• Kürdistan'da köylerin boşaltılması, ayda bir çıkarılan köy yasakları, tarlaya ve sokağa çıkma yasağı nedeniyle tarımsal üretim durma noktasına getiriliyor.  Bunların bilinçli bir şekilde yapıldığını belirten Ziraat Mühendisi Abdussamed Ucaman, "Şu anda Kürdistan'da üretim ciddi bir problem haline geldi. Oysa doğru bir politikayla Ortadoğu’yu besleyecek bir pozisyondadır" dedi. 

Ziraat Mühendisi Abdussamed Ucaman, Kürdistan'da iktidar eliyle tarım alanlarının bilinçli bir şekilde tahrip edildiğini belirterek, çiftçilerin tarımdan uzaklaştırıldığını söyledi.

ANF'ye konuşan Ziraat Mühendisi Abdussamed Ucaman, Türkiye çapındaki yanlış politikalar ile özellikle Kürdistan’daki mevcut politikaların birbirini etkilediğini, ancak Kürdistan'daki tarım politikalarını sosyolojik ve ekonomik altyapı açısından diğer illere göre daha dezavantajlı konumda olduğunu söyledi. Ucaman, sosyolojik tarafını şöyle özetledi: "90'lı yıllarda 4 bine yakın köy boşaltıldı ve köylüler üretimden koparıldı; çiftçiler üretimden vazgeçip kentlere göç etmek zorunda kaldı. Bu durum, üretim olmayınca kente merkezinde ekonomik sıkıntıları ortaya çıkarıyor. Gıdaya ulaşımla ilgili ciddi problemler ortaya çıkabiliyor.  Bitkinin fizyolojisi ve üretime katkısı açısından da durum ayrı bir noktada. Sosyolojik ve toplumsal alanda, ekolojik toplumun tüm içselliğini alaşağı eden, dağıtan bir yapıya dönüşüyor ve kadim tarım hafızası yok olmaya başlıyor. Mevcut yerel tohumların yok olmasına neden olurken, binlerce yıl boyunca toprağa, iklime ve oradaki duruma adapte olmuş bitki tohumlarının bir bütünen değişmesine de neden oluyor." 

Devletin bilinçli politikası

Ucaman, devletin Kürdistan'da tarım alanlarını daraltmaya yönelik bilinçli bir politika yürüttüğüne dikkat çekerek, şöyle devam etti: "Buradaki çiftçi maalesef üretim yapamıyor. Girdi maliyetleri yüksek olduğu için ürettiği ürünü elinden çıkaramıyor. Bu durum da gıda tedarik zincirinin bozulmasına neden oluyor. Kürdistan'da köylerin boşaltılması, ayda bir çıkarılan köy yasakları, tarlaya ve sokağa çıkma yasağı nedeniyle üretim durma noktasına getiriliyor. Bunlar bilinçli bir şekilde yapılıyor. Şu anda Kürdistan'da üretim ciddi bir problem haline geldi. Türkiye buğdayının üçte biri Kürdistan'dan karşılanmasına rağmen şu anda ciddi sıkıntılar mevcut. Oysa doğru bir politikayla sadece Kürdistan bile Ortadoğu’yu besleyecek bir pozisyondadır. Hem tarımsal yapısı hem arazi varlığı hem iklim koşulları hem de sulanabilir arazilerin olmasından kaynaklı avantajlı bir konumdadır." AMED

 

* * *

Sebze-meyvede olumsuz sinyaller

Antalya Ticaret Borsası’nın (ATB) hallerinde işlem gören domates, meyve, sebze hal endeksi aylardır sebze-meyvede yaşanan üretim düşüşü, fiyat artışı sorununun kış aylarında daha da büyüyeceğini gösteriyor.

Bazı ürünlerde üç haneli rakamlara ulaşan fiyat artışlarında yaşanan don felaketinde binlerce ton ürünün tarlada-bahçede heba olması, olağanüstü kuraklık yaşanması ve yüksek enflasyonla artan girdi maliyetlerinden dolayı pek çok üreticinin üretimden kopması etkili oldu. Yaz aylarında bile fiyatı düşmeyen domates, biber gibi temel sebzelerin yanı sıra kiraz, şeftali, çilek, üzüm, kavun-karpuz vb. yaz meyveleri de geniş kesimler için erişilmez hale geldi.

Kışa girilirken turfanda portakal, mandalina gibi narenciye ürünlerinde, ıspanak, pırasa, kereviz vb. kış sebzelerinde de benzer tablo söz konusu. ATB’nin açıkladığı Antalya Hal Endeksi verileri hallerde işlem gören miktarının düştüğünü, fiyatların hızla arttığını ortaya koyuyor. Domateste yıllık miktar endeksi yüzde 2,5 artarken fiyat endeksindeki artış yüzde 3,14 oldu. Meyvede yıllık miktar endeks artışı yüzde 11,84, fiyat endeksindeki artış ise yüzde 63,72. Eylül'de ise aylık miktar endeksi sebzelerde yüzde 10,28 artarken, domateste yüzde 6,55; meyvelerde yüzde 8,2 düştü. Eylül'de domatesteki aylık işlem miktar endeksi bir önceki aya göre yüzde 6,55 azalırken, fiyat endeksi yüzde 12,21 artış gösterdi. Domatesteki bu veriler son 7 yılın dip noktası.

