• Sêrt Belediyesi'nin gasp edilmesine sert tepki gösteren DEM Parti, meselenin belediyelerin gasp edilmesinden çok daha büyük ve tehlikeli olduğunu vurguladı. 
• DEM Parti, kayyum rejiminin kalıcılaştırılmaya, otoriter ve mutlak iktidarın sağlamlaştırılmaya, her türlü demokratik hakkın kullanılamaz hale getirilmeye çalışıldığını belirtti. 
• Sandık ve seçimi anlamsızlaştıran Türk iktidarının, demokratik meşruiyetini daha da yitirdiğini kaydeden DEM Parti, meselenin hukuk, yargı ve yasayla ilgisi olmadığının altını çizdi. 
• "İktidar sanmasın ki bizler ve Kürt halkı bu darbelere alışıyoruz ve kanıksıyoruz" diyen DEM Parti, "Öfkemizi demokratik siyaset kararlılığımızla biriktiriyoruz” dedi. 

Sêrt Belediyesi'ni gasp etmek için DEM Parti'li Eşbaşkan Sofya Alağaş'ın davasını hızlandıran ve önceki gün hasip cezasıyla kılıfı hazırlayan Türk iktidarı, Siirt Valisi'ni kayyum olarak atadı. İsimliğini bile önceden hazırladığı anlaşılan Vali, atanır atanmaz da kente genelinde 10 günlük eylem ve etkinlik yasağı kararı aldı. Belediye, devlet güçlerinin ablukasına alındı. Eşbaşkanlar ve vekiller ile halk, belediye önünde gaspı protesto etmeye başladı. Muhalif belediyelerin tamamının, iktidarın aparatı haline gelen yargının kıskacında olduğuna dikkat çeken DEM Parti, "Bu darbeci anlayışa karşı hep birlikte duralım, siyasi görüşümüz ne olursa olsun demokrasi mücadelesinde buluşalım” diye seslendi. 

Gazetecilik yaptığı dönemde hakkında "Örgüt üyesi olmak" iddiasıyla dava açılan Sêrt Belediye Eşbaşkanı Sofya Alağaş, önceki gün Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. Türk İçişleri Bakanlığı, Sofya Alağaş'a verilen cezanın ardından dün sabah belediyeye Siirt Valisi Kemal Kızılkaya'yı kayyum olarak atadı. Kararın ardından sabah saat 06.00'da belediyeyi ablukaya alan polis, belediye binasına girerek, kararı burada bulunan Sêrt Belediyesi Eşbaşkanları Sofya Alağaş ile Mehmet Kaysi'ye okumak istedi. Eşbaşkanlar ile kayyum haberini aldıktan sonra belediye gelen yurttaşlar, alkış ve "kayyum gasptır" sloganı atarak, kararın okunmasını engelledi. DEM Parti Sêrt İl Örgütü Eşbaşkanı Eşref Tekin, irade gaspını kabul etmeyeceklerini belirterek, "Taşıma oya, hilelere rağmen belediyeyi alamayan iktidar, belediyemizi gasp ediyor. Bu halk sandığa gitti eşbaşkanları seçti. Bu yapılanlar sandığa saygısızlıktır, darbedir" dedi. 

 

 

Polisin saldırısı

Belediye binasına Türk bayrağı asan polis, belediye gelen yurttaşları ve partilileri dışarı çıkarmak istedi. Yurttaşlar ve partiler buna tepki gösterince polisin saldırısına uğradı. Saldırıda DEM Parti Sêrt Merkez İlçe Eşbaşkanı Şernas Çelepkolu, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Sêrt İl Örgütü Yöneticisi Muhammed Polat ile belediye çalışanı Ferhat Toprak gözaltına alındı. Saldırı sonrası belediye önünde bulunan Doğan Caddesi'nde oturma eylemine geçildi. 

Türk güçleri eşliğinde

Siirt Valisi Kızılkaya, korumalar ve çevik kuvvet eşliğinde belediyeye giriş yaptı. Belediyenin önünde nöbet tutun yurttaşlar, kayyum Kızılkaya'ya binaya girdiği sırada "Kayyum belediyeden defol" sloganıyla tepki gösterdi.  

