İran Kürt kadınları hedefliyor

• İran’ın Kürtlere yönelik başlattığı yeni gözaltı dalgasında özellikle kadınlar hedef alınıyor. İki haftadan daha kısa bir süre içerisinde 20 kadın sorguya çekildi, 9’u tutuklandı. Tamamı kadınlardan oluşan Glaris müzik grubunun 5 üyesi hakkında da dava açıldı, 2’si tutuklandı, grubun yaptığı kliplerin yayınlanması suç sayıldı. 

HABER MERKEZİ

İran devleti, Rojhilat Kürdistanı’nda Kürtlere dönük yeni bir toplu gözaltı dalgası başlattı. Rojhilat merkezli insan hakları örgütleri, iki haftadan daha kısa bir süre içerisinde birçok kentten 20 kadının İran İslam Cumhuriyeti güvenlik hizmetleri bürolarınca çağrılıp sorguya çekildiğini, 9’unun tutuklandığını açıkladı.

Kirmanşa’dan gözaltına alınan Nazenin Atabaki ve Melihe Muradi ile Bane’den Tarane Mohammadi aynı gün kefalet ile serbest bırakılırken, diğer beş kadın gözaltında tutuluyor.

9 Ocak 2021 Cumartesi günü Mahabad’da gözaltına alınan Derya Talabani ile Asrin Mohammadi ve Bokan’dan Azima Naseri, şu anda IRGC İstihbarat Gözaltı Merkezi’nde tutuluyor. Kadınların aileleriyle sadece bir dakikalık telefon görüşmesi yapmalarına izin verildi.

Öte yandan, 15 ve 20 Ocak’ta gözaltına alınan Neqede’den Gelawej Abdullahi, Bokan’dan Fariba Ahmadi ve Rojin Mohammadpur’un akıbeti  hakkında bir bilgi yok.

Kirmanşa, Merivan, Bokan ve Mahabad kentlerinde de en az 11 kadın aktivist, merkezlere çağrılarak sorguya çekildi. 

9 kadın tutuklandı

Tutuklanan kadınların isimleri şöyle:

• Derya Talabani, 9 Ocak’ta Mahabad’da tutuklandı.
• Asrin Mohammadi, 9 Ocak’ta Mahabad’da tutuklandı.
• Azime Naseri, 9 Ocak’ta Bokan’da tutuklandı.
• Taraneh, 11 Ocak’ta Bane’de tutuklandı.
• Gelawej Abdullahi 13 Ocak’ta Neqede’de tutuklandı.
• Nazenin Atabaki, 16 Ocak’ta Kirmanşa’da tutuklandı.
• Nesrin Yezdanpur 16 Ocak’ta Kirmanşa’da tutuklandı.
• Fariba Ahmadi, 19 Ocak’ta Bokan’da tutuklandı.
• Rojin Mohammadpur, 19 Ocak’ta Bokan’da tutuklandı.

Glaris müzik grubuna dava

Öte yandan Kirmanşa Savcılığı, İran’ın birçok kentinde ve Güney Kürdistan’da konserler veren, tamamı kadınlardan oluşan Glaris müzik grubunun 5 üyesi hakkında dava açtı. 
Bir mobilya mağazasının talebi üzerine video klibin prodüksiyonu yapıldı ve sosyal medyada yayınlandı. Bunun üzerine Kirmanşa istihbarat polisi, bu üretimle uğraşan herkesi tespit etti. Bu klipte şarkı söyleyen tüm kadınları, mobilya mağazasının sahibini ve videoyu yapan reklam biriminin yöneticisini gözaltına alırken, Siber Polis (FATA) da bu video klibi yayınlayan tüm sayfaları engelledi.  
Grup üyeleri daha önce de müzik videolarını internetten yayınladıkları için ‘ahlak polisi karakoluna çağrılmış ve sanatsal faaliyetleri sorgulanmıştı.

‘Normları’ bozulmuş

İran devlet medyası, gruptan veya gözaltına alınan üyelerinin isimlerini anmadan, ‘normları bozan tören ve anormal davranış’ ile ilgili olarak iki kadının gözaltına alındığını duyurdu. Yapılan soruşturmaları ardından tutuklanan Nazenin Atabaki ve Nesrin Yezdanpur, kefalet karşılığı serbest bırakıldı.

Nazanin Atabaki, Samira Farahnaki, Maliheh Moradi, Nasrin Yazdanipour ve Elham Yazdanipour’un da dahil olduğu Glaris müzik grubu üyeleri geçtiğimiz günlerde birkaç kez ifadeye çağrıldı. Bu tür video kliplerin yapımına katılmamaları için yazılı taahhütler imzalamaya zorlandılar.

Glaris’in bir başka üyesi olan Mercan Keremcani ise, 2019 yılında sanatsal faaliyetlerinden men edilmişti.

Devlet medyasının, grubun müzik yaptığından bahsetmeden, iki kadının ‘anormal’ davranıştan gözaltına alındığı şeklinde yayınladığı habere İran polisi arka çıktı. Kirmanşa İstihbarat Polisi Başkanı Hassan Heydari, “Polis, her türlü anormal ve alışılmadık davranışla kararlı bir şekilde mücadele edecektir” diyerek, ilginç bir açıklama yaptı.

Faaliyetleri engelleniyor

Kürdistan İnsan Hakları Ağı Direktörü Dr. Fatemeh Kerimi, İran’da kadınların sanat ve müzik alanındaki faaliyetlerine dönük kısıtlamaların İran İslam Cumhuriyeti yasaları ve politikalarından kaynaklandığını dile getirdi. Kerimi, “Toplumdaki gelenek ve normların yarattığı engellerin yanı sıra kadınların müzik ve sanata yönelmesinin önündeki en büyük engel, İran İslam Cumhuriyeti yasaları ve politikalarıdır. İran yasalarında, kadın şarkıcılar tarafından icra edilen konserlere sadece kadın izleyiciler girebiliyor. Kadın solistler, sadece erkek şarkıcılar için halka açık konserlerde yedek vokal olarak performans sergileyebiliyor. Kadın şarkıcıların Tahran dışındaki şehirlerde kadın izleyiciler için konser izni vermesi bile çok daha fazla kısıtlama ve engele tabidir” diye konuştu. 

Grup, işgale tepki göstermişti

2017’de Kirmanşa’da kurulan Glaris kadın müzik grubu, folklor ve geleneksel Kürt müziği icra ediyor. İran’ın birçok kentinin yanı sıra Güney Kürdistan kentlerinde de performanslarını sergileyen grup, faşist Türk devletinin 2019’da Rojava’ya yönelik saldırılarına tepki amacıyla, bir Türk televizyon kanalında daha önce planlanan programı geri çevirmişti.