Eylül'de meyvede işlem miktar endeksi yüzde 8,2 azalırken fiyat endeksi yüzde 0,69 arttı. Sebzede ise hem miktar endeksi yüzde 10,28 hem de işlem fiyat endeksi yüzde 10,57 arttı.

ANKA'ya göre; Antalya’dan gelen veriler sebze-meyvede üretimin gerilediğini, hallere gelen ürün miktarının azaldığını, fiyatların ise hızla arttığını ortaya koyuyor. Bu durum, önümüzdeki süreçte tüketicinin daha yüksek fiyatla daha az sebze-meyveye erişebileceğini, bazı ürünlerde kıtlık-yokluk yaşanabileceğini, gıda enflasyonunun yükselmeye devam edeceğini gösteriyor.

 

* * *

Şelaleye iki HES bariyeri

 

 

Muradiye Şelalesi, üzerine kurulan iki HES ile birlikte kuruma noktasına geldi.

Wan'ın Begirî (Muradiye) ilçesinde bulunan ve bölgenin önemli doğal güzelliklerinden biri olan Muradiye Şelalesi üzerine üzerine iki ayrı Hidro Elektrik Santrali (HES) kuruldu. Şelale üzerine 15 yıldır kurulu olan iki HES projesi kapsamında, şelale çevresinde toplam 8 santral işletilmeye başlandı. Bu santraller, Tendürek Dağı eteklerinden akarak Çaldıran ovasındaki birleşmeyle oluşan ve ardından Begirî'nin içinden geçen Bendîmahî Çayı'nın doğal akışını da kesintiye uğratarak şelalenin su miktarında ciddi azalmaya yol açtı. Göle dökülen en büyük akarsulardan biri olan ve önceki yıllarda balık yoğunluğunun en fazla olduğu Bendîmahî Çayı'nın debisi, yapılan HES'ten dolayı en düşük seviyeye geriledi. 

İnci kefalinin göç yolu

Bu durum, hem şelalenin doğal güzelliğini hem de bölgedeki ekosistemi derinden etkiliyor. İnci kefali gibi bölgeye özgü balık türlerinin göç yolları kesildi, balıkların sayısında ciddi düşüş yaşandı. Bendîmahî ve Muradiye Şelalesi civarında bulunan köylüler, balık ölümlerinin arttığını ve suyun azalması nedeniyle tarım ve hayvancılık faaliyetlerinde zorluklar yaşandığını dile getiriyor. HES'lerle birlikte etrafında bulunan ağaçlar azalan su nedeniyle kurudu. 

Tarım ve hayvancılık

Suyun azalması, tarım ve hayvancılık yapan köy halkının yaşamını da zorlaştırıyor. Şelalenin suyunun azalması, aynı zamanda bölgedeki flora ve faunanın da zarar görmesine neden oldu. Su çekilmesiyle birlikte bitki örtüsünde kuruma ve habitat kaybı gözlemleniyor.

Bölge halkı ve çevreciler, hidroelektrik santrallerinin yarattığı bu tahribata dikkat çekerek, yetkilileri doğayı koruyacak önlemleri acil olarak hayata geçirme çağrısı yaptı.

 

* * *

Bilal'in arkadaşına tarım arazileri açıldı

Bilal Erdoğan’ın İmam Hatip arkadaşı Raif İnan’ın ortak olduğu Nesma Enerji, tarım ve meraları yok edecek RES için bir kez daha “ÇED olumlu” kararı aldı.

Yılın ilk 8 ayında 64 bin 500 hektarlık alan yangınlarda kül olurken orman ve tarım alanlarını talan edecek projeler peş peşe devreye sokuluyor. BirGün'den Ebru Çelik'in haberine göre; bu projelerden birisi de Bilal Erdoğan’ın Kartal İmam Hatip Lisesi’nden arkadaşı olan Raif İnan’ın ortağı olduğu Nesma Enerji’nin İzmir Bergama ve Balıkesir Burhaniye arasındaki RES projesi. 1837 futbol sahası büyüklüğündeki proje için “ÇED olumlu” kararı verildi. Proje Bergama’nın Yukarıcuma, Terzihaliler, Güneşli, Hacımzalar ile Burhaniye’nin Kuyumcu, Hacıbozlar ve Kırtık mahallelerini kapsıyor. Temmuz'da çıkan yangın Hacımzalar Mahallelesi dahil birçok tarım ve orman arazisini kısa sürede yok etmişti.

Nesma Enerji şirketinin 8 mahalleyi kapsayacak projesi, yanan mahalleleri de kapsayarak toplam 1311 hektarlık alanda 9 türbin ve 44 MWe/44 MWh kapasiteli enerji depolama tesisi inşa etmeyi hedefliyor. Şirketin onay alan projesinin bedeli 650 milyon değerinde.

ÇED dosyasına göre türbin platformları ve bağlantı yolları için çok sayıda ağaç kesimi yapılacak. Proje sahası en yakın köy yerleşimlerine 329 metre mesafede, bölgede ise hem sulu hem kuru tarım alanları ile meralar bulunuyor. Rapor, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin olumsuz etkileneceğini doğrulasa da, “Önlemler alınacaktır” ifadesiyle ile talan geçiştiriliyor.

Nesma Enerji’nin Manisa Akhisar ve Balıkesir Sındırgı’da kurmak istediği bir başka RES projesi için geçtiğimiz ay Bakanlık yine ‘ÇED olumlu’ kararı vermişti.