Doğum kontrol ‘hakları’ imha ediliyor

• ABD, 10 milyon dolarlık doğum kontrol haplarını ve araçlarını imha etme kararı aldı. Sınır Tanımayan Doktorlar, kararı “kadın ve kız çocuklarına karşı kasıtlı, zararlı ve ideolojik bir eylem” olarak nitelendirdi.
• Doğum kontrol ürünlerinin imha edilmesi halinde, 1,4 milyondan fazla kadın, hayat kurtarıcı sağlık hizmetlerini kaybedebilir. Stoklar, 362 bin istenmeyen gebeliği, 110 bin güvensiz kürtajı ve 718 anne ölümünü önleyebilir.

Trump yönetiminin Belçika’nın Geel kasabasında depolanan yaklaşık 10 milyon dolar değerindeki doğum kontrol hapları, rahim içi araçlar ve hormonal implantları Fransa’da imha etme planı ortaya çıktı. ABD yardım kuruluşu USAID’in kapatılmasının ardından, Afrika’daki insani yardım misyonları için hazırlanan bu stoklar, belirsiz bir şekilde Belçika’da bulunan depolarda bekletiliyor. The Lancet’e (haftalık hakemli genel tıp dergisi) göre, USAID’in kapanması 2030’a kadar 14 milyona kadar önlenebilir ölüme yol açabilir. Uluslararası Aile Planlaması Federasyonu (IPPF) tarafından yapılan açıklamaya göre, doğum kontrol ürünlerinin imha edilmesi halinde, Afrika'da 1,4 milyondan fazla kadın ve kız çocuğu, hayat kurtarıcı sağlık hizmetlerini kaybedebilir. Belçika ve Fransa’daki hükümetler ile sivil toplum kuruluşları (STK), imhayı önlemek için diplomatik ve yasal adımlar atarken, karar küresel çapta kadın sağlığı ve üreme haklarına yönelik bir tehdit olarak görülüyor.

Kasıtlı bir eylem

Trump yönetimi, “Meksika Şehri Kuralı” ve “Kemp-Kasten Değişikliği”ne dayanarak, Biden döneminde satın alınan doğum kontrol araçlarının imhasına karar verdi. ABD Dışişleri Bakanlığı, EL PAÍS’e yaptığı açıklamada, bu ürünlerin “kürtaj önleyici” olduğunu iddia etse de, STK’lar bunun yanlış bir sınıflandırma olduğunu vurguluyor. Médecins du Monde Belçika Direktörü Federico Dessi, “Bu ürünler kürtajla ilgili değil, doğum kontrol yöntemleri. ABD politikasıyla çelişki yok, çünkü imha etmek halk sağlığını tehlikeye atıyor,” dedi. Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), kararı “kadınlara ve kız çocuklarına karşı kasıtlı, pervasız ve zararlı bir eylem” olarak nitelendirerek, ABD’yi stokları ihtiyaç sahibi ülkelere teslim etmeye çağırdı.

Satın alınması da reddedildi

IPPF, doğum kontrol ürünlerini ABD hükümetinden satın almayı teklif etti, ancak bu teklif reddedildi. IPPF Afrika Bölge Direktörü Marie Evelyne Petrus-Barry ise  konuya ilişkin şunları söyledi: "Kullanıma hazır malları imha etme kararı dehşet verici ve son derece israfçı. Bu hayat kurtarıcı tıbbi malzemeler, üreme sağlığı hizmetlerine erişimin zaten sınırlı olduğu ülkelere ve bazı durumlarda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti gibi daha geniş kapsamlı bir insani müdahalenin parçası olarak gönderilmişti. Bunları yakma kararı haklı gösterilemez."

Halk sağlığına hakaret

Belçika Dışişleri Bakanlığı, EL PAÍS’e yaptığı açıklamada, “Brüksel’deki ABD Büyükelçiliği ile diplomatik girişimlerde bulunuldu. İmhayı önlemek için stokların başka yere nakledilmesi dahil tüm seçenekler araştırılıyor,” dedi. Ancak müzakerelerin detayları “sonuçları etkilememek için” paylaşılmadı. Fransa’da ise Yeşil Parti lideri Marine Tondelier, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a yazdığı mektupta, kararın “dayanışma, halk sağlığı ve cinsel-üreme haklarına hakaret” olduğunu belirtti. Tondelier, Ulusal Meclis’e bir dilekçe sunarak Fransa’nın imhayı önlemesini talep etti. Ancak Fransa Sağlık Bakanlığı, stokların tedavi edici olmaması nedeniyle yasal olarak talep edilemeyeceğini ifade etti.

 

Ürünlerin yakılması kabul edilemez

STK’lar, stokların 362 bin istenmeyen gebeliği, 110 bin güvensiz kürtajı ve 718 anne ölümünü önleyebileceğini belirtiyor. MSI Direktörü Sarah Shaw, “Bu istatistiklerin ardında, artık hamileliklerini kontrol edemeyecek kadınlar var.  MSI yeniden paketleme, nakliye ve ithalat vergilerini ödemeyi teklif etti ancak buna yanaşmadılar... Bu karar, para biriktirmekle ilgili değil. Daha çok üreme haklarına ideolojik bir saldırı gibi duruyor ve bu zaten kadınlara zarar veriyor” diyerek kararın ideolojik yönüne dikkat çekti. MSF’nin ABD’deki cinsel sağlık uzmanı Rachel Milkovich, “Küresel talep bu kadar yüksekken bu ürünlerin yakılması kabul edilemez” diye konuştu.

 

STK’lardan hükümetlere baskı

Stokların hâlâ Geel’de olduğu düşünülüyor, ancak ABD Dışişleri Bakanlığı durum hakkında net bilgi vermiyor. Federico Dessi, “Stokların Belçika’da olduğunu biliyoruz, ancak kesin onay yok,” dedi. Belçika ve Fransa’daki STK’lar, hükümetlere baskıyı artırarak stokların ihtiyaç sahibi ülkelere, özellikle Kenya, Tanzanya, Zambiya ve Mali’ye ulaştırılmasını hedefliyor. Shaw, imha maliyetinin 167 bin dolar olduğunu ve bunun dağıtım maliyetinden fazla olduğunu vurguladı.

HABER MERKEZİ