Mülteciler yasaların hedefinde

• Yunanistan, mülteci ve sığınmacıların sınır dışı edilmesi için birimlerini uyarırken; Almanya’da son bir haftada 729 kişinin iltica başvuruları reddedildi ve İspanya’da 20 Mayıs'ta yürürlüğe girecek Yabancılar Yönetmeliği ile mültecilerin hakları gasp edilecek. 
• Portekiz, ülkede izinsiz bulunan kişilerin sınır dışı edilmesi için kampanya başlattı; 18 bin mülteci bundan etkilenecek. ABD’nin ise Gazze Şeridi'ndeki 1 milyona yakın Filistinliyi kalıcı olarak Libya'ya yerleştirmeyi planladığı ileri sürüldü.

Avrupa’da son haftalarda mültecilere karşı alınan sert tedbirler yaygınlık kazanıyor. Bu değişimin başlıca temsilcileri yeni sınır kontrolleriyle Almanya, Yüksek Mahkemesi tarafından yeşil ışık yakılan Arnavutluk planıyla İtalya ve 20 Mayıs'ta yeni Yabancılar Yönetmeliği'nin yürürlüğe girmesiyle İspanya'dır. Ancak diğer Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de her geçen gün göç kontrolü ve göçü engellemeye yönelik tedbirler açıklıyor.

Yunanistan’da mülteciler ve sığınmacılar için kurulan barınaklar tam kapasitenin altında. 2025 yılının ilk aylarında ülkeye gelen mülteci sayısı 2024 yılına kıyasla yüzde 27 düştü. Ancak bunlara rağmen hükümet hem yasal olarak tanınmış mülteci statüsüne sahip kişileri hem de sığınmacıları kabul etmemeleri konusunda ilgili birimleri uyardı.

18 bin kişi etkilenecek

Portekiz, geçtiğimiz hafta, ülkede izinsiz bulunan kişilerin sınır dışı edilmesine yönelik bir kampanya başlattığını duyurdu. Hükümet, tamamı Hindistan, Pakistan, Nepal ve Bangladeş gibi Asya ülkelerinden gelen 18,000 kadar mültecinin bu tedbirden etkilenebileceğini tahmin ediyor. Tedbir, idari bir prosedürün başlatılması anlamına gelecek ve bu kişilere tedbire yasal olarak itiraz etme ya da ülkeyi terk etme konusunda karar vermeleri için 20 gün süre tanıyacak.

Polonya'da ‘Hajnowka 5'lisi’ olarak bilinen kişilerin, giyecek ve yiyecek sağladıkları ve daha sonra Belarus sınırını geçerek bir grup mültecinin korunmasına yardımcı oldukları gerekçesiyle yargılandıkları dava devam ediyor. Olay, 2022 yılında meydana gelmişti. 2023 yılında başbakan seçilen Donald Tusk, davayı durdurmak için hiçbir şey yapmadı, dahası geçtiğimiz Mart ayında Belarus sınırından gelen mültecilerin sığınma başvurularını askıya aldı.

729 kişiye ret

Almanya’da yeni koalisyon hükümetinin kurulmasıyla mülteci karşıtı politikalar da sertleşti. Bu kapsamda sınır dışı kontrollerini sıklaştırarak güvenlik personeli sayısını 14 bine çıkardı. Hristiyan Demokratik Birlik (CSU)’lu Federal İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt’e göre, son bir haftada 729 kişinin iltica başvuruları reddedildi. Bir hafta önce de 511 kişi reddedildi.

İtalya, özellikle Giorgia Meloni'nin sığınmacıları ve Akdeniz'de kurtarılan insanları İtalyan toprakları dışındaki gözaltı merkezlerine yani Arnavutluk'a getirmeyi amaçlayan “Arnavutluk Planı” aracılığıyla göç alanına yeni gelişmeler getiren bir başka ülkedir. Meloni’nin planı, Avrupa Komisyonu'ndan (AK) da destek görüyor. Özellikle AK Başkanı Ursula Von der Leyen, Ekim 2024'teki AB liderler zirvesinden önce, göç konusunda “yenilikçi” çözümler aranması çağrısında bulunduğu bir mektup göndermişti.

Hakları gasp edilecek

İspanya da yanı şekilde bu eğilime katıldı. 20 Mayıs'ta yürürlüğe girecek Yabancılar Yönetmeliği ile mülteciler büyük hak kayıpları yaşayacak. Sığınmacılar başvurularının başlamasından sonra ülkede çalışma hakkına sahiptir ve bu prosedürlerin ortalama çözümü bir ila iki yıl arasındadır.

Dünya geneline bakacak olursak; 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde mülteci sayısı yaklaşık 110 milyon civarında. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla, dünya genelinde zorla yerinden edilmiş insan sayısı yaklaşık 122.6 milyona ulaştı. Bu kişiler arasında 43,7 milyon mülteci de yer alıyor. Dünyada en fazla mülteci barındıran ülke ise Türkiye'dir. Özellikle Suriye savaşından sonra yaklaşık 4 milyon mülteci buraya yerleştirildi.

1 milyon Filistinli Libya’ya!

Lübnan'da ise yaklaşık 1 milyon Suriyeli mülteci bulunmaktadır. ABD Başkanı Donald da mültecileri Libya’ya gönderme planı yapıyor. Reuters’ın Mayıs ayının başında yaptığı bir habere göre Trump, Libya dahil çok sayıda ülkeyle temas halinde. Bu tartışmalar gündemdeki yerini korurken; Turmp’ın bu kez Gazze Şeridi'ndeki 1 milyona yakın Filistinliyi kalıcı olarak Libya'ya yerleştirmeyi planladığı ileri sürüldü. NBC News'e bilgi veren ve adı açıklanmayan beş kaynak, Trump yönetiminin planı Libya liderliğiyle görüştüğünü söyledi. İddiaya göre Filistinlilerin yeniden yerleştirilmesi karşılığında Trump, ABD'nin 10 yıldan fazla bir süre önce dondurduğu milyarlarca dolarlık fonu Libya'ya aktarmayı değerlendiriyor. Henüz nihai bir anlaşmaya varılmadığı ve İsrail'in de görüşmeler hakkında bilgilendirildiği ileri sürülüyor. Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi'nden bir sözcü ise NBC News'e "Bu bilgiler doğru değil. Sahadaki durum böyle bir planla uyumlu değil. Böyle bir plan tartışılmadı ve hiçbir anlamı yok” dedi. Hamas'ın üst düzey yöneticilerinden Basem Naim de Filistinlilerin Libya'ya taşınmasıyla ilgili herhangi bir görüşmeden haberdar olmadığını dile getirdi.

Ürdün, 660 binin üzerinde Suriyeli mülteci kabul ederken, Pakistan, özellikle Afganistan'dan gelen mültecilerin ülkesi haline geldi. Şu anda yaklaşık 1.5 milyon Afgan mülteci Pakistan'da yaşıyor.

Ukrayna-Rusya savaşından bu yana Avrupa da ciddi bir mülteci artışı kaydetti. UNHCR, toplam 19,5 milyon yerinden edilmiş kişinin Avrupa ülkelerinde olduğunu belirti.  Almanya’da yaklaşık 3.3 milyon mülteci bulunurken, Polonya 3 milyon mülteciyle ikinci sırada. 2024 yılında Avrupa Birliği (AB), Norveç ve İsviçre'de toplam 1.014.000 sığınma başvurusu yapıldı.

HABER MERKEZİ