Kerkük’te talanın sonu

• Saddam Hüseyin döneminde Kerkük’ten etnik temizlik amacı ile göçertilen Kürt ve Türkmenlerin toprak ve mülklerinin Sünni Arap yerleşimcilere verilmesi ile başlayan uygulama son buldu. Hadi El-Amiri, “sözleşmeleri yenilemeyin, gerekli tedbirleri alın” tebligatı yaptı.  

• Kürt topraklarının Arap yerleşimcilere sözleşme karşılığı verilmesi ve satılmasına olanak sağlayan BAAS iktidarının kurduğu ve halen aktif olan Kuzey İşleri Komitesi'nin aldığı tüm kararların geçersiz olduğu açıklandı. Yerleşimci Arapların tarım sözleşmeleri yenilenmeyecek.  

Irak Anayasası'nın 140. Maddesinin Uygulanması Yüksek Komite Başkanı Hadi el-Amiri, Kerkük Valiliği'ne Arap çiftçiler ile yapılan tarım arazileri sözleşmelerinin yenilememesini istedi. 140. Maddenin Uygulanması Yüksek Kurulu Başkanı, Tarım Bakanlığı'na hitaben yazdığı yazıda "gerekli tüm tedbirlerin alınmasını" ve Komite'ye bilgi verilmesini istedi.
Hadi el-Amiri'nin açıklaması, Irak Tarım Bakanlığı'na gönderilen tebligatın akabinde geldi. Irak’ta 1968’de BAAS’ın “Birlik, Özgürlük, Sosyalizm” sloganıyla iktidara gelişinin hemen ardından başlayan Kerkük’ün Araplaştırılması planının yarattığı etnik çatışmaya çözüm arayışları sürüyor. Irak Başbakanı Muhammed Şii el-Sudani hükümeti 140. Maddeyi uygulamasa da geçici tedbirler ile gerginliği azaltmaya dönük adımlar atıyor. 140. Madde kapsamındaki bölgelerden haber yapan KirkukNOW ajansından Ammar Aziz, Amiri’nin yayınladığı tebligatın bir kopyasının Bakanlar Kurulu Başkanlığı, Kerkük Valiliği ve diğer bazı devlet kurumlarına da gönderdiğini yazdı. Hadi el-Amiri’nin tebligatı, Kerkük'te Saddam Hüseyin döneminde getirilerek Kerkük’e yerleştirilen Arap yerleşimciler için tarım arazisi sözleşmelerinin yenilenmemesini şart koşan 2012 tarihli 29 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına dayandırdı.

Yüksek Kurul tekrar faal
Tebligatta, "Mülkiyet devri, kamulaştırma, müsadere ve ihtilaflı bölgelerde Araplara ait olmayan tarım arazilerinin elden çıkarılması haklarının kaldırılmasına ilişkin bir grup olan Kuzey İşleri Komitesi'nin tüm kararlarının iptaline ilişkin 2012 tarihli 29 sayılı Karar Kerkük dahil olmak üzere tüm tarımsal sözleşmelerin iptali” şeklinde yazıldı. Tebligatın devamında Kurdistan’ın ihtilaflı kabul edilen bölgelerine ilişkin kurulun faal hale getirildiği, “140. Maddenin Uygulanması Yüksek Kurulu yeniden faaliyete geçirilmiş olup, temel görevlerinden biri de bu tarım arazilerinin mülkiyetinin çözülmesidir” sözleri ile duyuruldu. 
Irak Federal hükümetinin bu kararı, tarım arazilerinin Kuzey İşleri Komitesi kararlarının açıklanmasından önceki durumuna döndürülmesini şart koşuyor. Hadi el-Amiri, Bakanlar Kurulu kararının halen geçerli olduğunu ve tarım sözleşmelerinin yenilenmemesi gerektiğini vurguladı.

Etnik temizlik 1970’te başladı
 Komitesi'nin bir kararına göre, Kürt çiftçilere ait tarım arazilerinin çoğu ülkenin çeşitli bölgelerinden BAAS rejimi tarafından getirilerek yerleştirilen Araplara dağıtıldı. Kerkük'te Kürt ve Türkmen ailelerin, Saddam Hüseyin liderliğindeki BAAS Partisi iktidarı sırasında Yüksek Devrimci Komuta Konseyi ve Kuzey İşleri Dairesi tarafından 1970’li yıllar boyunca sürgün edilmesi sürecinin bir parçası olarak orta ve güney Irak'tan gelen Arap çiftçilere tarım sözleşmeleri verildi. Günümüze kadar da Kerkük’ün yoğunluklu olarak güney ve Güney Batı hattında uygulanan karar ile Kürtlere ve Türkmenlere dönük etnik temizlik devam etmişti. 

140.Madde hayata geçirilmeyi bekliyor
Tarım arazilerinin mülkiyeti, Kerkük Valiliği ve diğer tartışmalı bölgelerde 20 yıldır askıda kalan ve Kürt, Türkmen ve Arap çiftçiler arasında gerginlik ve çatışmalara neden olan başlıca dosya. Muhammed Şia el-Sudani liderliğindeki yeni kabinede 140. Maddenin Uygulanması Yüksek Komitesi yeniden faaliyete geçirildi. Komisyonun temel görevlerinden biri söz konusu tarım arazilerinin mülkiyet sorununu çözmektir.
2005 yılında Irak halkının çoğunluğunun oy kullandığı Irak anayasası, tartışmalı bölgelerin kaderini, 140. madde çerçevesinde nüfus sayımı ve referandum ile çözülmesi yönünde karara bağlamıştı. Ancak bu karar aradan geçen 18 yıla rağmen uygulanmadı. Bu Anayasa maddesine göre, sorun üç aşamalı bir plan doğrultusunda, normalleşme, nüfus sayımı ve referandum tamamlandıktan sonra sonuçlanacaktı. Irak Anayasası kararın üç yıl içerisinde hayata geçirilmesini öngörse de iktidarlar 2007 yılı sonuna kadar verilen bu sürede hiç bir girişim yapmadı. KERKUK