Siyah Şiirin Prensesi

• Uzun bir süredir kanserle mücadele eden ve "Siyah Şiirin Prensesi" olarak tanınan şair ve akademisyen Nikki Giovani, 81 yaşında yaşamını yitirdi.

ABD'de Sivil Haklar Hareketi ve Siyah Güç hareketinin tanınmış entelektüellerinden, şair ve akademisyen Nikki Giovani, 81 yaşında yaşamını yitirdi. Şiirlerinde aile, cinsiyet, ırk gibi temalara ağırlık veren Giovani'nin kaleme aldığı "Son Kitap" 2025'te yayınlanacak.

Uzun bir süredir kanserle mücadele eden Giovanni, 1968 yılında ilk şiir derlemesi olan "Black Feeling, Black Talk "u yayınladıktan sonra "Siyah Şiirin Prensesi" olarak adlandırıldı. Aralarında Ulusal Kitap Ödülü (National Book Award) finalisti olan bir anı kitabı ve sivil haklar efsanesi Rosa Parks'ı konu alan "Rosa" adlı resimli çocuk kitabının da bulunduğu 30'dan fazla kitap yayınladı.

Şiir ciltleri, resimli çocuk kitapları ve üç deneme koleksiyonu dâhil yirmiden fazla kitap yazdı. Ayrıca 2007'de Sivil Haklar lideri Rosa Parks'ın hayatına odaklanan Rosa adlı bir resimli çocuk kitabı kaleme aldı. Bu kitap, New York Times En Çok Satanlar listesinde üçüncü sıraya ulaşmasının yanı sıra Caldecott Onur Ödülü'nü de aldı ve illüstratörü Brian Collier, Coretta Scott King Ödülü'nü aldı.

Küresel dayanışma şiirleri

Giovanni'nin şiirleri, canlı izleyicilerle aktif etkileşimi sayesinde daha fazla okuyucuya ulaştı. İlk halka açık okumasını New York City caz mekânı Birdland'da yaptı. 1969'da oğlunun doğumundan sonra şiirlerinin birçoğunu caz ve gospel müzik fonuyla kaydetti. Dünyanın dört bir yanına seyahat etmeye, daha geniş bir kitleye konuşmaya ve şiirlerini okumaya başladı. Giovanni'nin daha önceki eserlerinin militan, devrimci bir ton taşıdığı bilinse de, şair seyahatlerinde "dünyadaki ezilen halklar arasında küresel bir dayanışma duygusu" iletti.

1970'lerde ve 80'lerde bir konuşmacı olarak popülaritesi daha da arttı. 1972'de Giovanni, Soul’da Muhammed Ali ile röportaj yaptı. Sivil Haklar Hareketi ve Siyah Güç hareketleri, ilk şiirlerine ilham kaynağı oldu ve bu şiirler ilk yılında on binin üzerinde kopya satan Siyah Duygu, Siyah Konuşma (1968); üç ayda altı bin kopya satan Siyah Yargı (1968) ve Re: Yaratılış (1970) adlı eserlerde toplandı. Bu üç erken dönem eseri de Giovanni'nin Afrikalı Amerikalılar için yeni bir ses olarak şimdiki konumuna yerleşmesine yardımcı oldu. 

Cinsiyet eşitliğine odaklandı

Giovanni, sadece ırksal eşitlik hakkında yazmadı aynı zamanda cinsiyet eşitliğini de savundu. "Devrimci Düşler" (1970) şiirinde cinsiyet ve kadının nesneleştirilmesini ele aldı. "Kadının doğal olduğunda yaptığı şeyi yapması/Bir devrim yapardım" (14-16. satırlar) diye yazdı. Cinsel eşitliği teşvik eden bir şiirin bir başka örneği de "Kadın Şiiri"dir (1968). Giovanni, "Kadın Şiiri"nde Siyah Sanatlar Hareketi'nin ve ırksal gururun kadınlar için erkekler için olduğu kadar özgürleştirici olmadığını gösterdi (Virginia Fowler, Nikki Giovanni'nin Toplu Eserlerine Giriş). NEW YORK