Hasta tutsak verileri yok

• Adalet Bakanlığının hasta tutsaklarla ilgili verileri paylaşmadığını belirten İHD Wan Şubesi Başkanı Mehmet Karataş, “İnsanlar cezaevinde can güvenliği sorunu yaşıyor” dedi.

Adalet Bakanlığına bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün 2022 yılına dair açıkladığı verilere göre; cezaevlerinde kalan kişilerin sayısı 2021'e göre yüzde 14,6 artarak 341 bin 294 oldu. Aynı verilerde 100 bin kişi başına düşen Ceza İnfaz Kurumlarındaki kişi sayısı 2021'de 352, 2022 yılında ise 400 oldu. Öte yandan 2022'nin 12 ve üzeri yaş grubunda bulunan her 100 bin kişiden 485'i ceza infaz kurumlarında yer aldı. Verilere göre; 2016’de 382 olan cezaevi sayısı ise 2022'de 399’a yükseldi. 

10 yılda üç kat artış

Verilere göre; 2012'de 136 bin 638 olan tutuklu sayısı, 2022'de 341 bin 294 kişi oldu. Cezaevinde kalan kişi sayısı sadece pandemi dönemi olan 2020 dışında sürekli arttı. Bu verilere göre; AKP’nin iktidar olduğu son 10 yılda tutsak sayısı üç kat arttı.

17 bine yakın 'örgüt üyesi'

Son bir yıl içinde sadece “örgüt üyeliği” iddiasıyla yürütülen soruşturmalar gerekçesiyle gözaltına alınan on binlerce kişiden 16 bin 748’i tutuklanarak cezaevine konuldu. 

Bir yıl içinde çocuk istismarı suçundan 18 bin 181 kişi, cinsel saldırı nedeniyle de 6 bin 58 kişi tutuklandı. 

İhlallerin göstergesidir

Adalet Bakanlığı’nın açıkladığı verileri MA'ya değerlendiren İnsan Hakları Derneği (İHD) Wan Şubesi Başkanı Mehmet Karataş, cezaevlerinde güvenlik sorunu yaşandığını söyledi. Tutuklu sayısının Türkiye’nin insan hakları karnesini gösterdiğini ifade eden Karataş, “Bir ülkede ne kadar çok cezaevi varsa, insan hakları konusunda o kadar ihlalin olduğunu gösterir. Cezaevleri bu coğrafyada kanayan bir sorun. Verilere bakınca da hem cezaevine girenlerin sayısının artması hem de kapasitenin üzerinden insanın bulunması, cezaevlerinin sayısının giderek artması bu tabloyu gösteriyor” şeklinde konuştu.

Bilgi edinilmesi engelleniyor

Bakanlığın verilerinde hasta tutuklulara yer verilmediğini söyleyen Karataş, şöyle devam etti: “Adalet Bakanlığı veri paylaşmıyor. Derneğimizin verilerinde bin 600’den fazla hasta mahpus bulunuyor ve biz bu verileri bakanlıkla paylaştık. Adalet Bakanlığı’nın bu konuda çalışma yapmaması imkansızdır, zira bu insanlar cezaevinde kalıyor. Bakanlığa bağlı Adli Tıp Kurumu da hasta mahpuslara ilişkin işlemleri yürütüyor. Bakanlıkta büyük ihtimalle veri var ama kamuoyuyla paylaşılmıyor. Hasta mahpusların tahliyesine ilişkin de bir genelge yayınlandı. Bakanlığın veri paylaşmaması nedeni hem yetersiz çalışmaları göstermemek hem de veri paylaşarak kamuoyunun hasta mahpuslar hakkında bilgi edinmesi engellenmesi amaçlanıyor.”

Can güvenliği sorunu

Cezaevlerinde insan onuruna yakışmayan uygulamaların olduğunu dile getiren Karataş, şunları söyledi: “Cezaevinde kim kalırsa kalsın süreç insanlık onuruna aykırı olamaz. 280 binlik bir kapasite var, bunun bile doldurulmaması gerekirken, 341 binden fazla insan yerleştirilmiş. Cezaevlerinde insanlar, yeme-içme ve elektriğe ulaşma başta olmak üzere birçok konuda sorun yaşıyor. Sağlık hakkı, eğitim ve gündelik yaşam gibi sorunları var. Tüm bunları göz önüne alınca, insanların burada hayatını idame etmesi imkansız hale geliyor. Özellikle kötü muamele üzerinden şikayetler geliyor. İnsanlar cezaevine sevk edilirken sorun yaşıyorlar, tek kişilik hücrelere konuluyorlar. Çıplak aramaya maruz kalması, tedavi hakkına ulaşamaması başat sorunlar. Aynı zamanda da aile ile iletişim, dergi ve gazetenin ulaşamaması artık insanların ikincil sorunu, çünkü insanların artık cezaevinde can güvenliği sorunu yaşıyo.” MA/WAN