Ruanda planı AİHM’den döndü

• İngiliz hükümetinin ülkeye kaçak yollarla giren sığınmacıları para karşılığı toplu olarak Ruanda’ya sınır dışı etme planı AİHM’den döndü. 

EREM KANSOY/LONDRA

İngiliz hükümetinin ülkeye kaçak yollarla giren sığınmacıları toplu olarak Ruanda’ya gönderme kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) takıldı. Sınır dışı tehdidi altındaki Kürt sığınmacı Hemin Mohammed Ali ise kamuoyuna “Britanya’nın insanlık suçunun önüne geçin” diye seslendi.

İngiltere’de Boris Johnson hükümetinin mültecileri Ruanda’ya gönderme planı ilk denemesinde başarısız oldu. İngiltere, 130 kişilik ilk mülteci kafilesini 14 Haziran Salı günü uçakla Ruanda’ya göndermeyi planlıyordu. Ancak avukatların girişimleri sonucu gönderilmek istenen mülteci sayısı 7’ye (3’ü Irak, 2’si İran, 1’i Afganistan, 1’i Somali vatandaşı) kadar düşerken, bir sığınmacının AİHM’e yaptığı başvuruyla uçuş ise tümden iptal edildi. 

K.N.’nin başvurusu sonuç verdi

Başvurucunun Iraklı 54 yaşındaki K.N. olduğu basına yansırken, 2022 Nisan ayında Türkiye üzerinden Fransa’ya ardından ise birçok göçmenin yaptığı gibi botla Manş Denizi’ni aşarak 17 Mayıs’ta İngiltere’ye ulaşmış. İltica başvurusu reddedilen K.N. henüz yasal süreç devam ederken Ruanda’ya gönderilmek istendi. İç hukuk yolları tükenmeden sınır dışı edilmek istenen K.N.’nin AİHM’e yaptığı başvuru ise sonuç verdi ve uçuş tümden iptal edildi. 

Hükümete iyi cevap

Karar, Mayıs ayında binlerce sığınmacıyı 6 bin 500 kilometre uzaklıktaki Doğu Afrika ülkesi Ruanda’ya gönderme sözü veren Başbakan Boris Johnson ve İçişleri Bakanı Priti Patel’e önemli bir darbe oldu. 

Gazeteler manşetten verdi

İngiliz gazeteleri de olay hakkında “saçmalık”, “komedi”, “hükümet küçük düştü” başlıklarını attı. Ülkenin etkili gazetelerinden The Guardian da 15 Haziran’daki sayısında AİHM’in kararını manşetten “Avrupa kararı Ruanda planını kaosa sürükledi” başlığıyla verdi. Gazete haberinde, “Hükümet havalanmayan uçağın sorumluluğunu almalı. Ruanda’ya 120 milyon Sterlin ve kalkmayan bir uçağa para ödendi” diye yazdı. 

500 bin Sterlin çöpe gitti

Tahminen 500 bin Sterlin’e mal olan uçuşun parası devlet kasasından ödenmişti. İngiltere hükümeti, sığınmacıları alması karşılığında Ruanda’ya ise 120 milyon Sterlin ödeyeceğini duyurmuştu. Muhafazakar hükümet, Ruanda'ya göndermek istediği göçmenler için planladığı gelecekteki uçuşlar, konaklama ve yaşam masrafları için ne kadar ödeyeceğiyle ilgili ise bilgi vermiyor. 

İlk uçuş iptali değil  

İngiliz hükümeti 31 Mayıs’ta da şimdiye kadarki en büyük sınır dışı operasyonunu hayata geçirmek istiyordu. Ancak Güneyli Kürtleri Hewlêr’e götürecek uçak seferi iptal edilmişti İptali hükümet ‘güvenlik’ gerekçesiyle açıklasa da aslında kamuoyu baskısı etkili olmuştu. 

Kürt mülteci halen kampta

Sınır dışı tehdidi altındaki Kürtlerden birisi de Güney Kürdistanlı Hemin Mohammed Ali. Yaklaşık 22 yıldır İngiltere’de yaşayan Ali, 23 Mayıs’tan bu yana Heatrow Havalimanı’na yakın Harmodswort sınır dışı kampında tutuluyor. Telefonla görüştüğümüz Ali, “Halen kampta tutuluyoruz, ne yapacaklarını da söylemiyorlar” dedi. “Ruanda ve İngiltere arasındaki bu işbirliği insanlık dışıdır. İngiltere KDP ile de işbirliği yapıyor” diyen Ali, “Bu iki yüzlü politikaya son verilmesini, Britanya’nın işlediği bu insanlık suçunun önüne geçilmesini istiyoruz” dedi.