Bayrou hükümeti çöküyor

• Fransa, Başbakan François Bayrou’nun 8 Eylül’deki güven oylamasında görevden alınma riskiyle karşı karşıya. Tartışmalı 2026 bütçe tasarısı, siyasi tansiyonu yükseltiyor. Sendikalar genel greve hazırlanırken, halk ve muhalefet parlamentonun feshedilip erken seçim yapılmasını istiyor.

Fransa, Başbakan François Bayrou hükümetinin 8 Eylül’de yapılacak güven oylamasında görevden alınma riskiyle karşı karşıya olduğu yeni bir siyasi krize hazırlanıyor. EmmanuelMacron’un yakın müttefiki olan 74 yaşındaki Bayrou’nun, aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) ve solcu partilerin muhalefeti nedeniyle oylamayı kaybetmesi bekleniyor. Bu durum, AB'nin en büyük ikinci ekonomisini daha da derin bir siyasi krize sürükleyebilir.

Bayrou, tartışmalı 2026 bütçe tasarısı, 44 milyar Euroluk kemer sıkma politikaları ve borç azaltma planıyla muhalefetin tepkisini çekti. Kamu maliyesini desteklemeleri için parlamentodan destek isteyecek olan Bayrou, L’Express’e verdiği demeçte bunun için “birköpek gibi savaşacağını” söyledi. Ülkenin devasa borç yükü hakkında, “Karşı karşıya olduğumuz acil bir tehlike var ve bununla mücadele etmeliyiz, aksi takdirde geleceğimiz olmaz” diyen Bayrou, oylamanın milletvekillerinin tehlikenin ciddiyetine katılıp katılmadıklarına ve bunu çözmek için hangi yolu seçeceklerine odaklanacağını vurguladı.

Öte yandan, oylamanın bir kumar olduğunu kabul eden Bayrou, “Evet, riskli bir karar ama hiçbir şey yapmamak daha da riskli” ifadelerini kullandı. Milletvekillerinin artık "kaos" ile "sorumluluk" arasında seçim yapması gerektiğini söyleyen Bayrou, Fransızları 8 Eylül öncesinde temsilcilerine ihtiyatlı bir seçim yapmaları için baskı yapmaya çağırdı. “Hesapları dengelemek ulusal bir acil durum mu? Asıl mesele bu. Kimsenin fikrini değiştirmesini istemiyorum ama insan bir kez daha düşünebilir” dedi.

Bayrou’nun bütçesi

Bayrou’nun önerdiği bütçe, iki resmi tatilin kaldırılmasını, sosyal yardım harcamalarının ve vergi dilimlerinin dondurulmasını kapsıyor. Bu da yoksulları ve emeklileri daha fazla zor durumda bırakacak. Bayrou, maddi geliri iyi olan yurttaşlardan “özel bir çaba” talep etmeye hazır olduğunu belirtiyor. Krizin merkezinde, kamu borcunu azaltmayı hedefleyen 44 milyar Euroluk bütçe kesintileri yer alıyor. Hastane personeli, sağlık hizmetlerindeki kesintilerden endişeli.

Piyasalarda dalgalanma artarken, Paris borsası Salı günü sert düşüş yaşadı, bankaların hisseleri geriledi ve borçlanma maliyetleri arttı. Sendikalar, bütçe kesintilerine karşı 10 Eylül’de ülke çapında grev ve protestolar planlıyor. Fransa'nın bütçe açığı geçen yıl GSYİH'nin yüzde 5,8'ine ulaşarak, AB'nin yüzde 3'lük resmi sınırının neredeyse iki katına çıktı.

Siyasi belirsizlik artıyor

Bayrou’nun görevden alınması halinde, Cumhurbaşkanı Macron yeni bir başbakan atamak zorunda kalacak. Ancak, yeni başbakanın da bütçe konusunda benzer bir güven oylaması riskiyle karşılaşabileceği belirtiliyor. Aşırı sağcı lider Marine Le Pen’in partisi, Macron’unparlamentoyu feshederek erken seçim çağrısı yapmasını talep ediyor. Macron, bu yaz erken seçim istemediğini belirtse de, Adalet Bakanı Gérald Darmanin seçim ihtimalinin göz ardı edilemeyeceğini söyledi. Sosyalist Parti parlamento grubu lideri Boris Vallaud ise BFM TV’ye, “Siyaseti değiştirmek için başbakanı değiştirmeliyiz” dedi.

Haziran ayındaki erken seçimler, parlamentoyu mutlak çoğunluğu olmayan üç gruba böldü. Sol ittifak en fazla sandalyeyi kazandı ancak çoğunluğu sağlayamadı. Macron’un merkezci grubu kayıplar yaşadı, Ulusal Birlik sandalye sayısını artırdı ancak iktidara gelemedi. Yeşiller Partisi lideri Marine Tondelier, Macron’un sol kanattan bir başbakan ataması gerektiğini savundu. Bayrou’yu destekleyen Les Républicains lideri ve İçişleri Bakanı Bruno Retailleau, hükümetin düşürülmesinin “Fransa’nın çıkarlarına zarar vereceğini” söyledi.

Halkın güveni zayıf

Anketler, seçmenlerin bütçeyi adaletsiz bulduğunu ve en zenginlerin korunduğunu düşündüğünü gösteriyor. LCI TV için yapılan Ifop anketine göre, Fransızların yaklaşık yüzde 63'ü parlamentonun feshedilmesini ve yeni seçimlerin yapılmasını istiyor. 26 Ağustos’ta çevrimiçi olarak yapılan ankete bin kişi katıldı. Ifop anketine göre, yüzde 51 oranında katılımcı Macron'un parlamentoyu feshetmeyeceğini düşünüyor. Reuters’a bilgi veren hükümetten bir kaynak, Macron'un yeni bir başbakan seçmesini beklediklerini söyledi.

Analistler, Macron'un erken seçimden kaçınmaya çalışacağına ve bunun yerine yeni bir başbakan atamayı hedefleyeceğine inanıyor. Ancak bu kişinin kim olacağı ve nasıl daha etkili olabileceği ise soru işareti. Capital Economics analistleri, “Fransız başbakanının erken güven oylaması kararı, büyük olasılıkla onun yerine başka bir başbakanın atanmasına veya yeni parlamento seçimlerine yol açacaktır. Her iki durumda da, Fransa'nın bütçe açığı, borç oranını istikrara kavuşturmak için gereken seviyenin oldukça üzerinde kalacaktır” diye yazdı. HABER MERKEZİ