•  2021 yılı asgari ücreti net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlendi. Asgari ücret ve altında bir ücretle yaşamını sürdürmek zorunda olan işçilerin sayısı 7,5 milyon. Çalışan nüfusun yüzde 60’ı asgari ücret veya altında gelir alıyor.
•  Halbuki dört kişilik bir ailenin gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 8 bin 197,62 TL.

 

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun son toplantısını gerçekleştirmesinin ardından 2021 yılı asgari ücreti brüt 3 bin 577 lira 50 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlendi. Asgari ücret brüt ücret üzerinden SGK primi, gelir vergisi damga vergisi işsizlik sigortası işçi payı kesintisi geçen yıl 619 TL iken, bu yıl 133 TL artarak, 752 TL oldu. Sendikalar, açıklanan rakamın yetersiz olduğunu açıkladı.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun dördüncü toplantısının ardından açıklamalarda bulundu. Bakan Selçuk’un açıklamasına göre; asgari ücret 2021 için brüt 3 bin 577 lira 50 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlendi. Selçuk, ”Asgari ücret geçen yıla göre 500 lira artmıştır, yüzde 21,56 oranında yükselmiştir” ifadelerini kullandı. Asgari ücret desteğini 75 TL olarak sürdüreceklerini söyleyen Selçuk, 2021 yılında brüt ücret üzerinde yapılan SGK primi, gelir vergisi damga vergisi işsizlik sigortası işçi payı kesintisinden ise bahsetmedi. Ancak hesaplamalara göre 2021 yılında işçilerden kesilen söz konusu kesintiler geçen yıla göre 133 TL daha fazla.

2020’de brüt 2 bin 943 TL alan asgari ücretten 412 TL SGK primi, 154 TL gelir vergisi, 22,34 TL damga vergisi ve 29,43 TL işsizlik sigortası işçi payı kesintisi yapılarak, net ücret 2 bin 324 TL olmuştu. Kesintinin toplam miktarı ise 619 TL’ye denk düştü. Ancak 2021’de brüt ve net ücret üzerinde yapılan hesaplamalara göre yapılan SGK primi kesintisi, gelir vergisi kesintisi damga vergisi kesintisi ve işsizlik sigortası işçi payı kesintisi ise 752 TL oldu. Buna göre geçen sene brüt asgari ücret üzerinde yapılan kesinti miktarı 619 TL iken, bu kesinti 2021 yılı için 752 TL oldu. 

Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat ise ”2021 yılında geçerli olacak asgari ücret gördüğünüz gibi işveren ve hükümet temsilcileri tarafından oy çokluğuyla belirleniyor. İşçi kesimi olarak alınan karara katılmıyor ve muhalif kalıyoruz. Açıklanan ücret işçi beklentilerini karşılamaktan uzak” diye konuştu.

 

”Bu hesaplamanın içinde ailenin harcamaları yoktu, Aralık’ta gerçekleşecek enflasyon oranı da yoktu” diyen Irgat, ”Fiyat artışları da dikkate alınmamıştı. İşçi kesimi olarak net 3 bin liranın üzerinde bir rakam teklif etmelerini bekledik. Birlikte belirledikleri asgari ücret yetersiz ve işçilerin beklentilerinden uzak. Bugünün şartlarında yetmeyecek bir asgari ücret belirlenmiştir. 3 işçi konfedarasyonu olarak görüşlerimizi paylaşmıştık” ifadelerini kullandı.