10 günlük yasak ilanı

Kayyum Kızılkaya, önceden hazırladığı isimlikle belediye binasına gelerek, makam koltuğunda poz verdi. Kayyum, Vali sıfatıyla da dünden geçerli olmak üzere 10 gün süreyle kent genelinde her türlü eylem ve etkinliği yasakladı; kente girişileri sınrlandırdı. 

 

 

Belediye önünde protesto  

Kayyum atanan belediyenin duvarına, yurttaşlar tarafından "İrade gaspına karşı direnerek kazanacağız" pankartı asıldı. "Susmayacağız", "İrade gaspına karşı direnerek kazanacağız", "Jin jiyan azadî" dövizleri belediye duvarı önüne bırakıldı. Yurttaşlar, "Gaspçı kayyum" sloganı attı. 

DEM Parti milletvekilleri Newroz Uysal, Adalet Kaya, Sabahat Erdoğan Sarıtaş, Barış Anneleri Meclisi ve Tevgere Jinên Azad (TJA) aktivistlerinin katılımıyla abluka altındaki belediyenin önünde açıklama yapıldı. DEM Parti Milletvekilli Beritan Güneş, "Rant kapısına çevirdikleri belediyelerin gaspını sürekli bir hale getirmiş durumdalar. Seçilmiş eşbaşkanlarımız düşman hukukuna maruz kalarak, yerlerine kayyum atanıyor. Yaptıkları gaspa bir kılıf uydurmaya çalışıyorlar. Adalet sistemi onların ellerinde oyuncak olmuş durumda. Nereye istiyorlarsa bir bahane bulup kayyum atanıyor. Kürt halkı, bu irade gaspını hiçbir dönemde kabul etmedi, etmeyecek. Ekonomik kriz, özgür basına saldırı, Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük saldırılar iktidarın halklara dönük saldırısıdır. Bu saldırılara hep birlikte karşı koyacağız. Halkın iradesini gasp edenler tarihe gaspçı olarak geçecektir. İradesine sahip çıkan bu halk ise tarihe onurlu bir şekilde geçecektir" diye konuştu. 

Haber hazırlanırken belediye önündeki direniş slogan ve zılgıtlar sürüyordu. 

Rejimin özelliği oldu

DEM Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK), halk iradesine dönük saldırılarında ısrar eden iktidarın, bunu pişkin bir alışkanlık haline getirdiğini belirttiği yazılı açıklamasında, artık kayyum darbelerinin rejimin bir özelliği olduğunu kaydetti.  Kayyumun sadece DEM Parti ve Kürt halkının belediyeleriyle sınırlı kalmadığına işaret edilen açıklamada, şunları belirtildi:  "CHP’nin Esenyurt Belediyesi ile Ovacık Belediyesi de kayyum darbesiyle gasp edildi. İktidar ilk günden bu yana göz diktiği İstanbul Büyükşehir Belediyesini düşürmek ve el koymak için her türlü yolu deniyor. Kısacası, bugün muhalif belediyelerin tamamı, iktidarın aparatı haline gelen yargının kıskacındadır.

Seçmenin iradesine saldırıyor

Mesele belediyelerin gasp edilmesinden çok daha büyük ve tehlikelidir. Kayyum rejimi kalıcılaştırılmaya, otoriter ve mutlak iktidar sağlamlaştırılmaya, her türlü demokratik hak kullanılamaz hale getirilmeye çalışılıyor. Kayyum darbeleriyle Türkiye’de 85 milyonun seçme ve seçilme hakkına el uzatılıyor. Sandık ve seçim anlamsız hale getiriliyor. Bu rejim, her kayyum darbesiyle, belediyelere yönelik her irade gaspıyla demokratik meşruiyetini yitiriyor. Bu meselenin hukukla, yargıyla, yasayla bir ilgisi yoktur. Mesele, iktidarın seçim ve sandıkla alamadığı belediyeleri gasp etmesidir; kendisine oy vermeyen seçmenin iradesine saldırmasıdır.

