92’den 2023’e Kürt Kültür Festivali

• Uluslararası Kürt Kültür Festivali'nin 31'incisi bu yıl Frankfurt'ta kutlanacak. Her yıl on binlerce Kurdistanlıyı bir araya getiren ve yarım asra doğru yol alan Kürt Kültür Festivali’nin tarihçesini sizin için derledik.

 

EYLEM KAHRAMAN

* 1’nci Uluslararası Kürt Kültür Festivali 1992 yılında Bochum Ruhr Stadyumu'nda yapıldı. Etkinliğe 55.000'den fazla kişi katıldı.

* 1993 yılında Frankfurt Wald Stadyumu'nda kutlanan 2'nci Uluslararası Kürt Kültür Festivali'ne dünyanın birçok yerinden kutlama mesajları geldi. 

* Halim Dener'e adanan 3'ncü Uluslararası Kürt Kültür Festivali 1994 yılında Hollanda'nın Maastrich kentinde yapıldı. MED TV'nin kuruluşunun duyurulduğu festivalde Kürt basını için de bir milat başladı. 

* 1995 yılında Avrupa ülkelerinin yasaklamalarından ötürü Uluslararası Kürt Kültür Festivali kutlanamadı.  

* 4’üncü Uluslararası Kürt Kültür Festivali 1996'da Köln Müngersdorf Stadyumu'nda gerçekleşti. 

* “Kürdistan için barış zamanı” şiarıyla 1997'de düzenlenen 5'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali'ne yine Müngersdorf Stadyumu ev sahipliği yaptı. Musa Anter Barış Treni yolcularının da katıldığı festivalde eylemcilerin alana girişi on binlerce insan tarafından zılgıt, slogan ve alkışlarla ayakta karşılandı.

* Sema Yüce'ye adanan 6'ncı Uluslararası Kürt Kültür Festivali 1998 yılında Rotterdam'da kutlandı. Geniş ve farklılıklar içeren müzik programının yanı sıra folklor ve sportif gösteriler de festivalde yer buldu.

* 7’nci Uluslararası Kürt Kültür Festivali 1999'da Dortmund'da “Öcalan'a özgürlük, Kürdistan'a barış” şiarıyla Westfalen Stadyumu'nda yapıldı.

* “Barış, Demokrasi ve Özgürlük Festivali” şiarıyla düzenlenen 8'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali 2000 yılında da Almanya'nın Köln kentinde gerçekleştirildi. 

* 9’uncu Uluslararası Kürt Kültür Festivali “Gelin birlikte barış ekelim” şiarıyla 2001 yılında Müngersdorf Stadyumu'nda kutlandı. 

* “Barış adalet gerektirir” şiarı ile Almanya'nın Gelsenkirchen şehrinde Arena auf Schalke stadyumunda kutlanan 10'uncu Uluslararası Kürt Kültür Festivali yüz bine yaklaşan bir katılımla gerçekleşti. 

* Engin Sincer'e adanan 11'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali “Demokratik Orta Doğu - Özgür Kürdistan” şiarıyla 13 Eylül 2003 günü yine Gelsenkirchen'de düzenlendi.

* 13'üncü Uluslararası Kürt Kültür Festivali 2005'te Köln Müngersdorf Stadyumu'nda yapıldı. 

* 2007 yılında 15'incisi kutlanan Uluslararası Kürt Kültür Festivali Aachen'da kutlandı.

* 12 Eylül 2009'da düzenlenen 17'nci Uluslararası Kürt Kültür Festivali Gelsenkirchen'de gerçekleştirildi.

* 18'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali Duisburg'da yapılacaktı. Ancak festivale az bir zaman kala kentte yapılan Teknofest'de 21 kişinin yaşamını yitirmesi yüzlercesinin de yaralanması üzerine etkinlik 18 Eylül 2010'da Köln Rhein Energie Stadyumu'nda yapıldı. 

* 3 Eylül 2011 tarihinde Köln'deki Rhein Energie Stadyumu'nda yapılan 19'uncu Uluslararası Kürt Kültür Festivali “Öcalan'a özgürlük, Kürdistan'a statü” şiarıyla kutlandı.

* 20'nci Uluslararası Kürt Kültür Festivali 8 Eylül 2012'de “Öcalan'a özgürlük, Kürdistan'a statü” şiarıyla Mannheim'da düzenlendi.