DİSK: Son derece yetersiz

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise yaptığı açıklamada şunları söyledi: ”Aldığımız bilgilere göre, Çalışma Bakanı’nın en önemli vurgusu ‘Enflasyona ezdirmedik’ demiş. Türkiye’de enflasyonun ne olduğunu, işçilerin, emekçilerin, halkın nasıl yoksullaştığını bu ülkede yaşayan herkes her gün bakkala, manava, pazara gittiğinde, evine ekmek götürmek istediğinde yaşıyor ve biliyor. Açıklanan resmi enflasyon rakamları özellikle de gıda enflasyonu biraz önce de ifade ettim; asgari ücretlinin en önemli gider kalemi olan gıda enflasyonu daha Kasım’da yüzde 21’in üzerindeydi. Yıl sonunda resmi rakamla bile en az yüzde 25 olacağını herkes biliyor ama gerçek enflasyon, yani bizim kendi hayatımızda yaşadığımız enflasyon çok daha yüksek. Asgari ücret bir kez daha enflasyon karşısında, dolar-altın fiyatları karşısında gerileyen, ‘büyüyoruz, milli gelir artıyor’ diyorlar ya, milli gelirden, büyümeden hiçbir biçimde payını alamayan, işçinin ailesi ile birlikte geçinmesi açısından son derece yetersiz bir ücret olarak açıklanmıştır.”

Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) da belirlenen asgari ücrete tepki gösterdi. Twitter’dan yapılan açıklamada, ”5’li müteahhite vergi affı için para var! Kaçak saraya her gün 10 milyon TL para var! Kanal İstanbul ihaneti için para var. Alınteri ile yaşam savaşı veren asgari ücretliye yok..!” denildi.

Yoksulluk sınırının çok uzağında

 

TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) çalışanların geçim şartlarını otuz üç yıldan bu yana aralıksız olarak her ay düzenli olarak yapıp yayımladığı “açlık ve yoksulluk sınırı”araştırması sonuçlarıyla ortaya koyuyor. Buna göre Kasım 2020’deki tablo şöyle:

* Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.516,67 TL,  

* Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 8.197,62 TL,

* Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.073,63 TL.

Asgari ücretliler toplumu

DİSK-AR’ın araştırmasına göre ise milyonlarca işçi asgari ücrete mahkûm iken milyonlarca işçi ise yasa dışı bir biçimde asgari ücretten mahrumdur. Asgari ücret giderek ortalama ücret haline geliyor, ortalama ücret asgari ücret düzeyine düşüyor.

3,3 milyon işçi (bütün ücretli çalışanların yüzde 17’si) asgari ücretin altında bir ücretle çalışıyor. Asgari ücretin yarısından daha az ücretle çalışan işçi sayısı 1 milyona yakın. Asgari ücret ve altında bir ücretle yaşamını sürdürmek zorunda olan işçilerin sayısı 7,5 milyon (bütün ücretli çalışanların yüzde 38,3’ü) civarındadır.

10 milyon işçi

Asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altında ücret alan işçilerin sayısı 9,7 milyondur. Bütün ücretli çalışanların yüzde 50’ye yakını bu kapsamdadır. Tüm ücretli çalışanların yüzde 64’ü ise (12,5 milyon işçi) asgari ücretin altı ile asgari ücretin bir buçuk katı arasında bir ücret elde ediyor.

Salgınla birlikte ücretlerde önemli kayıplar yaşandı ve asgari ücret altında gelir elde edenlerin sayısı arttı. 1.168 TL ödenekle zorunlu ücretsiz izne çıkarılanlar asgari ücretin yarısı kadar bir gelirle yaşamaya zorlanıyor. Salgınla birlikte kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneğiyle asgari ücretin altına mahkûm edilenler ile işini kaybeden kayıtsız işçiler göz önüne alındığında asgari ücretin altında gelirle yaşamak zorunda olanların sayısının daha da arttığını söylemek mümkün.

Asgari ücrete erişemeyenler

Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7’si asgari ücrete erişemiyor. Özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 49 ve asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 62’dir. 9,5 milyona yakın özel sektör işçisi asgari ücretin yüzde 20’si ve altında ücretlerle çalışıyor. Özel sektörde kadın işçilerin yüzde 32,5’i asgari ücret altında ücretlerle çalıştırılıyor. Özel sektördeki kadın işçilerin yüzde 9,3’ü ise asgari ücretin yarısının da altında ücretle çalışmaya zorlanıyor. Özel sektörde asgari ücretin oldukça altı ile asgari ücretin yüzde 20 fazlası arasında çalışmak zorunda kalan kadın işçilerin oranı ise yüzde 76’ya çıkıyor.

