Surinam’da kölelikle yüzleşeceğiz

• Hollanda Kralı Willem-Alexander, 150 yıl önce köleliğin sona erdiği eski sömürgesi Surinam'ı ziyaret etti. Kölelik geçmişleriyle yüzleşeceklerini ve “eşitlik ve karşılıklı saygı temelinde” ilişkilerini yeniden kurmak istediklerini söyledi.

Willem-Alexander, Güney Amerika ülkesi Surinam’ın Hollanda'dan bağımsızlığının 50. yıl dönümünü kutlamasından bir hafta sonra, Pazar günü Kraliçe Maxima ile birlikte başkent Paramaribo'yı ziyaret etti. Üç gün süren ziyaret sırasında “Tarihten ya da kölelik gibi acı verici unsurlarından kaçınmayacağız, yüzleşeceğiz” dedi. Söz konusu ziyaret, Hollanda kraliyet ailesinin yaklaşık 50 yıldır yaptığı ilk ziyaret. Kölelik, 1 Temmuz 1863'te Surinam ve Hollanda'nın elindeki diğer topraklarda resmi olarak kaldırıldı, ancak 10 yıllık bir “geçiş” döneminin ardından 1873'te sona erdi.

Hollanda, 16. ve 17. yüzyıllarda imparatorluk ve kültürlerinin "altın çağını", çoğunlukla Güney Amerika ve Karayipler'e köle ticareti kapsamında yaklaşık 600.000 Afrikalıyı göndererek finanse etti.

Surinam Devlet Başkanı Jennifer Geerlings-Simons ile görüşen Willem-Alexander, “Bunun köleleştirilmiş insanların torunları ve yerli topluluklar için ne kadar derin bir anlam ifade ettiğini farkında olduğunu” söyledi ve ekledi: “Onlarla diyalog kurmaya istekliyiz.”

Güney Amerika kıtasının kuzey kıyısında yer alan Surinam, 1975'teki bağımsızlığından bu yana isyanlar ve darbelerle boğuşuyor. Ancak son zamanlarda keşfedilen devasa açık deniz petrol rezervleri, ülkenin kaderini değiştireceğine dair umut vaat ediyor.

Willem-Alexander, Hollanda'nın eski sömürgesiyle “eşitlik ve karşılıklı saygı temelinde” ilişkileri derinleştirmek istediğini söyledi.

Ortak geçmişimiz!

Ve ortak bir gelecek inşa etmenin “ancak üzerinde durduğumuz temeli dikkate alırsak anlamlı olacağını” belirtti. “Bu temel, ortak geçmişimizdir” dedi.

Hollanda, Aralık 2022'de dönemin başbakanı Mark Rutte aracılığıyla kölelik için resmi bir özür, ardından ertesi yıl kraliyet adına da bir özür yayınlamıştı.

Willem-Alexander ve Arjantin doğumlu Maxima, kapalı kapılar ardında kölelerin torunları, geleneksel halklar ve yerli grupların temsilcileriyle bir araya geldi. Afro-Surinamlı topluluklar başkent Paramaribo’da yapılan törende kraliyetin özrünü resmen kabul etti.

İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, 1982'den itibaren eski diktatör Desi Bouterse'nin askeri rejimi altında ve ardından 2010'dan 2020'ye kadar seçilmiş cumhurbaşkanı olarak yeniden iktidara geldiğinde ciddi şekilde gerildi. Surinam şu anda Ulusal Demokratik Partisi (NDP) şu anda Geerlings-Simons tarafından yönetiliyor.

Kölelikten servet kazandılar

2023 yılında yapılan bir araştırma, Hollanda kraliyet ailesinin 1675 ile 1770 yılları arasında köleliğin yaygın olduğu sömürgelerden bugünkü değerle 545 milyon euro kazandığını ortaya koydu. Hollanda raporunun, devletin köleliğe "kasıtlı, yapısal ve uzun vadeli müdahalesi" olarak adlandırdığı şeyden en çok para kazananlar arasında kralın ataları Willem III, Willem IV ve Willem V vardı. Willem-Alexander, 2022 yılında kendisini geleneksel olarak devlet törenlerinde taşıyan kraliyet altın arabasını, yanlarında kölelik görselleri bulunduğu için kaldırdığını duyurdu. PARAMARİBO