* 21 Eylül 2013 günü Dortmund Westfalenhallenpark'da gerçekleştirilen 21'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali “Öcalan'a özgürlük, Kürdistan'a statü” şiarıyla kutlandı. 

* 13 Eylül 2014 tarihinde “Öcalan'a özgürlük, Kürdistan'a statü” şiarıyla Düsseldorf'ta yapılan 22'nci Uluslararası Kürt Kültür Festivali Şengal, Rojava ve Mexmûr'da DAİŞ tarafından katledilenlere adandı. Festivalin formatı değiştirilerek eğlence içerikli programlar iptal edildi. Etkinlikte Ortadoğu'daki gelişmelerin değerlendirildiği paneller düzenlendi. 

* 23'üncüsü “Özgür Önderlikle demokratik ulusu inşa edelim” şiarıyla 5 Eylül 2015'te Düsseldorf’da yapılan Uluslararası Kürt Kültür Festivali'ne kadınlar damga vurdu. Yediden yetmişe on binlerce Kürt kadını yöresel kıyafetleriyle festival alanını renk cümbüşüne çevirdi. Pankartlardan dövizlere Kobanê Direnişi'ne dikkat çekilirken Kobanê Direnişi ile yakalanan enternasyonal ruh da kendisini festivalde gösterdi.

* 3 Eylül 2016 tarihinde Köln'de stadyumda yapılması planlanan 24'üncü Uluslararası Kürt Kültür Festivali anlaşmanın iptali nedeniyle Deutzer Werft'te açık havada yapıldı. Direniş şehitlerine adanan etkinlikte renkli bir programa imza atıldı. Kürt Kültür Akademisi'ne bağlı 5 gruptan oluşan 60 kişilik folklor ekibi toplu gösteri düzenledi. 40 dakika boyunca sahnede kalan gruplar büyük beğeni aldı. 

* 25'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali 16 Eylül 2017 tarihinde Köln-Deutzer Werft'de kutlandı. Etkinlikte yiyecek-içecek, kitap ve hediyelik eşya standlarının kurulması yasaklandı.

* Avrupa Efrîn Platformu öncülüğünde 8 Eylül 2018'de Duisburg-Dinslaken'de yapılması planlanan 26'ncı Uluslararası Kürt Kültür Festivali etkinliğe günler kala belediye tarafından yasaklandı. Otobüslerin park alanını gerekçe gösteren belediyenin bu kararına yapılan itiraz da mahkemece kabul edilmedi. Böylece en son 2017 yılında Köln'de yapılan Uluslararası Kürt Kültür Festivali uzun bir aradan sonra ilk kez Almanya'da yasaklanmış oldu.

* 27'nci  Uluslararası Kürt Kültür Festivali “Öcalan'ın özgürlüğü, Rojava'nın statüsü için ve Kayyum rejime karşı direnişi yükselt!” sloganıyla Hollanda'nın Maastrich kentinde yapıldı. Etkinliği birçok halk ve inançtan insan birlikte organize etti.  

* 2020'de yapılması planlanan 28'inci Uluslararası Kürt Kültür Festivali tüm dünyayı etkileyen Covid-19 salgını nedeniyle yapılamadı.

* Covid önlemleri altında yapılan 29'uncu Uluslararası Kürt Kültür Festivali 25 Eylül 2021 tarihinde Hollanda-Landgraaf'ta yapıldı. Etkinlik Sinan Dersim'e adandı. 

* 30'uncu Uluslararası Kürt Kültür Festivali 17 Eylül 2022 günü Hollanda'nın Landgraaf kentinde kutlandı. “İşgale ve katliama karşı Kürdistan'ı savunalım, Önderliğin fiziki özgürlüğünü sağlayalım” şiarıyla yapılan festival Zap, Metina ve Avaşîn şehitlerine adandı. Özel bir konseptin hazırlandığı etkinlikte açılışı dengbêjler yaptı.

* 31'inci  Uluslararası Kürt Kültür Festivali ise 9 Eylül 2023 günü Frankfurt Rebstockpark’ta “Lozan’ın 100. yılında Kürt sorununa çözüm, Kurdistan’a statü” şiarıyla yapılacak. Etkinlik 23 Aralık 2022'de Paris'te katledilen Evîn Goyî, Mîr Perwer ve Abdurrahman Kızıl'a adanıyor.