Ortalama ücret haline geliyor

Ücretler asgari ücret düzeyine geriliyor. 2006’da aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin yaklaşık 2 katı iken, 2019’da asgari ücretin 1,41 katına geriledi. 1978’de kişi başına milli gelirin yüzde 3,4 üzerinde olan asgari ücret, aradan geçen 42 yılda kişi başına milli gelirin yüzde 40 altına düştü. Asgari ücret kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt asgari ücretin 2020’de 2.943 TL değil, 4.995 TL olması gerekirdi.

Asgari ücreti en düşük

2010’da Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücrete sahip 12 ülke varken, 2020’de bu sayı 3’e düştü. Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler Sırbistan, Bulgaristan ve Arnavutluk’tur. Ancak 2020 Kasım ve Aralık ayındaki güncel döviz kur dikkate alındığında Türkiye’deki asgari ücretin Arnavutluk hariç Avrupa’daki en düşük asgari ücret olduğu açıktır.

Dolara karşı eridi

Asgari ücret 2016’da 430 dolara yükseldi. Sonra ekonomik ve siyasal istikrarsızlığa bağlı olarak asgari ücret dolar cinsinden gerilemeye başladı. Ocak-Kasım 2020 ortalama kurlara göre asgari ücret 336 dolara geriledi. Yeni açıklanan rakam da 300 dolar civarında.

En hızlı eriyen

Avrupa’nın resmi istatistik bülteni Eurostat verilerine göre; asgari ücret uygulaması olan 27 Avrupa ülkesi içinde en yüksek asgari ücret veren 23. ülke konumunda. Öte yandan toplam ücretli istihdamı içinde asgari ücretli çalışanların oranının en yüksek olduğu ülke de açık ara farkla Türkiye. Durum böyle olunca, yabancı yatırımcılar için Türkiye ucuz bir işgücü cenneti haline geliyor. 2016’nın ikinci çeyreğinden 2020’nin ikinci çeyreğine kadar geçen sürede asgari ücret euro cinsinden yüzde 25 ucuzladı. 27 Avrupa ülkesi içinde asgari ücretin daha fazla ucuzladığı başka bir ülke yok. 2016’nın ikinci çeyreğinde Türkiye’de asgari ücret 513 euroyken, bu yılın ikinci çeyreğinde 383 euroya kadar düştü. Net asgari ücret ise bugün itibarıyla 252 euro.

25 altınından 10 altına

Merkez Bankası’nın yıllık ortalama Cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003’te asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken 2020’de yıllık net asgari ücretle sadece 10 Cumhuriyet altını alınabiliyor.  HABER MERKEZİ

 

 

30 milyon açlık sınırının altında

HDP Ekonomi Komisyonu tarafından açıklanan ‘Yoksulluk Raporu’na göre; 20 milyon insan açlık sınırının altında yaşıyor; işini kaybedenler de eklendiği taktirde bu rakam 30 milyonu aşıyor.

HDP’nin iktisat profesörü Erol Katırcıoğlu, “İktidara göre yoksulluk kalmamış. Açlık sınırı kavramı altında bir değerlendirme yaptığımızda, çalışan nüfusun yüzde 60’ı asgari ücrete veya altında gelir alıyor. En azından 20 milyon insan aslında açlık sınırını altında yaşıyor. İşini kaybedenleri de eklediğimizde 30 milyon insan açlık sınırının altında yaşıyor” dedi.

8 milyon primini ödeyemiyor

Sigortalı çalışanların istatistiklerine göre; 8 milyon 37 bin kişi, kendi Genel Sağlık Sigortası primini ödeyemeyecek kadar yoksul. Bu verinin ifade ettiği anlam; bu kişilerin asgari ücretin üçte biri kadar bile gelirinin olmadığı ve adlarına kayıtlı herhangi bir taşınmazın bulunmadığıdır.