Alışmıyoruz, kanıksamıyoruz

İktidar sanmasın ki; bizler ve Kürt halkı, bu darbelere alışıyoruz ve kanıksıyoruz. Her yerde halk iradesini savunmaya devam edeceğiz. Kayyum atamalarında 2016’nın cevabını 2019’da, 2019’un cevabını 2024’te sandıkta verdiğimiz gibi, bu gasplara ve darbelere de cevabımızı vereceğiz. Öfkemizi demokratik siyasete olan kararlılığımızla biriktiriyoruz. Tek tek herkese de sesleniyoruz; bBu darbeci anlayışa karşı hep birlikte duralım, siyasi görüşümüz ne olursa olsun demokrasi mücadelesinde buluşalım.”

Eşbaşkanlar: Kararı yırttık

Sêrt Belediye Eşbaşkanları Sofya Alağaş ve Mehmet Kaysi, kayyum kararıyla ilgili MA'ya konuştu. Sofya Alağaş, kararın çok önceden verildiğini ve son dönemlerde sık sık sivil polisler tarafından takip edildiği belirterek, "Kayyumun atandığı zaten belliydi, sabah sadece tebliğ ettiler. Bu kararı tanımıyoruz. Tebliğ edilen kararı da yırttık. Şu an yaşadığımız faşizmin ta kendisidir. Bir sandık kuruluyor, adaylar yasal bir süreçten geçiyor, adaylıklar kabul ediliyor. Sonra bir şekilde ya soruşturma açılıyor ya da var olan bir davayı hızlandırıyorlar. O zaman sen halkı, ülkeyi ve kanunları kandırıyorsun. Demokrasi varmış gibi gösteriliyor ama yok” dedi. 

Sêrt Belediye Eşbaşkanı Mehmet Kaysi ise "Onlar ne yaparsa yapsınlar geri adım atmayacağız. Bu halkın iradesini gasp etmek için 8 bin taşımalı seçmen getirdiler, biz bu taşımalı seçmenlere rağmen 9 bin oy farkla kazandık ama yine tahammül edemediler. Onlar bizim irademizi tanımıyor, biz de onların kararını tanımıyoruz" şeklinde konuştu. 

Talancı ve gaspçı zihniyet

Kayyum atanmasına tepki gösteren Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eşbaşkanı Çiğdem Kılıçgün Uçar, şunları söyledi: "Talancılar bir kez daha demokrasiyi ayaklar altına almıştır. Bu gaspçı ve talancı zihniyet Sêrt halkı karşısında üç kez kaybetti ve yine kaybedecektir. Bu zorbalık eninde sonunda bu topraklardan silinecektir. Kürdistan halkı zafere ulaşana kadar gaspçılara teslim olmayacak ve iradesine sahip çıkacak. Dikta rejimi bizi demokratik, özgür ve eşit bir geleceği inşa etme kararlılığımızdan vazgeçiremeyecektir. Darbeci odaklara karşı ortak mücadele cephemizi genişletecek ve direnişimizi daha da büyüteceğiz." 

Eşbaşkan Keskin Bayındır ise "İktidar, kayyum siyaseti ile aynı zamanda Kürt sorununa nasıl yaklaştığını da bir kez daha pratiğe taşımıştır. Kayyum ve darbe siyaseti şu ana kadar çözüm tartışmalarına hizmet etmediği gibi bundan sonra etmeyecektir" dedi. 

