Tek adam halkın bütçesine çöktü
- HDP Ekonomi Komisyonu, ’Türk tipi başkanlık’ sisteminin üç yılında çöken ekonomiyi; buna bağlı artan yoksuluk ve işsizliği verilerle paylaştı. Komisyon, rejimin ekonomik karnesine sıfır verdi.
HDP Ekonomi Komisyonundan Sorumlu Eşbaşkan Yardımcısı Garo Paylan, Meclis’te düzenlediği basın toplantısında Ekonomi Komisyonu’nun hazırladığı “Tek adam rejiminin ekonomi karnesi” başlıklı raporunu açıkladı.
Rapora göre; ’Türk tipi başkanlık’ diye adlandırılan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, başladığı 9 Temmuz 2018’den itibaren geçen üç yılda ekonomiyi çökertti. Kaynaklar; saraylara, savaşlara ve yandaşlara harcandı. Ekonomi; döviz, faiz, enflasyon sarmalına girdi. Halkın payına; işsizlik, açlık, yoksulluk, yüksek enflasyon, borçluluk ve güvencesizlik düştü. “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Türkiye uçacak” diyen Erdoğan, üç yılda ekonomiyi batırdı. “Ekonominin sorumlusu benim, ben!” diyen Erdoğan’ın üç yıllık Ekonomi Karne notu sıfırdır.
Erdoğan’ın ‘ekonominin başına şahsını’, ‘kasanın başına damadını’ getirdiği belirtilen raporda, denetlenemeyen tek adam rejiminin ekonomik krizi derinleştirdiği kaydedildi. Damat Bakan Berat Albayrak’ın Merkez Bankası’nın kasasını boşalttığı; Erdoğan’ın “Faiz neden, enflasyon sonuç” saplantısıyla üç yılda dört Merkez Bankası Başkanı değiştirdiği hatırlatılan rapora göre; bu dönemde enflasyon ve işsizlik rakamlarını yeterince düşük göstermeyen dört TÜİK başkanı da görevinden oldu. Ekonomik kurumlara liyakat dışı atamalar yapılarak kurumlar çökertildi. Ekonomik kriz sarmalına girildi. Bu dönemde yatırımlar azaldı, işsizlik ve yoksulluk katlanarak arttı
Tek adam rejiminde geçen üç yılda bir avuç yandaşın servetine servet kattığı, bütün kamu ihaleleri 5 yandaş müteahhitte verildiği kaydedilen raporda, üç yılda yolsuzluğu katlandığı vurgulandı. Rapordaki veriler şöyle:
5 TL verginin 1 TL’si faize
Halkın bütçesinden faiz Lobisine her saatte 20 milyon TL faiz aktarılıyor. Ödenen her 5 TL verginin 1 TL’si faize gidiyor.
TL yerlerde sürünüyor
TL, yüzde 100’ün üzerinde değer kaybetti. Dolar 4,55 TL’den 8,70 TL’ye yükseldi. Euro 5,30 TL’den 10,35 TL’ye yükseldi.
Ekonomi küçüldü, gelir azaldı
Türkiye ekonomisi dünyada 18. sıradan 20. sıraya düştü. Milli gelir, 860 milyar dolarlardan 2021’de 700 milyar dolarlara düştü. Kişi başına düşen milli gelir 10.600 dolarlardan 2021’de 8.500 dolarlara düştü.
Asgari ücret açlık sınırı altında
Tek adam rejiminin 3. yılında 2.825 TL olan asgari ücret, 2 bin 865 TL olan açlık sınırının dahi altındadır. Asgari ücretle çalışan milyonlarca yurttaş, maaşıyla karnını bile doyuramıyor. Yurttaşların büyük çoğunluğu geliri 9.219 TL olan yoksulluk sınırının altında. Tek adam rejimi halkı daha da yoksullaştırdı.
Bölgeler arası eşitsizlik arttı
Kürt kentlerinde üç yılda yoksulluk ve işsizlik arttı. Bölgeler arası eşitsizlik derinleşti.
Çiftçi ve esnaf borçlandı
Tek adam rejiminde çiftçi ve esnafın yalnızca borcu katlandı. Çiftçiler ve esnaf, bu üç yıllık dönemde iflasa sürüklendi. Yüz binlerce çiftçi üretimden koptu. Salgın döneminde desteksiz bırakılan çok sayıda esnaf kepenk kapattı.
İşsizlik patladı
Temmuz 2018’de 29 milyon 265 bin kişi olan çalışan sayısı, son açıklanan Nisan 2021 verisine göre 28 milyon 83 bin kişiye düştü. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi istihdamda üç yılda artış sağlayamadığı gibi, bu dönemde çalışan sayısı 1 milyon 182 bin kişi azaldı. Üç yılda; İşsizlik yüzde 10,8 seviyesinden yüzde 13,9’a; Genç işsizliği yüzde 19,9 seviyesinden yüzde 27,4’e tırmandı. TÜİK, işsiz sayısını sadece 4,5 milyon olarak açıklıyor, ancak iş aramaktan umudunu kaybedenleri de içeren geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyon kişinin üzerinde. Geniş tanımlı işsizlik rakamlarına göre her iki gençten biri işsizdir.
Enflasyon yüzde 30’larda
TÜİK, Haziran 2021 tüketici enflasyonunu yüzde 17,53; üretici enflasyonunu yüzde 42,89 olarak açıkladı. Halkın enflasyonu ise yüzde 30’un üzerindedir. İktidar her gün doğalgaz, elektrik gibi temel ihtiyaçlara zam yağdırmaya devam ediyor. Üç yılda:
* Elektrik yüzde 97
* Doğalgaz yüzde 93
* Ayçiçek yağı yüzde 108
* Mercimek yüzde 94
* Salça yüzde 82 zamlandı.
Vatandaşın borcu ikiye katlandı
Tek adam rejimi, yurttaşları temel ihtiyaçlarını dahi ancak borçlanarak karşılayabilir hale getirdi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yürürlüğe girdiği 2018’den beri ihtiyaç kredileri ve kredi kartı borçluluğu yaklaşık iki kat arttı. Enflasyonun ve zamların tavan yaptığı, yurttaşların gelirini ve refahını kaybettiği, alım gücünün neredeyse sıfıra indiği mevcut koşullarda kredi kartı borçlusu olmayan kalmadı;
* İhtiyaç kredileri, üç yılda 213 milyar TL’den 413 milyar TL’ye yükseldi.
* Kredi kartı borçları, üç yılda 94 milyar TL’den 164 milyar TL’ye yükseldi.
* İcra dosyaları, iki kat artarak 24 milyona ulaştı. ANKARA