Kürt kentleri en yoksulu

2015’ten sonra en az 50 bin esnaf kepenk indirdi. TESK Kasım 2020 verilerine göre; Türkiye’de bir milyon 984 bin 257 esnaf bulunuyor. Kürt nüfus yoğunluk 23 ilde 303 bin 628 esnaf var ve bu toplam esnaf sayısının yalnızca yüzde 15,3’üne tekabül etmektedir. Esnaf sayısının nüfusa oranı en düşük il 1,01 ile Şırnak’tır. Sadece bu rakamlar dahi üretim altyapısının yetersiz olduğu bölgede iktisadi etkinliğin ne kadar kısıtlı olduğunu bize göstermektedir. İller arası yaşam endeksi sıralamasında bölge kentleri genellikle son sıralardadır. İlk otuz gelişmiş kent arasında Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı herhangi bir kent yoktur.

Emekliler perişan

Emeklilerin geçim derdi yaşıyor. 2002’de emeklilerin yüzde 37’si çalışıyor veya iş arıyorken, bu oran 2020 itibarıyla yüzde 47’ye çıktı. Emekliler arası gelir dağılımı adaletsizliği ise tüm Avrupa Birliği ülkelerinden daha yüksektir. Emeklilerin ve hak sahiplerinin yüzde 60’ının asgari ücretin altındadır. HDP, emeklilerin hayat standartlarının artırılması amacıyla en düşük emekli aylığının hemen bin 500 TL’ye yükseltilmesi gerektiğini düşünüyor.

HDP’nin asgari ücret rakamı

HDP, 2021 yılı için asgari ücreti vergiden muaf, net 4 bin TL olmasını istiyordu.  

 

İBB’de 3 bin 100 TL

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun son toplantısında asgari ücretin 2 bin 825 TL 90 kuruş olarak açıklanmasının ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, Twitter hesabından belediyede, iştirak şirketlerinde ve belediyeye bağlı kuruluşlarda uygulanacak asgari ücreti açıkladı. İmamoğlu, ”1 Ocak 2021 tarihinden itibaren İBB, iştirak şirketleri ve bağlı kuruluşlarında çalışan personeller için asgari ücret net 3100 TL olacaktır. Halkımıza ve çalışanlarımıza duyururuz” dedi.

 

Ucuz işçilikle övünüyor!

İTO, yabancı yatırımcıları davet ettiği raporda işgücünün ucuz olduğunu itiraf etti. Ucuz işgücünün cazibe olarak gösterildiği rapora göre Almanya’dan 9 kat daha ucuza.

İstanbul Ticaret Odası (İTO), Mülk Edinme Rehberi hazırladı. Rehberde buna göre yabancılara İstanbul’a yatırım yapma çağrısında bulundu. İşçi maliyetlerinin Almanya’nın yaklaşık 9 kat altında olduğu belirtilen raporda ucuzluk yabancı yatırımcıya cazibe olarak gösterildi, “İmalatta saatlik işçi maliyeti Türkiye’de 5,6 Amerikan dolarıyken, Almanya’da bu maliyet 47,2 Amerikan dolarıdır” denildi.

 

Yumurta yüzde 76 arttı

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, açıklanan asgari ücretin milyonlarca çalışanın açlığını gidermediği ve sofrasında bir yılda eksilen ürünleri geri getirmeyeceğini ifade etti: ”Son bir yılda; yumurtanın fiyatı yüzde 76, domatesin fiyatı yüzde 68, kuru soğanın fiyatı yüzde 38, mercimeğin fiyatı yüzde 67, 1 litre yağın fiyatı yüzde 43, etin fiyatı yüzde 37, unun ve ekmeğin fiyatı ortalama yüzde 25 arttı. Marketlerinde bebek mamasına, peynire ve yağa alarm takılan bir ülkede, asgari ücretli temel gıda maddelerini kiloyla değil, taneyle almaya devam edecektir.”