Rus enerjisine tam yasak

• AB, 2028 itibarıyla Rus enerji ithalatını yasakladı. Avrupa Parlamentosu yasayı onaylarsa AB ülkeleri Rusya’dan boru hattı gazı, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG), petrol ve nükleer ürün ithalatını iki yıl içinde tamamen durduracak.

Avrupa Birliği enerji bakanları, 1 Ocak 2028 itibarıyla tüm Rus enerji ithalatının yasaklanması konusunda anlaştı.  Ancak, denize kıyısı olmayan Macaristan ve Slovakya gibi ülkeler — yasa tasarısına karşı oy veren iki ülke — geçici muafiyet elde etti. Bu ülkeler, gaz tedarikçilerinden gelebilecek yasal adımlara karşı Avrupa Komisyonu’ndan güvence aldı. Macaristan ve Slovakya, bu kararı “ekonomik intihar” olarak nitelendirirken Slovakya Başbakanı Robert Fico, “Yeni bir Demir Perde inşa ediliyor,” ifadesini kullandı.

Konsey bildirisinde, 17 Haziran 2025’ten önce yapılan kısa vadeli sözleşmelerin 2026’ya kadar, uzun vadeli sözleşmelerin ise 1 Ocak 2028’e kadar geçerli olabileceği belirtildi.

Brüksel, Ukrayna’daki savaşın dördüncü yılına girerken, Moskova’nın enerji gelirlerini kesmek amacıyla Rus petrol ve gazına olan bağımlılığını kademeli olarak bitirmeye çalışıyor. Ancak eleştirenler, bu adımın Washington’a yeni bir enerji bağımlılığı yaratacağı uyarısında bulunuyor. Danimarka Enerji Bakanı Lars Aagaard, “ABD güvenilir bir tedarikçi ama AB’nin uzun vadeli stratejisi fosil yakıt tüketimini azaltmak olmalı" dedi.

TurkStream de kapsama alındı

Yeni yasa, Türkiye üzerinden geçen TurkStream (TürkAkım) boru hattını da yasak kapsamına dahil ediyor. Ancak, şirketler ithal gazın yalnızca Rusya veya Belarus’tan geçtiğini, üretimin başka bir ülkede yapıldığını kanıtlarsa, gazın AB’ye girişi mümkün olacak. Yasa uyarınca AB ülkeleri, 1 Mart 2026’ya kadar Rus petrol ve doğalgaz ithalatını tamamen sonlandırmak için ulusal çeşitlendirme planları hazırlamak zorunda olacak.

Yılın başında Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, İrlanda, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya ve İsveç, Rus gazının (LNG dahil) tamamen yasaklanması için ortak mektup yayımlamıştı. “Rusya’nın savaş gücü, enerji gelirleriyle doğrudan bağlantılıdır,” denilmişti.

Avrupa Konseyi’ndeki bu oylamanın ardından yasa, Avrupa Parlamentosu’nda da oylanacak. Geçtiğimiz hafta sanayi ve ulaşım komitelerinde geniş destek gören tasarının, yıl sonuna kadar onaylanması bekleniyor. 2021’de Rusya, AB’nin toplam gaz ithalatının yaklaşık yüzde 45’ini karşılarken (157 milyar metreküp), bu oran 2024’te yüzde 18’e kadar geriledi. BRÜKSEL