Önce çekil, sonra konuşalım

• Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas’ın iki başkentteki temaslarının ardından Türkiye lehine kararlara etkisi olduğu bilinen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in, Türkiye’nin istediği gibi Yunanistan’ı ‘eşitler’ masasına çekme hamlesi, Türkiye tarafından sevinçle karşılanırken Yunanistan reddetti.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, önceki gün arabulucu rolünde devreye girerken, Türkiye ve Yunanistan liderleriyle yaptığı görüşmenin ardından iki devletin NATO bünyesinde teknik görüşmelere başlama kararı aldıklarını açıklamıştı. Stoltenberg, görüşmelerin askeri gerilimi düşürme, Doğu Akdeniz’de olay ya da kaza yaşanması riskini azaltma amacını taşıdığını belirtirken, “Yunanistan ve Türkiye değerli müttefiklerdir. NATO da paylaştığımız güvenliğimiz konusundaki tüm unsurlar için önemli bir görüşme platformudur” demişti.

Türk tarafında heyecan

Türk tarafı, hemen bu açıklamanın üzerine atlayarak, “Yunanistan’ın NATO Genel Sekreteri’nin bu inisiyatifine destek vermesini bekliyoruz” dedi. Dışişleri Bakanlığı, konuyla ilgili açıklamasında, bu inisiyatifin iki ülke arasında NATO bünyesinde askeri – teknik nitelikteki görüşmelerin başlatılmasına matuf olduğunu belirterek, her ihtimale karşı şu diplomatik dille ifadelerini kullandı: ”yrıştırma (de-confliction) odaklı bu görüşmeler, Türkiye ile Yunanistan arasındaki ikili meselelerin çözümüne değil, esasen iki ülke askeri makamları arasında evvelce ikili düzeyde de ele alınan düzenlemelerle alakalıdır. Yunanistan’ın NATO Genel Sekreteri’nin bu inisiyatifine destek vermesini bekliyoruz. Diğer taraftan, ülkemizin Yunanistan ile aramızdaki tüm meselelere, uluslararası hukuk çerçevesinde, adil ve hakkaniyete uygun kalıcı çözümler bulunması için, ön koşulsuz olarak diyaloğa hazır olduğunu bu vesileyle bir kez daha hatırlatmak isteriz.”

Atina’dan çifte yalanlama

Atina ise NATO Genel Sekreteri’nin açıklamasını yalanladı, şartlarını net olarak yineledi. Kathimerini gazetesine önceki gün konuşan kaynaklar, gerginliğin bitmesinin ancak tüm Türk gemilerinin Yunan kıta sahanlığından derhal kaldırılmasıyla mümkün olabileceğini belirtti.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ise dün açıklama yaptı. Türkiye’nin herhangi bir diyaloğa başlamadan önce tehdit politikasından vazgeçmesi gerektiğini vurgulayan Miçotakis, ”Türkiye Yunanistan’a karşı tehditlerine son vermeli ki tansiyonu azaltmak için Ankara ile Atina arasında müzakereler başlayabilsin. Bu tehditlere bir son verelim ve iletişimi kuralım” dedi.

İki ülke arasındaki diyalogun, krizin Türkiye’nin savaş gemileri ve araştırma gemisi ile Yunanistan Münahısr Ekonomik Bölgesi’nde tırmandırılmadığı sürece olamayacağını söyleyen Miçotakis, Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’ın da Türkiye’nin illegal faliyetlerini görüşme gündemi ile bir araya geleceğini kaydetti. Görüşmenin dün yapılması bekleniyordu.

Sadece teknik görüşme

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg dün de Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerilimi dindirme amacıyla yürütülen görüşmelere ilişkin açıklama yaptı. Stoltenberg, Türkiye ile Yunanistan askeri heyetleri arasında teknik görüşmelerin başladığını, henüz bir mutabakata varılmadığını açıkladı. NATO Genel Sekreteri, “Gerilimi düşürmek için henüz herhangi bir sonuca ulaşılamadı. Teknik görüşmeler askeri düzeyde NATO’daki subaylar arasında başladı” dedi.

Genel Sekreter, Atina yönetiminin, NATO’nun teknik görüşmeler yapmak üzere Türkiye ve Yunanistan’ın mutabakata vardığı yönündeki açıklamasını yalanladığı hatırlatılınca, şöyle konuştu: ”Türk ve Yunanistanlı liderlerle yaptığım görüşmelerden sonra iki müttefik ülke burada, NATO’da teknik görüşmeler için bir araya geldiler bile. Bu görüşmelerin amacı askeri çatışmayı önleyecek mekanizmalar oluşturulması. Doğu Akdeniz’de kaza riskini düşürmek için henüz bir mutabakata varılmadı. Bunlar, Türkiye ile Yunanistan arasındaki anlaşmazlıklarla ilgili müzakereler değil, teknik görüşmeler. Bunlar Almanya öncülüğündeki siyasi ara buluculuk çabalarını tamamlayacak çalışmalardır.”

NATO’nun ‘sorunların çözümü konusunda önemli bir platform’ olduğunu savunarak, askeri teknik görüşmelerin NATO’da başladığını tekrarlayan Stoltenberg, “Doğu Akdeniz’de çok sayıda gemi bulunduğu için çatışmayı önleyecek mekanizmaları geliştirme konusunda teknik görüşmelere başlama ihtiyacımız vardı” dedi.

Çavuşoğlu: Yunanistan reddetti

Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise dgün bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında Yunanistan’ın görüşmeler için fikir değiştirdiğini söyledi. NATO’nun iki ülke arasındaki görüşmeler için Türkiye’nin görüşüne başvurduğunu söyleyen Çavuşoğlu, ”Biz ‘evet deriz’ dedik. ‘Bunu açıklayabilir miyiz’ dediler, ‘evet’ dedik. NATO Genel Sekreteri Yunanistan’a da görüşünü sordu ve oluru aldıktan sonra açıklama yaptı. Maalesef Yunanistan, NATO Genel Sekreteri’ni yalanladı” dedi.

NATO gibi benzer bir çağrının AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından da yapıldığını söyleyen Çavuşoğlu, çağrıya ”Tarafsız bir yerde buluşabiliriz” cevabını verdiklerini aktardı. Çavuşoğlu, bu çağrının Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias tarafından reddedildiğini ifade etti.  ATİNA