'Bizim Edzard'

• Edzard Staben, 1980’li yılların sonunda ABD seyir füzelerine karşı oturma eylemi, RAF mahkumları, İspanyol devrimcilerle dayanışma eylemleri nedeniyle bir süre cezaevinde kalmış Alman bir aktivist.
• Rojava’yla birlikte “Adeta büyülendim” diyen ve Kürtlerle yakın ilişki kuran Edzard ile Alman Ceza Kanunu’nun 129b maddesinden yargılanan Kürt siyasi tutsakların mahkemesinde sık sık karşılaşmak mümkün.
• Edzard, “İmralı'daki mahkumların gücüne hayranım. Onlara duygusal ve politik olarak hayranım. Rêber Apo'nun tekrar konuşmasını duymak ve tüm mahkumların tekrar özgür olduğunu bilmek hepimizin hayali bence” diyor.

M. ZAHİT EKİNCİ/HAMBURG

Edzard Staben, 129 a ve b maddelerinden yargılanan Kürt siyasi tutsakların mahkemesinde sık sık karşılaştığımız bir aktivist. Kendisine yurtseverim veya demokratım diyen birçok insanın mahkeme kapısından bile geçmediği bir zamanda Edzard, 200 km uzakta bulunan Oldenburg'dan sık sık Hamburg’daki mahkemelere katılıyor. Uzun sarışın saçı ve sakalıyla hemen farkedilen Edzard, 60 yaşında ve 1969 yılından bu yana Oldenburg kentinde yaşıyor. 80’li yılların başından itibaren devrimci mücadele içerisinde yer alan ve kendisi de kısa bir sürede hapiste kalan Edzard’la hayatını, siyasetle tanışması ve Kürt Özgürlük Hareketi’yle arasındaki bağı konuştuk.

Siyasetle tanışması

Edzard’ın politik kimliği 80’li yıllarda Almanya'da çok büyük bir ağırlığı olan barış hareketi içerisinde şekillenir. Bunun haricinde birçok eylem grubu içerisinde de aktif yer alır. Edzard o yılları şöyle anlatıyor: “Barış hareketi içerisindeki birçok insan Avrupa'da çıkacak olan bir savaşta atom bombası kullanılabileceğinden korkuyordu. Benim içerisinde bulunduğum grup, NATO ve Federal Almanya hükümetinin küresel baskı politikasını eleştiriyor ve buna karşı protestolar gerçekleştiriyordu. Almanya'da şehir gerilla grubu olarak mücadele eden RAF da NATO'ya karşı mücadele ettiği için benzer ortak düşüncelerimiz vardı. Çok geçmeden yasal olarak terör propagandası yapmakla suçlandık ve hakkımızda 129a maddesinden dava açıldı. Bu madde kapsamında mahkum olmanız halinde 4-5 yıl ceza almamız sözkonusuydu. Buna rağmen devrimci gruplarla dayanışmamıza devam ettik. Bizimle dayanışma içerisinde olan birçok insan vardı. Bazı insanlar bizimle dayanışma gösterirken bazı insanlar da tavrımızı saldırgan ve tehditkar görüyordu. Bu eylem ve devrimci tutumlar nedeniyle polisler tarafından sık sık takip ediliyorduk. Zamanımızın çoğu mahkemelerde geçiyordu. Sadece bize karşı yürütülen mahkemelerle yetinmeyip, bizim gibi insanların da davalarını takip ediyor ve onlarla dayanışma içerisinde oluyorduk. 10 seneden fazla bu davalarla uğraşmak zorunda kaldık. Oldenburg'da kaldığım süre içerisinde hiçbir zaman mücadelemden geri kalmadım. Eski inşaatlarda ve sirk vagonlarında yaşamak zorunda kalan insanlara yeni bir yaşam alanının açılması için mücadele ediyordum. Bunun yanı sıra sendikal ve anti-faşist mücadelem devam ediyordu. Siyasi nedenlerden dolayı suçlanan kişi ve gruplara tavsiyelerde bulunuyor, RAF tutsakları ile ilgili dayanışma kampanyalarına katılıyordum.”

