünülen sert bir figür olarak biliniyor.

Bu arada, protestolara yönelik baskı İran’ın izolasyonunu artırdı ve Batılılarla 2015 tarihli nükleer anlaşmayı canlandırma konusunda yapılan müzakereler durduruldu.

İran, Ukrayna savaşı ile Batı’dan izole edilen Rusya’ya giderek daha fazla yaklaşıyor. Tahran’ın bir sonraki hamlesi SİHA’lar üzerinden gerçekleşti. Moskova’ya yüzlerce düşük maliyetli silahlı insansız hava aracı (SİHA) tedarik etti. HABER MERKEZİ