Sêrt Barosu: Vazgeçin

Karara tepki gösteren ve uygulamayı, önceki uygulamaların devamı olarak niteleyen Sêrt Barosu, sanal medya hesabından şu paylaşımı yaptı: "Bu süreç, masumiyet karinesinin ihlal edildiği, hukuk ve demokrasi ilkelerinin yok sayıldığı ve halkın iradesine doğrudan müdahale eden bir dizi hukuksuz işlemin yeni bir örneğidir. İktidarın aldığı bu keyfi kararlar, Kürt halkını ve onun siyasi iradesini yok saymaktadır. Siirt Belediye Eşbaşkanı’nın görevden alınarak yerine kayyım atanması, halkın iradesine açık bir müdahaledir. Bu işlem, Anayasa'nın 67. maddesi ile güvence altına alınan seçme ve seçilme hakkını açıkça ihlal etmektedir. Sêrt Barosu olarak, halkın iradesini yok sayan bu hukuksuz kayyım kararından derhal vazgeçilmesini, Sêrt Belediye Esbaşkanı Sofya Alağaş'ın görevine iade edilmesini talep ediyoruz. Yetkilileri, seçme ve seçilme hakkına, demokratik değerlere ve hukukun üstünlüğüne saygı göstermeye davet ediyoruz."

 

* * *

10 ayda 10 kayyum atandı

Türk İçişleri Bakanlığı, 31 Mart yerel seçimlerinden bu yana 8'i DEM Parti'li olmak üzere 10 belediyeyi gasp etti.

Seçmen iradesine yönelik saldırılar devam ediyor. 31 Mart 2024'te yapılan yerel seçimleri sonrası DEM Parti yönetimindeki 8 belediye ile CHP'li iki belediyeye kayyum atandı. Seçimlerin ardından ilk kayyum girişimi, Wan'da yaşandı. AKP iktidarı, halkın direnişi karşısında geri adım atmak zorunda kaldı. Halkın iradesine saldırmak ısrar eden iktidar, 3 Haziran'da Colemêrg Belediyesi'ne kayyum atandı. Belediye Eşbaşkanı Sıddık Akış tutuklandı. Akış, 5 Haziran'da yargılandığı Hakkari 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 19 yıl 6 ay cezaya çarptırıldı. 

Kent Uzlaşı modeliyle seçilen CHP'li Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, 30 Ekim 2024'te "Örgüt üyesi olmak" iddiasıyla gözaltına alındı ve tutuklandı. Özer'in yerine İstanbul Vali Yardımcısı Can Aksoy atandı.

 DEM Parti'li Mêrdîn Büyükşehir, Êlih ve Riha'nın Xelfetî belediyelerine 4 Kasım'da kayyum atandı. 

 DEM Parti'li Dêrsim Belediyesi ile CHP'li Pulur (Ovacık) Belediyesi'ne 22 Kasım'da kayyum atandı. 20 Kasım'da Dêrsim Belediye Eşbaşkanı Cevdet Konak ile CHP'li Pulur Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül'e 6 yıl 3'er ay hapis cezası verilmesi kayyuma gerekçe yapıldı. 

 DEM Parti'li Wan'ın Miks (Bahçesaray) Belediyesi Eşbaşkanı Ayvaz Hazır 29 Kasım'da görevden alınarak yerine kayyum atandı. Hazır'a 2015'te belediyenin basın biriminde çalışırken izlediği bir basın açıklaması nedeniyle 3 yıl 11 ay ceza verilmesi ve "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla hakkında devam eden soruşturma, kayyuma gerekçe yapıldı. DEM Parti, yerel seçimlerde Wan'daki 14 belediyenin tamamını kazanmıştı.

DEM Parti yönetimindeki Mersin/Akdeniz Belediyesi Eşbaşkanları Nuriye Arslan ve Hoşyar Sarıyıldız, 10 Ocak'ta gözaltına alındıktan sonra tutuklandı. Akdeniz Belediyesi'nde 14 Ocak'ta kayyum atandı. 

 

* * *

Sêrt'te üç kez oldu

Türk iktidarı tarafından 3. kez gasp edilen Sêrt Belediyesi'ne atandıktan sonra ilk iş olarak binaya Türk bayrağı astıran kayyumlar, bedelsiz taşınmaz devirleri, kadın kurumlarını kapatmak, yandaşlara torpil ve Kürtçeye dönük tahammülsüzlükle her zaman gündemde oldu.

