Mahkemeden petrol müdahalesi

• Irak Federal Mahkemesi, Bağdat ile Hewlêr arasında yıllardır süren petrol gelirlerinin paylaşımı konusundaki tartışmalara son noktaya koyarak “Petrolün kontrolü Bağdat’ta olmalı” dedi. KDP ise kararın siyasi olduğunu savunuyor.

Irak Federal Mahkemesi, Güney Kürdistan’daki petrol ve doğalgaz endüstrisini düzenleyen yasayı anayasaya aykırı bularak, “Ham petrolün kontrolü Bağdat’a devredilmeli” dedi. KDP ise kararın siyasi olduğunu savunuyor.

Federe Kürdistan hükümeti, petrol ve doğalgaz kaynaklarını Bağdat’tan bağımsız olarak çıkartıyor ve ihraç ediyor. Bölgesel yönetim 2007 yılında, bu kaynakların nasıl yönetileceğine dair kendi yasasını da yürürlüğe koymuştu. Güney Kürdistan’dan  çıkarılan ham petrol Kerkük ile Türkiye’nin Ceyhan limanı arasında işleyen boru hattı aracılığıyla taşınıyor. Refinitiv Eikon sektörel araştırma kuruluşunun verilerine göre; KDP’nin ham petrol ihracatı Ekim-Aralık ayları arasında ayda ortalama 10 milyon varili buldu. İhraç edilen petrolün büyük kısmı Hırvatistan, Yunanistan, İtalya ve İspanya gibi Akdeniz ülkelerine gidiyor.

Tüm sözleşmeler geçersiz sayıldı

Reuters’ın haberine göre; Federal Mahkeme kararında Hewlêr yönetiminin çıkarılan ham petrolün tamamını merkezi yönetime ve Petrol Bakanlığı’na devretmesi gerektiği belirtildi.

Kararda bölgenin petrol şirketleriyle, yabancı taraflarla ve ülkelerle yaptığı sözleşmeler geçersiz ilan edildi. Buna petrol arama, çıkarma, ihracat ve satış sözleşmeleri de dahil. Mahkeme ayrıca Bağdat’taki Petrol Bakanlığı’nın Hewlêr yönetiminin petrol ve doğalgaz şirketleriyle yaptığı tüm anlaşmaları denetlemesi gerektiğine de hükmetti.

KDP’den tepki: Karar siyasi

KDP yönetimi ise Federal Mahkeme’nin kararına tepkili. KDP Genel Başkanı Mesut Barzani, kararın siyasi olduğunu ve anayasaya aykırı olduğunu iddia etti. Barzani açıklamasında Bağdat ile Hewlêr’in petrol ve doğal gaz gelirinin paylaşımı konusunda anlaşmaya varabileceğini umduğunu söyledi. Ancak “Kürdistan Bölgesi'nin anayasal haklarını tüm gücüyle savunacağını herkese duyuruyoruz” diye eklemeyi de unutmadı. Mahkemenin kararını değerlendiren Bölge Başkanı Neçirvan Barzani de başarının ilk şartının birlik olduğunu belirterek, Güney Kurdistan’daki kazanımların ancak birlik olunması durumunda korunabileceğini savundu.

Petrol geliri paylaşılamıyor 

Bağdat ile Hewlêr şimdiye kadar petrol gelirlerinin kontrolü ve paylaşımı konusunda bir anlaşmaya varmış değil. Bağdat’ın tüm karşı çıkışına rağmen Neçirvan Barzani 2014 yılında Türk devletiyle 50 yıllık bir petrol anlaşması imzalamıştı. Ancak bu anlaşma Irak merkezi hükümetinin sert tepkisine neden olmuştu. Bağdat, anlaşmanın yasalara aykırı olduğunu belirterek, merkezi bütçeden Kürdistan bölgesine verilen paydan yüzde 17’lik kesintiye gitmişti. Merkezi hükümet ayrıca petrolden elde edilen gelirin bölgeye ödenen bütçeden daha fazla olduğunu ve bu paranın akıbetinin bilinmediğinin altını çizmişti. Ayrıca petrol gelirinin merkezi hükümete aktarılmasını talep etmişti. Federe Kürdistan hükümeti ise bütçe kesintisini gerekçe göstererek yıllardır memur maaşlarını düzenli ödemiyor. Bu da kitlesel protestolara yol açıyor. KDP hükümeti bütçe kesintisinin bölgede ekonomik krize neden olduğu da iddia ediyor. Neçirvan Barzani’nin döneminde bölgede başlayan ve giderek derinleşen ekonomik krizden kaynaklı on binlerce kişi ise Güney Kürdistan’dan yurt dışına kaçmak için canı pahasına yollara düştü. Çok sayıda Güneyli Kürt de ya Avrupa Birliği sınırlarında donarak ya da denizde boğularak can verdi. 

HABER MERKEZİ