Aşırı sağın küresel yükselişine kadın engeli

• EL PAÍS'in analiz ettiği 12 seçimde, kadın oylarının aşırı sağ dalgaya karşı önemli bir engel olduğu sonucu çıktı. Yani kadınlar, sağ parti ve adaylarına erkeklerden daha az oy veriyor.

Dünyada farklı ülkelerde yapılan seçimler milyonlarca insanın geleceğini belirliyor. Oy vermek için sandığa giden seçmenler bağlı oldukları ideolojileri göz önünde bulundurarak mühür vuruyor pusulaya. Peki geleceğin şekillenmesinde kadınlar nasıl bir rol oynuyor? EL PAÍS'in yaptığı son ankette bu sorunun cevabını irdelemek mümkün.

Aşırı sağ oyları yükseliyor

Yakın tarihten örneklere bakacak olursak; Türkiye’de 14 ve 28 Mayıs seçimlerinde sağ ve milliyetçi partiler söylemlerini daha da belirginleştirerek tüm “ötekileri” daha da ötekileştirdi.Aşırı sağın bu kadar tercih edildiği ve adeta “Milliyetçiliğin elli tonu” diyebileceğimiz seçimlerin benzerini farklı ülkelerde de görmek mümkün.

22 Ekim’de Arjantin’de yapılan başkanlık seçimlerinde sağ muhafazakâr Javier Milei ikinci tura kalırken, 15 Ekim’de Polonya’da yapılan seçimlerde ise Hukuk ve Adalet Partisi %35,4 oyla birinci oldu.

Brezilya ve Avusturya gibi ülkelerde bu fark 16 puana çıkarken, CB Consultora anketörüne göre son Arjantin’de fark 12 puana dayandı. Öte yandan, Fransa veya İtalya gibi ülkelerde fark bir-iki puan bandında gözükse de bu yüz binlerce oy kaybı demek. Polonya, İtalya ve Macaristan’da aşırı sağcı partilerin oyları %30’u aştı. Şili'de Cumhuriyetçi Parti lideri aşırı muhafazakâr José Antonio Kast, Aralık 2021'de solcu Gabriel Boric’le ikinci tura kaldı ve%44 oy aldı.

Yükselişe engeller

EL PAÍS'in bu örnekler ve analiz ettiği 12 seçimde, kadın oylarının aşırı sağ dalgaya karşı önemli bir engel olduğu sonucu çıktı. Yani kadınlar, sağ parti ve adaylarına erkeklerden daha az oy veriyor.

Arjantin’de seçimden önceki hafta feminist hareketi “Milei’ye oy vermeyin” çağrısı yaptı. Bu mesaj 2015 yılında kadın cinayetlerine karşı oluşan büyük halk dalgasının kaynağı olan NiUna Menos tarafından yayıldı. Kısaca değinmek gerekirse; Milei, kadın-erkek arasındaki ücret farkını (resmi istatistiklere göre %26) reddediyor ve kürtaja karşı olduğunu belirtiyor.

Oy vermede cinsiyet farklılığının etkilerine dair net bir kaynak olmasa bile, kadınlar kendilerini erkeklerden daha ılımı ifade etme eğiliminde. Amsterdam ve Bergenüniversitelerden Eelco Arteveld ve Elisabeth Ivarsflaten tarafından yapılan araştırmaya göre, bu durum oy verme konusunda da geçerli. Erkeklerin radikal partilere oy vererek aşırı görüşlerini ifade etme olasılığı daha yüksek.

Lozan ve Leiden üniversitelerinde araştırmacı olan Juliana Chueri ve Anna Damerow, aşırı sağ partilerin kadın seçmenlerden oy almak için, toplumsal cinsiyet konularında daha esnek olmak ve partide daha fazla kadına yer vermek gibi strateji izlediğine işaret ediyor. HABER MERKEZİ