İrşad devriyeleri lagvedildi

• İran’ın toplumda ‘ahlak polisi’ olarak da anılan İrşad Devriyelerinin kaldırılmasının eylem ve protestoların doğrudan sonucu olduğunu söyleyen Hoşebri, “İran baskıdan kaçmak için bu kararı aldı” dedi. 

RojNews haber ajansının İran’ın resmi haber ajansı IRNA’ya dayandırdığı haberinde toplumda ‘ahlak polisi’ olarak adlandırılan İrşada Devriyeleri’ne son verildiği bildirildi.

İran Genel Başsavcısı Muhammed Cehfer Muntezri, katıldığı bir törende ‘Ahlak Polislerinin görevinin neden durdurulduğuna’ ilişkin soruya, “Ahlak Polisinin yargı ile hiçbir ilişkisi yoktur. Aynı yerde kuruldu ve aynı yerde kapatılma kararı verilmiştir” dedi.

Aynı zamanda Muhammed Cehfer Muntezri, İran ve Rojhilatê Kurdistan’daki protestolara ilişkin 1 Aralık’taki özel toplantısında şu ifadelerde bulunmuştu: “Meclis ve İslam Devrim Yüksek Kurulu, başörtüsü konusunu görüşüyor. Sonucun önümüzdeki 15 gün içerisinde açıklanması bekleniyor.”

İran takiye yapıyor

Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz İran uzmanı gazeteci Omer Hoşebri, bu kararın bir takiye tarafı olduğuna dikkat çekerek; “İran hukukunda zaten İrşad Devriyelerini bir karşılığı yoktur. Bundan 6 yıl önce Ahmedinecad döneminde uygulamaya komuştu” dedi. 

Rojhilatê Kurdistan ve İran’da Jîna Amînî’nin İrşad Devriyelerince götürüldüğü karakolda katledilmesi ardından yaşanan başkaldırının böyle bir kararın alınmasında yüzde 70 oranında etki sahibi olduğunu dile getiren Hoşebri; “ 3 temel meseleden kaynaklı olarak İran Başsavcısı Muntezri böyle bir açıklama yapmak durumunda kalmıştır. Birincisi tabiki de tüm İran’a yayılan ve öncülüğünü Kurdistan’ın yaptığı protestolardır. İkincisi İran’ın polis gücüne karşı alınan uluslararası yaptırım kararları var. Bu kararlardan bazıları doğrudan ‘ahlak polisi’ ile ilgilidir. Bu yaptırımlardan kaçınmak İran için öncelikli olmuştur. Üçüncü ve önemli hususlardan biri de BM’nin hakikatler komisyonunun kurulması ve araştırma yapılmasına dair girişimleridir. İran ambargo altında olsa da içte yaşananların yansımasını istemiyor bunun için de bu kararla ‘bakın taleplere cevap verdik’ demeye getiriyor” dedi. 

Omer Hoşebri, artan idam kararları ve bunların uygulamasında İran’ın tüm egemen güçler gibi terör ve bozgunculuk söylemine sığındığına dikkat çekerek, “bu şekilde İran idamların da meşruiyetini sağlamak istiyor” belirlemesini yaptı.  

İran boylu boyunca isyanda

Belucistan’da en az 128 kişi öldürüldü. Bu, İran’ın 31 eyaletinin 26’sında kaydedilen en yüksek ölü sayısı.

Jîna Amînî’nin doğum yeri olan Kurdistan vilayetinde, protestolarda ölenlerin sayısı (53 kişi) bakımından ikinci sırada yer alıyor. Mahabad şehrinden Milletvekili Celal Mahmudzade’ye göre ülkenin batısındaki dört vilayete yayılmış Kürt şehirlerinde ölü sayısı en az 105 kişi olarak bildirildi.

İran İnsan Hakları Aktivistleri Ajansı (HRANA), protestocular arasındaki ölü sayısının Aralık ayının ilk perşembe günü 64’ü çocuk olmak üzere 462’ye ulaştığını bildirdi. Ajans, genç Kürt kadın Mahsa Amini’nin 17 Eylül’de öldürülmesinden bu yana protestolara tanık olan 157 ilde ve 143 üniversite ve okuldan 18 bin 206 kişinin tutuklandığını açıklarken, 61 güvenlik gücünün de öldüğünü aktardı. ZAHEDAN