• Asgari ücretin son artışla birlikte 8 bin 500 TL olduğu Türkiye ve Kuzey Kurdistan'da açlık sınırı, 9 bin 591 liraya ulaştı.

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun  (Türk-İş)' Açlık ve Yoksulluk Sınırı' araştırmasına göre Mart'ta yoksulluk sınırı 31 bin 241 TL'yi geçti.

Buna göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 9 bin 591,13 TL'ye ulaştı. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 31 bin 241,48 TL'ye çıktı. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti' ise aylık 12 bin 469,98 TL'ye yükseldi.

Mutfak enflasyonundaki değişim Mart 2023'te şöyle oldu:

* Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 1,76 oranında gerçekleşti.

* İki aylık değişim oranı yüzde 17,96 tespit edildi.

* Son 12 ay itibarıyla değişim oranı yüzde 94,62 oldu.

* 12aylık ortalamalara göre değişim oranı yüzde 114,03 olarak hesaplandı.

Türk-İş açıklamasında 6 Şubat’taki depremlere işaret edilerek,“Hâlihazırda büyük bir geçim zorluğu yaşayan geniş kitlelerin deprem ve sonrasında yaşanan sel felaketlerinin doğurmuş olduğu zorlukları daha yoğun hissetmesi ve gelir dağılımındaki adaletin daha da bozulması ihtimal dâhilinde. Bunun mümkün olduğunca önlenmesi ve ücretli-maaşlı geçinenlerin milli gelirden aldıkları payların yıldan yıla gerilemesinin önüne geçilmesi için siyasi iradenin ilk başta yapması gerekenlerden birisi vergide adaleti sağlamaya yönelik politikalar geliştirmesidir” ifadeleri yer aldı. ANKARA

 

*****

TL'ye suni teneffüs için 181,5 milyar harcandı

Seçim öncesi döviz kurunu 'sabit' tutabilmenin devlete bir yılda 181,5 milyar lira maliyetinin olduğu hesaplandı.

Kur Korumalı Mevduat'ın (KKM) geçen yıl devlete toplam maliyeti ortaya çıktı. Merkez Bankası'nın (MB) Yıllık Raporu'na göre, KKM'nin MB'ye maliyeti yaklaşık 89 milyar lira oldu.

Bankanın açıklanan kâr zarar tablosunda 2022'de bankanın net faiz geliri 166 milyar, faiz gideri ise 26,8 milyar lira olurken, net komisyon ve hizmet geliri ise 18.5 milyar lira olarak açıklandı.

Bankanın net faiz dışı gideri 64.8 milyar lira olarak tabloya yansırken faiz dışı gelir 61,8 gider ise 126 milyar lira oldu. Faiz dışı gider içinde en büyük kalemi oluşturan diğer kaleminde 89 milyar liralık gider dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl bu kalem 8.6 milyar TL seviyesindeydi. MB'nin raporunda söz konusu astronomik artışın nedenine ilişkin bir açıklama yer almazken bu tutarın çok büyük oranda KKM maliyeti olduğu değerlendirildi.

Böylece kuru frenlemek için getirilen düzenlemenin kamuya yıllık maliyeti toplamda yaklaşık 181,5 milyar TL olarak hesaplandı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) 10 Mart haftasında Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarının toplamını 1 trilyon 603 milyar 417 milyon liraya ulaşarak yeni zirvesini gördüğünü açıklamıştı. KKM'de 1 haftada 26 milyar 227 milyon liralık artış yaşanırken, son veriyle beraber 9 hafta üst üste yükseliş kaydedilmiş oldu. Bu 9 haftada KKM hesaplarındaki artış 233 milyar 408 milyon lira oldu.

Öte yandan faaliyet raporuna göre, Merkez Bankası Başkanı ile Banka Meclisi, PPK, Denetleme Kurulu ve Yönetim Komitesi üyelerinden oluşan MB üst yönetimine 2022 yılında brüt ücret olarak toplam 22 milyon 898 bin 133 lira 34 kuruş ödendi. ANKARA

 

*****

5,8 milyar dolarlık servet transferi

Merkez Bankası (MB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yatırım kararı almış firmalara tahsis edilen avans kredisi miktarının 111,47 milyar liraya çıktığını söyledi. Uzmanlar kredinin bu koşullarda verilmesinin 5,8 milyar dolarlık servet transferi anlamına geldiği yorumunu yapıyor.

