Ukrayna bilmecesinde ilk temas

• ABD ve Rusya arasında Riyad’da gerçekleştirilecek Ukrayna konulu toplantının ilk etabı Rubio ve Lavrov’un görüşmesi ile başladı. Paris’te bir araya gelen AB liderleri, görüşmelerden dışlanmayı kabul etmiyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve beraberlerindeki yetkililer, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşını sona erdirmeye yönelik bugüne kadarki en önemli görüşmeler için Salı günü Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad'da biraraya geldi. Görüşmede ABD tarafında Rubio’nun yanısıra Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff da yer aldı.

Rusya tarafında ise Lavrov’un yanında Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in dış politika danışmanı Yuri Uşakov masadaydı. Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Farhan ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaed el Alban da ABD’li ve Rus yetkililerin görüşmesinin başlangıcına katıldılar.

Riyad’daki toplantı, Rusya'nın Ukrayna savaşını sona erdirme konusunda ciddi olmadığı sonucuna vararak kamuoyu önünde temas kurmaktan kaçınan önceki ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki Washington'un tutumunda önemli bir değişikliği yansıtıyor. En son Ukrayna konulu üst düzey ABD-Rusya görüşmesi yaklaşık iki yıl önce Hindistan'da düzenlenen G-20 toplantısı sırasında gerçekleşmişti.

2022 sonbaharında ise ABD'li ve Rus istihbaratçılar, Washington'un Moskova'nın savaş alanındaki başarısızlıklar karşısında nükleer silahlara başvurabileceği yönündeki endişeleri nedeniyle Türkiye'de görüşmüştü.

ABD: Ciddiyet testi

ABD'li yetkililer, Salı günkü görüşmeleri, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşı sona erdirme konusunda ciddi olup olmadığını belirlemek için bir ilk temas olarak nitelendirmeye çalıştı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Riyad'da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu, Putin ve Başkan Trump arasında belki de ilk adımın mümkün olup olmadığı, çıkarların ne olduğu ve bunun yönetilip yönetilemeyeceği konusunda yapılan ilk görüşmenin bir devamıdır” dedi.

Rusya: Her şeyi kapsar

Kremlin ise görüşmelerin “Rus-Amerikan ilişkilerinin tüm kompleksini” kapsayacağını, Ukrayna ile ilgili olası bir anlaşmaya ve iki başkan arasında yapılacak bir görüşmeye hazırlık niteliği taşıyacağını öne sürdü. Rusya, Lavrov ve Rubio'nun Cumartesi günü yaptıkları telefon görüşmesinde iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımın önündeki engellerin kaldırılmasını ele aldıklarını belirtti.

Dmitriev: Trump sorun çözücü

Rusya'nın varlık fonunun başkanı, Suudi Arabistan'daki görüşmeler öncesinde ABD Başkanı Donald Trump'ı bir sorun çözücü olarak tanımladı. Kirill Dmitriev, Riyad'da gazetecilere yaptığı açıklamada “Başkan Trump ve ekibinin sorun çözücü bir ekip olduğunu, bir dizi büyük zorluğu çok hızlı, çok verimli ve çok başarılı bir şekilde ele aldıklarını görüyoruz” dedi.

ABD'de eğitim görmüş eski bir Goldman Sachs bankacısı olan Dmitriev, Trump'ın 2016-2020 yılları arasındaki ilk başkanlık döneminde Moskova ve Washington arasındaki ilk temaslarda rol oynamıştı.

Ukrayna: Adımıza görüşme yapılamaz

Görüşmelere katılmayan Ukrayna, Riyad'da kendi adına bir barış anlaşması yapılamayacağını belirtiyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, bugün Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan ile biraraya geliyor. Zelenski’nin bu hafta Suudi Arabistan’ı da ziyaret etmesi bekleniyor.

Ukrayna'da güçlü ve kalıcı bir barış istediklerini belirten Macron, “Bunu başarmak için Rusya saldırganlığına son vermeli ve buna Ukraynalılar için güçlü ve inandırıcı güvenlik garantileri eşlik etmeli” dedi.

Avrupa dışlanmaya hazır değil

ABD ile Rusya arasındaki görüşme, Avrupalı liderlerin ortak bir strateji üzerinde anlaşmak üzere Pazartesi günü Paris'te acil bir zirve için biraraya gelmelerinin ardından yapıldı.

Trump'ın geçen hafta Putin'le yaptığı telefon görüşmesinin ardından Ukrayna konusunda acil görüşmeler yapılması için bastırması Avrupalı liderleri harekete geçirdi. Avrupalı liderler savunmaya daha fazla yatırım yapacakları ve Ukrayna için güvenlik garantileri sağlamada öncülük edecekleri mesajını verdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Salı günü yaptığı açıklamada, görüşmenin ardından Donald Trump ve Volodimir Zelenski ile telefonda görüştüğünü duyurdu. Macron, bu konuda Avrupalılar, Amerikalılar ve Ukraynalılar'la birlikte çalışma sözü verdi.

Scholz: Kabul etmek zoruda değil

Hollanda Başbakanı Dick Schoof da X hesabından yaptığı açıklamada “Herkes büyük bir aciliyet duygusu hissediyor” dedi ve “Avrupa'nın güvenliği için bu kritik zamanda" Ukrayna'ya destek çağrısı yaptı.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna'ya barış gücü gönderme tartışmalarının erken ve yanlış olduğunu belirtti. Henüz barış sağlanmadığını vurgulayan Scholz, Ukrayna'nın dayatılan bir barışı kabul etmek zorunda olmadığını ifade etti.

Scholz, "Şu anda bu tartışmayı yapmak tamamen erken ve yanlış bir zaman. Hatta bu tartışmalar beni biraz rahatsız ediyor. İnsanlar, Ukrayna'nın onay vermediği ve henüz başlamamış barış görüşmelerinin olası sonuçları üzerine konuşuyor. Açıkça söylemek gerekirse, bu son derece uygunsuz" dedi. HABER MERKEZİ