‘Turbo vatandaşlığa’ iptal

• Almanya’ya “çok iyi entegre olanlara” 3 yılda vatandaşlık hakkı tanıyan düzenleme iptal edildi. CDU/CSU–SPD ve AfD’nin oylarıyla süre en az 5 yıl olarak belirlendi.

Almanya'da bir önceki hükümetin 2024 yılının Haziran ayında yürürlüğe soktuğu "turbo vatandaşlık" uygulaması iptal edildi. Federal Meclis (Bundestag), Çarşamba günkü oturumunda vatandaşlık yasasında yapılan değişikliği kabul ederek "hızlandırılmış vatandaşlık" uygulamasına son verdi. Değişiklik, Hristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) oylarıyla, Almanya için Alternatif Partisi'nin (AfD) desteğiyle kabul edildi.

Kamuoyunda "turbo vatandaşlık" olarak da adlandırılan uygulama 15 ay yürürlükte kaldı. Bir önceki SPD, Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'den (FDP) oluşan koalisyon hükümeti, vatandaşlığa başvuru için Almanya'da geçirilmesi gereken süreyi 8 yıldan 5 yıla indirmiş, entegrasyon konusunda özel başarı gösteren kişiler içinse 3 yıl sonra vatandaşlık imkânı tanınmıştı. Yeni değişiklik, sadece “turbo vatandaşlık” kanalını kapatıyor; çifte vatandaşlık hakkı devam ediyor.

Turbo vatandaşlığın kaldırılması, Şu anki hükümetin büyük ortağı CDU'nun seçim vaatlerinden biriydi. Parti, vatandaşlığın entegrasyon sürecinin başında değil sonunda kazanılması gereken bir hak olduğunu vurguluyor. İçişleri Bakanı Aleksander Dobrindt Federal Meclis'te yaptığı konuşmada yasada yapılan değişikliği savunarak, "Alman pasaportu, başarılı entegrasyonun bir ödülü olarak verilecek, yasadışı göçü teşvik etmek için değil" dedi.  

Etkisi sembolik kaldı

Geçen yıl Alman vatandaşlığına başvurular yaklaşık 292 bin ile rekor seviyeye yükselirken turbo vatandaşlık başvurularının payı çok düşük oldu. Kaç kişinin turbo vatandaşlık için başvurduğuna dair net rakamlar bulunmamasına rağmen toplam başvurulara oranının yüzde birden az olduğu tahmin ediliyor. ARD verilerine göre hızlı hat, 2025 temmuz itibarıyla çok az kişi tarafından kullanılabildi: Berlin’de 573, Bavyera’da 78, Baden-Württemberg’de 2024’te 16 kişi.

Yeşiller ve Sol Parti'den eleştiri

Turbo vatandaşlığın kaldırılmasına Yeşiller ve Sol Parti'den ise tepki geldi. Yeşiller Partisi Milletvekili Filiz Polat, kararı "geri adım" olarak nitelendirerek, bunun hem entegrasyona hem de ekonomiye zarar vereceğini söyledi. Yeşiller Eş Başkanı Felix Banaszak ise "Bu, Almanya'da ister üç yıldır ister üç nesildir yaşıyor olsun tüm güçlere ihtiyacımız olan bir dönemde verilmiş yanlış bir sinyal" dedi.

İstihdam Piyasası ve Meslek Araştırmaları Enstitüsü'nden göç araştırmacısı Herbert Brücker de turbo vatandaşlığın kaldırılmasıyla yüksek nitelikli iş gücü açısından Almanya'ya gelmenin cazibesinin azalacağı uyarısı yaptı. BERLİN