Yalnızlık toplumsal bir sorun

• Yalnızlık bireysel düzeyde yaşansa da çok daha büyük yapısal sorunlardan kaynaklanmaktadır. Yalnızlığı bireysel bir dert olarak değil de toplumsal bir sorun olarak düşünmezsek, bu sorunu çözemeyiz.

SERAP GÜNEŞ

Yalnızlık, fiziksel ve ruhsal sağlığı etkileyen ve giderek büyüyen bir toplumsal sorun. Sosyal izolasyon ve yalnızlık, ruh sağlığı uzmanları, toplum savunucuları ve sağlık hizmeti sağlayıcıları için yalnızca önemli bir endişe kaynağı olmakla kalmıyor, toplumsal kutuplaşmayı da arttırıyor.

Georgetown Üniversitesi'nde tarih doçenti olan Ananya Chakravarti, yalnızlığın tarihini incelerken, günümüz yalnızlığının modern yaşamlarımızın bir ürünü olduğunu tespit etti. Sosyal medya ve kolay seyahat gibi bağlantı kurmanın sayısız yolu ile son derece küreselleşmiş bir dünyada yaşıyoruz. Buna rağmen, çok modern bir fenomen olarak yalnızlık etrafındaki kültürel üretime bakarsanız, gerçek yalnızlık deneyimlerinin muhtemelen artmakta olduğunu görürsünüz.

Yalnızlık ve stres tepkisi

Theconversation.com’un haberine göre Brigham Young Üniversitesi'nde psikoloji ve nörobilim profesörü olan Julianne Holt-Lunstad, yalnızlığın insan sağlığı üzerindeki etkilerini inceledi ve yalnız olmanın beynimizde ve vücudumuzda tehdit tepkisiyle ilişkili tepkileri harekete geçirebildiğini ortaya çıkardı. Yalnızken çevremizdeki tehditlere karşı aşırı tetikte oluyoruz ve hayatımızdaki her zorluğun üstesinden kendi başımıza gelmek zorunda kalıyoruz. Beynimiz daha aktif olmak zorunda kalıyor ve daha fazla metabolik kaynak tüketiyor. Bu stres tepkisi, zamanla kardiyovasküler hastalıklar ve bilişsel sağlık sorunlarına katkıda bulunabilecek enflamatuar bir tepkiyi tetikliyor.

Sigara, obezite, hareketsizlik

Sosyal izolasyon, anlamlı sosyal bağlantıların yokluğudur. Etkilerini çözmek, kalabalığa karışmak kadar basit değildir. Güven, aidiyet ve destek ilişkileri kurmayı gerektirir. Dünya Sağlık Örgütü, sosyal izolasyonu sağlığın sosyal belirleyicisi olarak tanımlamış ve özellikle yaşlılar için etkisinin "sigara, obezite ve fiziksel hareketsizlik gibi iyi bilinen diğer risk faktörlerine denk" olduğunu tespit etmiştir.

Sosyal reçete!

Kanada'daki Dalla Lana Halk Sağlığı Okulu'nda yardımcı doçent olan Kate Mulligan, yalnızlığın sağlık üzerindeki etkilerini ele almak için “sosyal reçete” adı verilen bir sağlık hizmeti yaklaşımını savunuyor. “Sosyal reçete,” insanları sağlıklarını ve refahlarını iyileştiren klinik olmayan desteklerle, toplum destekleriyle temasa geçirmek için sağlık hizmeti ziyaretlerini kullanmanın bir yolu. Yeni bir yaklaşım olmasına rağmen, insanları başkalarıyla bir araya getirmenin bazı sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olabileceğine dair kanıtlara dayanıyor.

Gerilim döngüsü

Ancak yalnızlığın etkileri sadece fiziksel değil. Yalnızlık, toplum içinde kutuplaşmayı artıran bir geri bildirim döngüsü yaratabiliyor. Holt-Lunstad, “güvenilmeyen insanlar içinde olmak, kırılganlık yaratıyor. Dolayısıyla kendi grubunuzla ittifak ve bağlılık içinde olmak ve diğer gruplara güvenmemek çok doğal gelmeye başlıyor.” Ne yazık ki bu durum, insanların benzer düşünen insanlardan oluşan gruplarında kendilerini izole ettikleri çok yaygın bir biz-onlar zihniyetine yol açmıştır.

Toplumsal bir sorun

Yalnızlık bireysel düzeyde yaşansa da çok daha büyük yapısal sorunlardan kaynaklanmaktadır. Chakravarti'nin de belirttiği gibi, “bireysel bir dert olarak değil de toplumsal bir sorun olarak düşünmezsek, bu sorunu çözemeyiz.” Dolayısıyla, yalnızlığın ele alınması, bu sorunun üstesinden gelmek için daha geniş bir toplumsal çaba gerektirmektedir. Yalnızlığı sosyal bir sorun olarak kabul edip güven, aidiyet ve destek ilişkileri kurarak, sağlık ve toplum üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı olabiliriz.