Koalisyonda emeklilik çatırtısı

• Almanya’da koalisyon hükümeti ‘emeklilik paketi’ nedeniyle krizin eşiğinde. CDU/CSU Genç Grup itiraz ederken SPD’li Bakan Bas “koalisyon dağılabilir” uyarısı yaptı. Paket, emeklilik seviyesini 2031’e kadar yüzde 48’de sabitlemeyi öngörüyor.

Almanya’da emeklilik reformu etrafında büyüyen tartışma, CDU/CSU ile SPD’den oluşan siyah-kırmızı koalisyonu krizin eşiğine getirdi. SPD’li Sosyal İşler Bakanı Bärbel Bas, emeklilik paketindeki anlaşmazlıklar nedeniyle koalisyonun dağılmasından ciddi biçimde endişe duyduğunu söyledi. Özellikle CDU/CSU Meclis Grubu içindeki Genç Grup’un itirazlarını hedef aldı.

Süddeutsche Zeitung’un ekonomi zirvesinde konuşan bakan, koalisyonun emeklilik paketindeki altı unsur üzerinde ‘açık ve net şekilde anlaştığını’ vurguladı. Buna, emeklilik seviyesinin 2031’e kadar ortalama ücretin yüzde 48’inde tutulması da dâhil. Bas, koalisyonun kurulmasından yalnızca 6 ay sonra hükûmetin ayakta kalma mücadelesi verdiğini belirterek, emeklilik paketinin şimdi geçirilmemesi hâlinde işlerin daha da karışacağı uyarısında bulundu.

SPD geri adım atmıyor

SPD’nin emeklilik konusunda geri adım atmamasının iki temel nedeni olduğu aktarılıyor. Birincisi, sosyal demokratlar koalisyon görüşmelerinde emeklilik seviyesini 2039’a kadar yüzde 48’e sabitlemek istemişti. Ancak sonunda, 2031’e kadar sürecek sınırlı bir ‘emeklilik garantisi’ üzerinde uzlaşıldı. SPD, bu sınırlı garanti için koalisyonun diğer alanlarında ciddi tavizler verdiğini ve ‘yüksek siyasi bedel ödediğini’ hatırlatıyor.

Koalisyon pazarlıklarında, 2032’den itibaren emeklilik seviyesinin yürürlükteki hukuka göre 47’ye değil, 48’in altına düşmeyeceğinin net olduğu; bu çerçevenin, SPD Genel Başkanı Lars Klingbeil ile CSU’lu Alexander Dobrindt’in mali açıkları kapatmak için yürüttüğü kriz görüşmelerinde ayrıntılı biçimde ele alındığı belirtiliyor.

İkinci gerekçe ise, Bas’ın hazırladığı yasa tasarısının kabineden hiçbir CDU/CSU bakanının itiraz şerhi olmadan geçmiş olması. SPD’ye göre Birlik partilerinden hiçbir bakan, tasarının ilerlemesini durduracak resmî bir rezerv koymadı. Sosyal demokratlar, şimdi CDU/CSU Meclis Grubu içindeki 18 kişilik Genç Grup’un bu kadar kritik bir yasada geri adım attırması hâlinde, gelecek oylamalarda grup disiplininin fiilen çökeceği görüşünde.

Tek parça paket

SPD yönetimi, önümüzdeki iki hafta içinde CDU/CSU’nun kendi içinde çoğunluğu sağlayıp emeklilik paketine destek vermesini bekliyor. Hedef paketin mutlaka aralık ayında Federal Meclis’e getirilmesi.

Bu noktada sosyal demokratlar, koalisyonda ‘annelere ek emeklilik’ (Mütterrente) için bastıran CSU Genel Başkanı Markus Söder’e de bakıyor. 1992 öncesi doğan çocuklar için yaklaşık 20 euro ek emekli maaşı öngören bu düzenlemenin hayata geçebilmesi için emeklilik sigortası kurumunun iki yıla ihtiyacı olduğu, bu nedenle CSU’nun da paketin bu yıl içinde kabul edilmesinde çıkarı bulunduğu değerlendirmesi yapılıyor.

SPD, paketin yalnızca bir bütün olarak oylanmasında ısrarcı. Yani CDU/CSU, SPD’nin 2031’e kadar geçerli emeklilik garantisini bloke ederse, karşılığında ne Mütterrente genişlemesi ne de çalışan emekliler için 2 bin euroya kadar vergi muafiyeti içeren ‘Aktivrente’ düzenlemesi yürürlüğe girecek.

Gençler itiraz ediyor

Emeklilik paketi etrafındaki kavga, şimdi de genç milletvekilleri arasında bir bilek güreşine dönüşmüş durumda. CDU/CSU Meclis Grubu içindeki 18 kişilik Genç Grup, pakete itiraz ederken, SPD’nin 30 genç vekilleri karşı atağa geçti. ARD’nin ulaştığı ortak metinde SPD’li gençler, emeklilik tartışmasını ‘gençlere karşı yaşlılar’ gibi göstermeyi reddettiklerini vurguluyor.

Metinde, “Bu konu gençlere karşı yaşlılar değil, yoksulla zenginin adaletiyle ilgili” deniliyor. Genç sosyal demokratlar, paketin yaşlılık yoksulluğunu önlemek için ‘acilen gerekli’ olduğunu savunuyor.

SPD’lilerin altını çizdiği bir başka nokta da, Almanya’da nüfusun yarısından fazlasının yalnızca yasal emeklilik sigortasından aldığı maaşla geçinmesi. “Burada kesinti yapanlar, bir ömür çalışmış insanları boşluğa bırakır” ifadesi metinde öne çıkıyor. Metinde, “Biz gençler olarak sisteme para koyuyorsak, ileride karşılığını da görmek istiyoruz” denilerek, bugünkü garantinin aynı zamanda gelecek kuşaklar için de bağlayıcı olması gerektiği vurgulanıyor. BERLİN