Devlet cenazeleri satıyor
- Toplu mezarda bulunan, Adli Tıp’tan adliye emanetine gönderilen kemikleri almak isteyen ailelerden, 40 bin 400 lira “delil avansı” istendi.
Van, Çatak’taki toplu mezardaki kemiklerini almak isteyen ailelerin açtığı davada 40 bin liralık “delil avansı” ödenmediğinden kemiklerin Kaymakamlığa devrine karar verilmişti. BİA Haber Merkezi’nden Ayça Söylemez’in haberine göre; Çatak Sulh Hukuk Mahkemesi’nin bu kararına, ailelerin avukatı Turan Ece, Yargıtay’da itiraz etti.
Dilekçede, “Pozitif hukukta düzenleme yapılmasına bile gerek duyulmayan ve doğal hukukun temel ilkesi olan insanların yakınını ‘gömme hakkı’ yok sayıldı” denildi. Ece, Yargıtay Hukuk Dairesi’ne iletilmek üzere verdiği dilekçede, ailelerin, sadece çocuklarının kemiklerini istediğinin, tek taleplerinin bu olduğunu ifade etti. Dilekçede, kemiklerin diğerleriyle birleştirilmek üzere ailelere verilmesi ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin kamu tarafından karşılanması talep edildi.
Avukat Turan Ece, Kaymakamlığa teslim edilen kemiklerin kimsesizler mezarlığına da gömülebileceği riskine dikkat çekmişti. Dava açıldığı dönemde ailelerin maddi yardım talebi kabul edilmiş, davayla ilgili adli yardım sağlanmasına hükmedilmişti. Ancak dava süresince köyde yaşayan ailelerin mali durumunda bir değişiklik olmamasına rağmen bu adli yardım kararı daha dosya sonuçlanmadan kaldırıldı.
Kemiklerin büyük kısmının 21 Ağustos 2014 tarihli keşiften önce Faraşin yaylasına götürüldüğü keşif sırasında anlaşıldı. Kemiklerin kalanı, Yargıtay’ın bu mahkeme kararını onaması halinde Kaymakamlığa teslim edilecek.
Kemikler şu anda Çatak Adliyesinin adli emanetinde.
23 yıldır toplu mezarda
Çatak’a bağlı Kayaboğazı köyü Görentaş yaylasında, 12 Ekim 1998’de çıkan çatışmada devlet kaynaklarına göre 22, PKK’ye göre 27 gerilla şehit düştü. Cenazeler çatışma tarihinden bir süre sonra bir araya getirilip gömüldü. Cenazelerle ilgili hukuk mücadelesi 2011’de başladı. Dava kapsamında 21 Ağustos 2014’te toplu mezarın bulunduğu alanda kazı yapıldı. Kemiklerin sadece yüzde 5’i kadar bulunabildi. Yapılan araştırmada, toplu mezarda bulunan kemiklerin tamamına yakınının, keşif öncesinde Van-Hakkari-Şırnak üçgeninde bulunan başka bir toplu mezara götürüldüğü ortaya çıktı. Keşif sonucunda bulunan kemikler ise İstanbul Adli Tıp Kurumu’na gönderildi.
Kemikleri geri gönderdi
Adli Tıp, kemik örneklerini mahkemeye iade etti ve kemikler tekrar kendilerine gönderilirse DNA incelemesi yapabileceğini belirtti. Davacı aileler, bu yanıtın ardından kimliklendirme olasılığının çok az olması ve yakınlarına ait kemiklerin tamamına yakınının keşiften önce Faraşin yaylasına götürüldüğünü öğrenmeleri sonrasında DNA tespiti talebinden vazgeçti. Aileler, 28 Temmuz 2015’teki duruşmada, adliye emanetindeki kemiklerin, diğer kemiklerle birlikte Faraşin yaylasındaki mezara götürülerek birleştirmesi için kendilerine verilmesi talebinde bulundu.
5 yıl sonra verdiği karar
Bu kez de yerel mahkeme iki yıl davayı yürüttükten sonra görevsizlik kararı verdi. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nin 15 Şubat 2016 tarihli kararında mahkemenin yetkili olduğuna hükmedildi, ancak mahkeme bundan 5 yıl sonra verdiği kararda ailelerin 40 bin 500 liralık delil avansını ödememesi durumunda kemiklerin Kaymakamlığa verilmesine hükmetti. Avukat Turan Ece, “Ailelerin 2015’ten beri DNA tespiti yapılması talebi olmadığı halde, mahkeme ailelerin talebi varmış gibi işlem yapmaya devam etti ve kanuna göre mahkemece karşılanması gereken 'gider avansı' ailelerden istendi” dedi. Ece dilekçesinde, “Yerel mahkeme, yakınlarına ait kemiklerin artık bir bütün olarak teslim alınamayacağını öğrenen davacıların kemiklerinin birleştirilmesi talebine karşı da kayıtsız kaldı” ifadesini kullandı.
Talep, yeniden Yargıtay incelemesine sunuldu. İSTANBUL
