Serê Salê festivale dönüştü

Toplum/Yaşam Haberleri —

Serê Salê

Serê Salê

  • Her yılın 13 Ocak tarihinde kutlanan Serê Salê Amed’de renkli görüntülere sahne oldu. Serê Salê’nin bundan sonra her yıl şenlik ve festival şeklinde kutlanması planlanıyor.  

YILMAZ KAYA/AMED

“Kürtlerin yılbaşısı” olarak anılan Serê Salê etkinlikleri Rengarenk Umut Derneği, Dicle Kültür Sanat Derneği, Mordem Sanat Evi ve Ma Müzik tarafından renkli etkinliklerle kutlandı. 

Rengarenk Umut Derneği binasında yapılan kutlamalara çocukların da aralarında bulunduğu çok sayıda kişi katıldı. Kutlamalarda önce çocuklara Serê Salê ile ilgili masallar anlatıldı. Gelen konuklara Serê Salê'nin geleneksel yemeği olan horoz etli pilav ikram edildi. 

Sur’un sokaklarında şenlik vardı

Ardından geleneksel giysiler giyen kalabalık, palyaçolar eşliğinde erbane çalarak Sur'un sokaklarında Serê Salê'yi kutlamaya başladı. Kutlamalar, sokaklar arasında yapılan yürüyüşle devam etti. Esnaf ve semt sakinlerinin kapıları çalındı Serê Salê kutlandı; onlar da kalabalığa meyve ve kuruyemiş hediye etti. 

Esnaf ve evler ziyaret edildi

Kutlama” boyunca  sokaklardan “Ser sala me piroz be" sloganları yükselirken, evler ise "Xwedê aşîtîyê bîne vî malê" sözleriyle ziyaret edildi. Mahalle sakinleri camdan alkışlarla kutlamaya katılırken, kalabalık grup ardından Melik Ahmet Caddesi'nde yürüyüşe devam etti. Burada da esnaflar ziyaret edilerek yeni yılları kutlandı.

Tarihi hamamda devam etti

Serê Salê kutlamaları akşam saatlerinde ise Sur ilçesinde bulunan tarihi Deve (Deva) hamamında devam etti. Buradaki kutlamaya siyasi parti temsilcileri, sanatçılar, aydınlar ile sivil toplum kuruluş temsilci ve üyeleri de katıldı. Kutlama dengbêj dinletisi ile başladı. Ardından etkinliğe katılanlara mehir ve kûtilk (içli köfte) ikramı yapıldı. Renkli görüntülere sahne olan kutlamalarda, Serê Salê'nin sembolü olan genç bir kadının erkek kılığına, genç bir erkeğin de kadın kılığına girerek yeni yıl ve eski yılı temsil ettiği kostüm giymesi kutlamaya katılanların ilgi odağı oldu. Müzik dinletisi ile devam eden kutlama çekilen halaylarla geç saatlere kadar sürdü. 

 

Gelecek yıl daha da büyüyecek

Serê Salê'yi organize eden kurumlardan Rengarenk Umut Derneği Koordinatörü Barış Işık, yeni yıl kutlamalarını geleneksel hale getirmek istediklerini söyledi. Işık, "Serê Salê daha önce de küçük çapta kutlanıyordu. Ama biz bunu geleneksel hale getirerek, önümüzdeki yıllarda sivil toplum kuruluşları ile halkın geniş katılımı ile bir şenlik veya festival şeklinde kutlamayı planlıyoruz” dedi. Işık, “Bu yılki kutlamalarda masal atölyemiz, dengbêj dinletimiz ve müzik etkinliğimiz oldu. Kutlamalar ardından katılanlara hediyeler dağıtıldı" diye ekledi. 

Din ve inançlarda yeni yıl

Farklı coğrafya ve iklimlerde yaşayan yerleşik kavimler ile göçebe kavimlerin tarihlerinin farklı dönemlerinde önemli tarihsel olaylar ve inanışlara göre sıfır tarih (milat) kaydı tutulmuştur. İnsanların, doğa olaylarına kendi milli ve dini kuralları uyarlama çabaları değişik halklar tarafından 'bayram' olarak kutlanıyor. 

Hristiyanlar, Hz. İsa'nın doğum tarihi olan 24 Aralık'ı milat olarak kabul ederken, bu daha sonra Hristiyan olmayan bazı ülkelerinde kabulü ile miladi takvimin son günü yani 31 Aralık yılın sonu, 1 Ocak ise yılın başı olarak kabul edilmiş. Hristiyanlarda 24 Aralık ile 31 Aralık tarihi ise Noel (Diriliş) bayramı olarak kutlanır. 

Kürtler’de Serê Salê

Kürtler de ise Serê Salê kutlamaları Eski Roma takvime göre 13 Ocak gününe denk gelen akşamda kutlanır. Çocuklar, kadınlar, delikanlılar bir araya gelerek "Serê Salê Binê Malê, Xwedê Kûrekî Bide Vê Malê (Yılbaşı, yıl sonu, Allah bir erkek evlat versin bu eve) diyerek, köy ve şehir sokaklarında kapı kapı dolaşarak verilen hediyeleri torbalarına doldururlardı. 

Gençlerden biri yıl sonunu temsilen sakal takar, sırtına bir torba atar ve yeni yılı temsilen de kadın kılığına giren bir erkekle birlikte iyi bir hediye almak için evleri ziyaret ederlerdi. 

Doğurganlığın, bereketin, emeğin, yeninin, dirilişin temsili, kadın kılığına giren erkek Ser Sal'ı temsil ederken, bir öteki delikanlı da başında kulah sırtında torba, yüzünde sakal yeniden dirilmek üzere Bin Sal (Yıl Sonu) ölümü-sonu temsil eder.  

Eskiden yapılan bu Serê Salê kutlamalarında genellikle meyve, buğday, bulgur ve kuru gıdalar hediye edilirdi kapıyı çalanlara. Eğer evde evlilik çağına gelmiş bir erkek varsa, kutlamayı yapan gençler ve çocuklar şöyle derdi: Qerquş merquş, serê dîkê bikulav e bînê dîkê bikulav e xwedê..... bike zava (Kerkuş merkuş horozun başı keçedir. Horozun altı keçedir. Allah şu kişiyi -ziyaret edilen evdeki evilik çağına gelmiş gencin ismi söylenerek- damat etsin). Eğer evin çocuğu yoksa, Qerpuş merpuş, xwedê zarokek bixe dergûş (Kerkuş merkuş, Allah bir çocuk beşiğe koysun) denirdi. 

Ancak genellikle söylenen tekerleme "Serê Salê Binê Malê, Xwedê Kûrikek Bide Vî Malê" şeklindeydi. 

Köy gibi kırsal kesimde yapılan kutlamalarda genellikle horoz etli pilav yapılır ve dağıtılırdı. Aynı şekilde kûtılk (içli köfte) hazırlanır ve birine metal para veya altın bırakılırdı. Yemek yendiği zaman içinde hediye bulunan köfte kime denk gelirse, o kişi için "Dewlet li serê wi bû" (Delet başına kondu) denirdi.

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.