Türk devletinin Irak’a müdahalesi

• Türk devleti 9 Ekim Anlaşması’na dayanarak Şengal’in özerk yapısını tasfiye ederek Êzîdî soykırımını tamamlamak için savaşı daha da yoğunlaştırdı, Başûrê Kurdistan ve Irak’ın içlerine doğru daha da ilerledi.

SAİD ZEKİ
Irak’ta yaşanan ideolojik, siyasi, toplumsal ve ekonomik kriz o kadar derinleşmiş ki Irak devletini her yönüyle çöküş durumuna getirmiştir. Irak’ta yaşanan kaos ve çöküş durumunun çeşitli nedenleri var. Krizin, kaosunun bütün nedenlerini sıralamaktan ziyade önemli bulduğum iki temel neden üzerinde durmaya çalışacağım. Bu nedenlerden birincisi, Irak’ın Êzîdî toplumuna yaklaşımı, ikincisi ise Irak’ın sömürgeci soykırımcı Türk devletiyle geliştirdiği ilişkilerdir. 

1.Dünya Savaşı sonunda İngiliz ve Fransızlar tarafından Türkiye ve Irak ulus devletleri oluşturulup, Kürdistan’ın kuzeyi Türkiye ulus devletine güneyi ise Irak ulus devletine verildi. Kürt soykırımını tamamlamaya çalışan Türk devleti, Kürt karşıtlığı ekseninde dünyanın neredeyse tüm devletleriyle tavizler karşılığında ilişkiler geliştirdi, geliştiriyor. Irak devletiyle de Kürt karşıtlığı temelinde böyle bir ilişki oluştururken, diğer yandan Misak-ı Milli ve Osmanlı hayalleri peşinde her fırsat bulduğunda Güney Kürdistan’ın ve Irak’ın içlerine doğru yayılmaya ve bazı alanları işgal etmeye çalışıyor. 1982 yılında, Saddam yönetimiyle Kürt özgürlük hareketine karşı oluşturulan protokol ile Türk ordusuna Irak’ın 5 km. derinliğine kadar operasyon yapma yetkisi tanındı. Türk devleti bu anlaşmayla resmi ve açık bir şekilde Irak topraklarına girmeye başladı.  

Türk devleti, işbirlikçi KDP ile de Kürt özgürlük hareketinin tasfiyesine dönük geliştirdiği ittifak ve anlaşmalarla Başûrê Kurdistan’a da yerleşmeye başladı. 1992 yılından itibaren harekât sahası Türk devleti açısından genişlerken, siyasi-ekonomik-kültürel olarak da bölgeye yerleşmeye başladı. Bu durum, günümüzde Başûrê Kurdistan’ın işgalinden ilhakına doğru gelişip dönüşüyor. 

9 Ekim 2020 tarihinde, KDP-Kazımi Hükümeti ve Türk devletinin iş birliğiyle geliştirilen anlaşma ile Êzîdî toplumuna dönük yeni bir ferman-komplo planı devreye konuldu. Türk devleti 9 Ekim Anlaşması’na dayanarak Şengal’in özerk yapısını tasfiye ederek Êzîdî soykırımını tamamlamak için savaşı daha da yoğunlaştırdı, Başûrê Kurdistan ve Irak’ın içlerine doğru daha da ilerledi. Sömürgeci Türk devleti, Kazımi Hükümeti ve KDP ile oluşturduğu ilişkilerden yararlanarak, yine Irak sahasındaki bazı Sünni kesimleri ve Türkmenleri de örgütleyip kullanarak Başûrê Kurdistan’ın ilhakını ve Irak’ın işgalini gerçekleştiriyor. KDP ve Türk devleti böylece Irak’taki kaos, kriz ve sorunların büyümesine neden oluyorlar. 

Türk devleti 9 Ekim Anlaşması’na dayanarak hem rahat ve kapsamlı bir şekilde Irak’ın içlerine giriyor hem de Irak’ın demokratikleşmesini ve sorunlarını çözmesini engelliyor. Türk devleti ve KDP’nin Irak’a bu tarzda müdahaleleri, Irak’ta kriz ve kaosun oluşmasına ve büyümesine neden oluyor. Eğer Irak devleti sömürgeci Türk devletiyle böyle bir ilişki tarzına girmemiş olsaydı ve Şengal demokratik özerk yapısına bu biçimde yaklaşmamış olsaydı ne Türk devleti Irak’ı böyle işgal edebilirdi, ne de Irak bu düzeyde kriz ve kaosu yaşardı. 

Irak devleti, Êzîdî toplumumuzun demokratik özerkliğine doğru anlam verip kabul ederek siyasi, hukuki çözüme gelseydi hem Irak’ın demokratikleşmesine ve sorunlarının çözümüne doğru yol alırdı hem de işgalci Türk devletinin Irak’a girmesini engellemiş olurdu. Bu durumda, Türk devletini işgal ettiği yerlerden de çıkarma imkanı oluşacaktı. Demek ki Şengal’in demokratik özerkliği, Irak için kaostan çıkış ve sorunlarını çözmek için bir şans ve fırsattır. 

Bunlar bize şu gerçeği gösteriyor, Irak’ta mevcut kriz ve kaostan çıkış yapmanın yolu Şengal’in demokratik özerk sistemini, Êzîdî toplumumuzun iradesini kabul edip onunla çözüme gitmektir. Aynı zamanda sömürgeci soykırımcı Türk devletiyle içine girilen bu tür ilişki ve anlaşmaların iptali, feshi gerekmektedir. Eğer Irak devleti bunları yapmaz ve var olan biçimiyle devam ederse Musul ve Kerkük’ün Türk devleti tarafında işgalini durduramaz. Bu da mevcut kriz ve kaosu daha da derinleştirerek, Irak’ı iç savaşla yoluyla parçalamaya götürebilir.