100 kişi idam tehdidi ile karşı karşıya

• Tahran’da Jîna Amînî’nin katledilmesi ardından Rojhilatê Kurdistan ve İran kentlerinde başlayan protestolar hız kesmeden sürüyor. İran İnsan Hakları Örgütü (IHR), en az 100 kişinin idam cezasına çarptırılabilecek suçlamalarla karşı karşıya olduğu konusunda uyardı.

İran genelinde ve Rojhilatê Kurdistan’da başörtüsü kullanmamak bir eylem biçimine dönüştü, zorunlu başörtüsü takma kuralının bilinçli şekilde ihlal edilmesi devlet güçlerini harekete geçirdi. Polise söz konusu ihlallerin üzerine "kararlılıkla gidilmesi" talimatı verildi.

Başörtüsü kuralı esnetilmeyecek 

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı'na (ISNA) göre, Genel Başsavcı Yardımcısı Abdussamed Hurremabadi, konuya ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı. İran İslam Hukuku Ceza Kanunu'nun 638'inci ve Ceza Muhakeme Kanunu'nun 44'üncü maddelerinde baş açma cezalarının yer aldığını aktaran Hurremabadi, "Kolluk kuvvetleri bu suçun faillerini yakalayıp cezanın infazı için bu kişileri yetkili adli makamların karşısına çıkarmakla yükümlüdür. İhlal suçuyla kararlı şekilde mücadele edilmesi' talimatı verilmiştir" dedi.

Hamaney ihanet ile suçladı

İran Dini Lideri Hamaney göstericilerin isyankar olduklarını söyleyerek ihanet ile suçladı. Hamaney bu açıklamayı Kum kentinden gelen rejim yanlıları ile yaptığı toplantıda dile getirdi.

Rojhilatê Kurdistan ve İran’da halk adalet talebi ve değişim isteyen gösterilerine devam ederken İran Dini Lideri Ali Hamaney’in internet sitesinde yayınlanan haber devletin bakış açısını özetler nitelikteydi. Ali Hamaney, protestocuları ihanet ile suçladı ve ‘sert bir şekilde müdahale’ çağrısında bulundu. İran yargısı da artan tepkilere rağmen idam kararı vermeye devam ediyor.

Reuters'ın aktardığı habere göre Hamaney, göstericileri ‘ihanet etmekle’ suçlayarak protestoları ‘isyan’ olarak nitelendirdi. Hamaney yaptığı konuşmada, ‘halka açık yerlerde yangın çıkaranların vatana ihanet ettiklerini’ söyleyerek devletin tavrını yumuşatma niyetinde olmadığını vurguladı. İran'da vatana ihanetin cezasının ölüm olduğunun altını çizdi. 

"Protestolar bizim idari ve ekonomik zayıflıklarımızı değil aksine güçlü yönlerimizi ortadan kaldırmak istiyor. Yetkili makamlar vatana ihanetle ciddi ve adil bir şekilde ilgileniyorlar ve bunu yapmak zorundadırlar” diyen Hamaney, rejimin pozisyonunun açıklanması için gençliğe daha fazla odaklanılması çağrısında bulundu. “Gençlere yönelik kışkırtma girişimleri coplarla geri çevrilemez” dedi.

Futbolculara ceza yağdı

İran yargısı, İsfahan kentindeki hükümet karşıtı protestoları gerekçe yaparak Salih Marhaşimi, Macid Kazımi ve Said Yakubi'nin tutuklandığını bildirdi.

Aynı davada yargı, biri 26 yaşındaki futbolcu Emir Nasr Azadani olmak üzere diğer iki sanık hakkında da hapis cezası verdi. Mahkeme, yerel kulüp İranjavan Buşehr’de top koşturan oyuncu hakkında çeşitli sürelerle üç kez hapis cezası verdi. Nasr Azadani, 16 yıl hapis cezasına çarptırılabilir.

Rejimin protestocular üzerindeki baskıyı artırmasına rağmen başta Tahran ve İsfahan olmak üzere birçok şehirde gösteriler devam ediyor. Protestoların başlamasından bu yana, aralarında Besic üyesini öldürme suçlamasıyla cumartesi günü infazı gerekleştirilen iki protestocunun da bulunduğu en az dört kişi idam edildi.

100 kişi idam tehdidi altında

Uluslararası Af Örgütü geçen ay İran makamlarının en az 26 kişiyi ‘protestocuları sindirmek için sahte yargılamalar’ yaparak ölüme mahkûm etmeye çalıştıklarını bildirdi. İran İnsan Hakları Örgütü (IHR), en az 100 kişinin idam cezasına çarptırılabilecek suçlamalarla karşı karşıya olduğu konusunda uyardı. İnsan hakları aktivistleri sosyal medyada diğer iki protestocunun, Muhammed Gabadlu (22 yaşında) ve Muhammed Burgani'nin (18 yaşında) Kerec’deki Recai Şehr Cezaevi’de hücre hapsine nakledildiğini aktardı. 

Haklarında idam kararı verilen Muhsin Şikari'nin cezası 8 Aralık'ta, Mecidrıza Rahneverd'in cezası 12 Aralık'ta ve Muhammed Mehdi Keremi ile Seyid Muhammed Hüseyni'nin cezası ise 7 Ocak'ta infaz edilmişti.

31 eyaletten 25’inde sürekli eylem

İran İnsan Hakları Örgütü (IHR), İran'daki gösterilerde hayatını kaybedenlerin sayısının 481'e yükseldiğini açıkladı. IHR'ye ait internet sitesinde yayımlanan raporda, yaşamını yitiren göstericilerden 35'inin kadın, 64 kişinin ise 18 yaş altı olduğu belirtildi.

Ülkedeki 31 eyaletten 25’ine dair verilerin yer aldığı raporda, en fazla can kaybının Sünnilerin yoğunlukta olduğu Sistan-Belucistan eyaletinde yaşandığı aktarıldı.

Raporda, Sistan-Belucistan’da 131, Tahran'da 56, Batı Azerbaycan'da 54, Kurdistan’da 53, Mazenderan'da 39, Gilan'da 25, Kirmanşan ve Elbruz'da 24, İsfahan'da 14, Huzistan ve Fars’da 12, Rezevi Horasan'da 7, Doğu Azerbaycan'da 4, Zencan, Loristan, Merkezi ve Kazvin'de üçer, Hemedan, Kohgiluye-Buyer Ahmed, İlam, Erdebil, Buşehr ve Hürmüzgan'da ikişer, Simnan ve Gülistan'da ise birer göstericinin yaşamını yitirdiği kaydedildi.

Öte yandan raporda, gösterilerde gözaltına alınanlardan en az 109'unun dava dosyasının idam istemiyle mahkemeye gönderildiği belirtildi. HABER MERKEZİ