Kayyum atanması ardından belediye binasında asılan "Gaspa izin vermeyeceğiz" pankartını indiren Türk devlet güçleri, yerine Türk Bayrağı asıldı. Kayyumlar, üç kezdir işgal ettikleri belediye binasına Türk bayrağı asarak göreve başlıyor. Sêrt'e ilk olarak 16 Kasım 2016'da o dönem belediye eşbaşkanı olan DEM Parti Eşbaşkanı Tuncer Bakırhan'ın tutuklanmasıyla kayyum atandı. Siirt Vali Yardımcısı Ceyhun Dilşad Taşkın, ilk olarak kadın kazanımları ve Kürtçeye tahammülsüzlükle gündeme geldi. Son iki dönem kayyumla yönetilen belediyede, Kadın İşgücü Piyasası, Sanat Evleri ve Felsefe Evi'nin projeleri valilik tarafından durduruldu. Yine aynı yönetim, Berfin Kadın Danışma Merkezi, Minik Adımlar Anaokulu, JINKART, 8 Mart etkinlikleri, el sanatları atölyeleri ve resim atölyeleri gibi projeleri de birer birer iptal etti. 

Çok dilliliğe son

Kayyumun ilk icraatı, üç dilli belediyeciliği ortadan kaldırmak oldu. Halka hizmet yerine kendine zırhlı makam yaptıran Sêrt kayyumu, borçsuz devraldığı belediyeyi aynı zamanda 115 milyon 622 bin 296 TL'lik bir borç yükü altına soktu. 

Kayyum atanmasının ardından, belediye binasına girmek isteyen yurttaşlar X-Ray cihazından geçtikten sonra üst aramasına tabi tutulurken, personelin çalıştığı birimlerden başkanlık katına ve diğer alt birimlere geçiş, kapılara beton duvarlar örülerek kapatıldı. 

Celadet Alî Bedirxan Kütüphanesi'nin Kürtçe tabelası ve merkezdeki Kürtçe kitaplar kaldırıldı. 

2. kayyum dönemi 

Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) Sêrt Belediye Eşbaşkanı Berivan Helen Işık ve Peymandara Turhan, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde yüzde 48,36 oy ile eşbaşkanlığı kazandı. Belediyeye 15 Mayıs 2020'de Siirt Valisi Ali Fuat Atik kayyum olarak atandı. Atik, AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan ile dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun fotoğraflarını makam odasına asmakla işe başladı. Atik, 30 Mayıs 2020'de belediyeye ait olan Güres Caddesi üzerindeki Celadet Alî Bedirxan Kütüphanesi’ni yıktırdı. Yıkıma yönelik büyüyen tepkiler üzerine Siirt Belediyesi'nin resmi sanal medya hesabından yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, kütüphanenin belediye tarafından yapılacak tramvay projesi nedeniyle yıkıldığı belirtildi. Kayyum görevde bulunduğu dört yıllık süreçte tramvay yapımını gerçekleştirmedi. 

Taziye evi, Ülkü Ocakları'na

Kayyum, 25 Temmuz 2020'de Bahçelievler Mahallesi'nde bulunan taziye evini Ülkü Ocakları'na tahsis etti. Kararın ardından taziye evi binasına Ülkü Ocakları'nı simgeleyen kurt işaretli semboller asıldı.  

Atik yerine 10 Haziran 2020'de kayyum atanan yeni Vali Osman Bektaşoğlu, 28 Aralık 2022’de belediyeye ait 18 taşınmazı satışa çıkardı. Kayyumun DEM Parti'li belediyeye bıraktığı borç ise 456 milyon 853 bin 781,39 TL oldu. 

Üç dile ve kültüre kayyum

Sêrt Belediyesi Eşbaşkanı Sofya Alagaş, şunları söyedi: "İktidar 7-8 bin taşımalı seçmen burayı getirdi. Buna rağmen Sêrt halkı bu politikaları kabul etmedi ve iktidarı istemediğini net bir şekilde gösterdi, ancak bugün itibarıyla burada üç dile ve kültüre kayyum atandı. Burası çok dilli ve çok kültürlü bir kent. Bu kent insanlarına nasıl cevap verecekler? Sêrt halkına üç dönemdir bir zulüm uygulanıyor. Kısa bir süre de olsa belediye rahat girip derdini anlatabilen halk karşı bugün polisler tarafından bariyerler örülmüş."