Duruşmaları yakından izliyor

Hedeflerinin hiçbir zaman kendi ayrıcalıkları ve çıkarları olmadıgını söylüyor Edzard. Siyasi çalışmalarında belirleyici faktörün her şeyden önce başkalarıyla dayanışma amacı olduğuna dikkat çekiyor. ''Başkalarından öğrenmek istiyorum, deneyim ve bilgilerimle başkalarına daha fazla güç vermek istiyorum'' diyerek hayat felsefesini özetliyor. Sürekli Kürt halkıyla iç içe olduğu için Kürtler onu kendilerinden biri gibi görüyor. Ondan söz açılınca ''Bizim Edzard'' derler mesela. Bu onun da çok hoşuna gidiyor. Halk tarafından sevildiğini bilmek mutlu ediyor onu. 129b maddesinden yargılanan Kürt tutsaklarla, aileleriyle ve arkadaşlarıyla dayanışmak amacıyla sürekli duruşmalara katıldığına vurgu yapıyor ve ''Kendim de daha önce tutuklu kaldığım için içerdeki insanları çok iyi anlıyorum'' diyor.

Dayanışması cezalandırılmak istendi

Edzard, 80’li yılların sonunda kısa süreli hapislik hayatına dair şunları aktarıyor: ''1989’da 2 ay 1990’da 3 hafta tutuklandım. 1989'da siyasi eylemler için para cezası ödemeyi reddettiğimiz için hapse girmek zorunda kaldım. ABD seyir füzelerine karşı oturma eylemi nedeniyle para cezasına çarptırıldım. Gözaltının zamanlaması, açlık grevine hemen başlayan RAF mahkumlarıyla dayanışma eylemlerine katılmamızı engellemek için polis tarafından kasıtlı olarak seçildi. 1990 yılında ise bir arkadaşımla üç hafta boyunca gözaltına alındık çünkü İspanyol siyasi mahkumlarla dayanışma amacıyla bir Alman gazetesinin yazı işleri ofisindeki odaları işgal etmiştik. RAF mahkumları, Alman hücre hapsi sisteminin İspanya'ya ihraç edildiğine dikkat çekmişti. Bu Alman medyasında tamamen gizli tutuldu. Eylem her ikisine karşı bir protestoydu. Polisin bizi terör propagandasından mahkum etme planından hiçbir şey çıkmadı. Hapishanenin insanları nasıl etkilediği hala önemli bir deneyimdi. Biz de hapisten çıktıktan sonra birkaç ay boyunca haftada iki kez polise imza vermek zorunda kaldık. Suçlamalar birkaç yıl sonra herhangi bir ceza olmaksızın düşürüldü.”

Rojava’yla büyülendim

Edzard’ın Kürt hareketiyle tanışması 90’ların başında gerçekleşir. O yıllarda ''Siyasi açıdan temasım yalnızca yüzeyseldi'' diyen Edzard, Kürt Özgürlük Hareketi’yle tanışma sürecini şu sözlerle anlatıyor: ''Diğer bazı Alman solcuları gibi benim de 90'lı yılların başında Kürt hareketiyle temasım olmuştu. Birlikte gösterilere gittik. Siyasi açıdan temas yalnızca yüzeyseldi. Bir dönem temas kesildi. Ancak Kobanê'ye yapılan saldırıdan sonra, Rojava'daki Kürt hareketinin ve öz yönetiminin daha da geliştiğine dair bilgi, Alman solu arasında yayıldı. İnsanların birbirleriyle etkileşim şekli, kadınların özgürleşmesine dair yeni fikirler ve ekolojinin önemi büyük anlam taşıyordu. Ben de duyuyordum. Çok büyülenmiştim ve merak ediyordum. Hakkında çok şey okudum. Rojava halkıyla dayanışma gösterilerinde çoğunlukla Suriye'den yeni gelen insanlarla birlikte yürüdüm. Almanca ve Kürtçe sloganların anlam ve telaffuzunu el işaretleriyle birbirimize anlattık. 'Yasak sloganlar' nedeniyle polis tarafından defalarca tutuklanmamaları için onlara nasıl davranacaklarını öğretmeye çalıştım. Aynı zamanda Alman dostlara tutuklamaları önlemek için ne yapmaları gerektiğini anlattım. Birçok etkinlik düzenledik. Alman bir arkadaşımla Kürt hareketi, Rêber Apo, paradigma, demokratik konfederalizm, halk vb. hakkında bilgilerin yer aldığı Almanca bir kitap standı düzenledim. İlk başta Kuzey Almanya'da bunu yapan tek kişi bizdik. Fikir daha sonra birçok şehirde ele alındı. Benim için Kürt hareketiyle çok derin bir bağ bu dönemde ortaya çıktı.”