Êlih'te tam kayyum pratiği

• Êlih Belediyesi'ne atanan kayyumlar, Kürtçe dil seçeneğini ortadan kaldırmanın yanı sıra usulsüz atamalar, yandaşa peşkeş çekilen ihaleler, taşınmaz satışları ve doğa karşıtı politikalarla gündemden düşmedi.  

AKP'nin 2016 ve 2019 yıllarında belediyelere atadığı kayyumlar, kentin tüm kaynaklarını yandaşlara akıttı. 2016'dan beri kayyum yönetiminde olan Êlih Belediyesi de öyle. Kayyum dönemi yolsuzluk, rant, Kürtçeye yönelik yasak ve engellemeler yanı sıra keyfi uygulamalar sınır tanımıyor. İkinci kez 23 Mart 2020’de belediyeye atanan kayyum, tüm kaynakları tükettiği gibi belediyeyi kaldıramayacak borç yükünün altına soktu. İçişleri Bakanlığının talimatıyla kayyum olarak atanan Vali Hulusi Şahin, seçilmiş belediye meclisi yerine memur imzalarıyla istediği kararı alıyor.

Kürtçe düşmanlığı

Kayyum, ilk icraat olarak 29 Mart 2020'de belediyenin web adresinden Kürtçe dil seçeneğini kaldırdı. Kürtçe düşmanlığı, caddelerde yayalara öncelikli geçiş hakkının tanınması amacıyla Kürtçe yazılan “pêşî peya” (önce yaya) uyarıları kaldırmakla sürdü. Fatih Mahallesi’nde bulunan Kine Em Parkı’na yerleştirilen Kürt şair Cegerxwîn’in büstü, 21 Haziran 2022'de kaldırıldı. Kayyum tarafından kapatıldıktan sonra yakılan Yılmaz Güney Sineması’nın bulunduğu alan vasfı değiştirilerek parka dönüştürüldü. Kayyum talimatıyla geçen yıl 9 Mart’ta Gülistan Caddesi’nde Amedspor forması giyip Kürtçe müzik yapan gençlerin etkinliği zabıta zoruyla engellendi. 

AKP'li iş birlikçiler atandı

Kayyumlar döneminde usulsüz atamalar da gündemden hiç düşmedi. Belediyenin Özel Kalem Müdürlüğüne AKP Siirt İl Gençlik Kolları Başkanı İbrahim Hamit Bedük’ü 30 Haziran 2021'de atadı. Kayyum yardımcısı Adnan Yörük, kızı Sena Yörük’ü Ocak 2021'de memur olarak işe aldırdı. Bir dönem AKP Batman İl Başkan Yardımcılığını yürüten ve 2015 seçimlerinde AKP’den milletvekili aday adayı olan Adile Gürbüz'ün eşi Metin Gürbüz de sınavsız bir şekilde işe alındıktan kısa bir süre sonra kayyum yardımcılığına getirildi. Nuri Aydın adlı işçinin ölümünde kusurlu bulunan Gürbüz halen görevinin başında. 

İhaleler ve borç batağı

Mart 2020 - Ocak 2021 tarihleri arasında yapılan 77 ihalenin 37’si açık ihale, 40’ı ise 21 f-21 b (pazarlık usulü) ile yapıldı. 2021'nin ilk 5 ayında toplamda 93 ihale yapıldı. Bunların 62’si açık ihale, 31’i 21 f- 21 b ile yapıldı. 2022'de ise yine 69’u pazarlık usulü, 85’i açık ihale usulü ile yapıldı. Amaç ve hizmet dışı ihalelerdeki usulsüzlükler kentte tartışma yarattı. 3 Aralık 2021'de Diyarbakır Caddesi'nde bulunan ağaçları ışıklandırma işine 2 milyon 361 bin TL harcandı. Kent girişine konulan “Kadim toprakların modern şehri Batman” yazılı tabela için 22 Eylül 2021'de pazarlık usulüyle yapılan ihalede 690 bin TL harcandı. Kayyum, 2022’nin Aralık -Şubat aylarında bayrak, poster ve flama alımı için de 1 milyon 550 bin TL harcadı. Êlih Belediyesi’ni borç batağına sürükleyen kayyum, 2 yıl içinde BTM Gurme adlı şirkete 34 milyon 340 bin TL değerinde 3 ayrı ihale verdi.  

11 taşınmaz satışta

İmaj çalışması için 825 bin TL harcanarak çekilen spot videolar, Mayıs 2021'de iktidarın TV'lerine servis edildi. Pandemi nedeniyle sokağa çıkma yasaklarının olduğu 2021'de Ramazan Ayı boyunca düzenlenecek “etkinlikler” için belediye kasasından 500 bin TL harcama yapıldı. Kayyum, 11 taşınmazla birlikte kamuya ait yolu dahi satışa çıkardı. Satışa çıkartılan taşınmazlar arasında Halkların Demokratik Partisi (HDP) döneminde sosyal donatı alanı olarak planlanan kreş, çocuk oyun alanı, kütüphane, etüt merkezi,  itfaiye merkezi, kadın konuk evi, yaşlı sohbet evi gibi birçok yer bulunuyor. Kayyum, 116 esnafın olduğu Buğday Pazarı'nı satışa çıkardı. İhaleye katılım sağlanmadığı için satış olmadı. 

 Belediyenin en büyük gayrimenkulü olan ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Êlih İl Koordinasyon Kurulu’nun (İKK) 635 milyon 375 bin TL değer biçtiği Batman Park AVM, AKP İl Başkanı Akif Gür'ün de yönetiminde bulunduğu Golden Park A.Ş’ye 150 milyon TL’ye satıldı. Gelen tepkiler sonucunda karar iptal edildi.   

Bütçeyi devlete harcadı

Atanan kayyumlar, belediyenin hizmet alanına girmeyen, ödeneği başka bakanlıklardan karşılanan Eğitim Araştırma Hastanesi, Emniyet Müdürü Konağı, Beşiri Kaymakamı konutu, MİT, Çevre Şehircilik Müdürlüğü çevresi Peyzajlarının ve Komando içi yol ve kaldırımlarının dahi belediyeni bütçesinden karşıladı. Kayyum, İl Emniyet Müdürlüğü ek hizmet binasını da belediye bütçesinden 6 milyon 283 TL’ye Knossos Yol Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Maze Petrol İnşaat Elektrik Elektronik Nakliyat Hizmet Alımı Konfeksiyon Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı’na verdi.

İmar rantı

Kayyum, 6 Aralık 2022'de aldığı karar ile Girêsîra beldesi, Selivê köyü, Girbereşk Mahallesi ve Êlih Çayı’nı da içine alan geniş bir alanı imara açtı. Atanmışlardan oluşan “Belediye Meclisi”nden geçen karar doğrultusunda Êlih Çayı kenarında Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulması kararlaştırıldı. Geçen günlerde burada OSB kurulması için çalışma başlatıldı. Burada kentin su ve oksijen ihtiyacını karşılayan çay tehlike altına girmiş oldu. Seyitler Mahallesi’nde konut alanına yakın geçen su kanalının üzeri betonla kapatılmasından kaynaklı geçen yıl 19 Kasım ayında şiddetli yağmur sonucu birçok evi su bastı. Bu ihmalden kaynaklı Lalihan Güner (54) ile torunları Asenat (1), İsrafil (5) ve Birgül Güner’in (9) yaşamını yitirdi.