Bankanın genel kurulunda konuşan Kavcıoğlu, 67 ildeki 740 sanayi ve turizm yatırımlarına toplamda 111,47 milyar lira yatırım taahhütlü avans kredisi kullandırdıklarını açıkladı. İhracata ve ithal ikamesine yönelen bu krediler ilk iki yıl geri ödemesiz, 10 yıllık vade ve yüzde 8,5 faizle veriliyor. Faizlerse sabit. Bu krediler piyasaya sağlanan kredilerin küçük bir kısmını oluşturuyor Ama ihracat odağı ve maliyeti nedeniyle kullanımı yılbaşından bu yana hızlanmıştı. Hatta Mart başında üst limit 100 milyar liraya ulaşılmıştı. Bankacılar benzer şekilde turizm alanına verilen 50 milyar liralık limitse henüz dolmadı.

 

*****

Emeklilere zam oyunu

En düşük emekli maaşı Hazine desteğiyle 7 bin 500 liraya çıkarıldı ama bu maaşı alan emekli yurttaşların bir kısmı Temmuz'daki enflasyon zammını alamayacak.

En düşük emekli maaşını 7 bin 500 liraya çıkaran düzenleme önceki gün komisyondan geçmişti. Buna göre; emeklilere ve hak sahiplerine 5 bin 500 lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı 7 bin 500 liraya yükseltilecek. 7 bin 500 lira üzerindekiler zam almayacak. Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi  Aziz Çelik, bu işlemin bir ‘tamamlama’ olduğunu söyledi. Buna göre; 7 bin 500 liradan düşük emekli aylıkları Hazine tarafından 7 bin 500 liraya tamamlanacak, ancak emeklilerin Temmuz'daki enflasyon zammı kendi kök aylıkları üzerinden belirlenecek.

Çelik, Twitter’da örnek vererek şöyle açıkladı: “Örneğin şu an kök aylığı 5 bin TL olan bir emekli 500 TL Hazine desteğiyle 5 bin 500 TL alıyor. Temmuz'da yüzde 20 enflasyon zammı olursa bu zam 7 bin 500 TL üzerine değil 5 bin TL üzerine gelecek. Emeklinin aylığı 6 bin TL olacak. Hazine bu kez 1500 TL fark verecek ve emekli yine 7 bin 500 TL alacak. Şimdiye kadar böyle oldu. Hile budur!”

Çelik, aynı zamanda komisyon görüşmelerinde kayda geçen AKP Trabzon Milletvekili Salih Cora’nın sözlerini de aktardı: “En düşük emekli aylığı da Temmuz zammı kök aylık üzerinden yansıtılacak. Kök aylık 4 bin liraysa yüzde 40 zam varsayımıyla emekli aylığı 5.600 lira olacak ama 7 bin 500 lira almaya devam edecek.” İSTANBUL

 

*****

ILO'dan acil destek çağrısı

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), depremlerden çok sayıda iş kolu ve işletmenin olumsuz etkilendiğini belirterek, yüz binlerce çalışan için "acil destek" çağrısı yaptı.

Depremin işgücü piyasası üzerindeki etkilerine ilişkin rapor yayımlayan ILO’nun son değerlendirmelerine göre, acil ve münhasır destek verilmezse yoksulluk, kayıt dışılık ve çocuk işçiliğinin artması bekleniyor. İlk verilere göre; deprem nedeniyle 658 bin çalışan geçim olanaklarını kaybetti, 150 bini aşkın iş yeri kullanılamaz hale geldi. ILO'nun tahminlerine göre; etkilenen çalışanların her biri, iş bulamadığı takdirde her ay ortalama 230 doları aşan gelir kaybı yaşıyor. Toplamda ise depremden etkilenen bölgede aylık yaklaşık 150 milyon dolar net emek geliri kaybı oluşuyor.

Depremden etkilenen illerde 4 milyonu aşkın çalışan yaşarken, bunların çoğunluğu tarım, imalat sanayi, ticaret veya diğer düşük katma değerli hizmetlerde yer alıyordu. Çalışma saati kayıplarının ise Malatya'da yüzde 58,8, Adıyaman’da yüzde 48,1 ve Hatay'da yüzde 45,2 olduğu belirtiliyor.

ILO, istihdam kayıplarına ek olarak, iş sağlığı ve güvenliği ile çocuk işçiliği alanlarında risklerin artmış olabileceği uyarısı da yaptı.

Raporda görüşlerine yer verilen ILO Genel Direktörü Gilbert F. Houngbo, bu afete başarılı ve kapsayıcı biçimde müdahale edilmesinin en önemli ögesinin istihdamın desteklenmesi olduğunu belirtti. Houngbo, "İnsanlar ancak ve ancak geçim olanakları yeniden inşa edilebilirse hayatlarını yeniden kurmaya başlayabilirler. Depremde çok büyük kayıplara uğrayanlara, sosyal adalet ve insana yakışır iş ilkelerinin toparlanma ve yeniden inşa sürecinin temelinde yer aldığını göstermek zorundayız" dedi.