Yörük kadınların özsavunması: Mor Cepken

• İstanbul Avcılar ilçesinde açılan Morçepni Kadın Dikimevi’nde yörük kadınların şiddete karşı giydiği ve bir nevi özsavunmasını aldığı “Mor Cepken” yelekleri üretiliyor.

Avcılar’ın Yeşilkent mahallesinde Deniz Türkmenoğlu tarafından açılan dikimevinin sabit çalışanı yok, patronu yok. Bütün mahalleli kadınlar dikimevinin doğal çalışanı. Ortak üretip, ortak kazanıyorlar.  
Dikkat çeken ilk çalışma ise, “İstanbul Sözleşmesini uygula” mor maskeleri oldu.  Kadın örgütlerinin önerisi üzerine üretilen maskeler, şu an ülkenin dört bir tarafına yayıldı.
Aslen Tokat Yörükleri’nden olan Türkmenoğlu, 17 yıl boyunca tekstillerde çalışmış, bu süre boyunca her türlü mobbinge maruz kalmış. Bu nedenle kadınların daha rahat ve esnek çalışabileceği mekânların olması fikriyle dikimevini açma kararı almış.
 
Şiddete karşı güvence
 
Günümüzde Ege, Muğla, Antalya, Antakya ve Toros bölgesinde yaşayan yörük kadınların Mor Cepken yeleklerini şiddete karşı bir önlem olarak giydiklerini araştırmaları sonucu farkeden Türkmenoğlu, işe bu yelekleri yeniden üretme fikriyle başlamış.

Mezopotamya Ajansı’ndan Semra Turan’a konuşan Türkmenoğlu, yeleklerin kadınlar için tarihi bir miras olduğunun altını çizerek, şunları belirtiyor: “Kadınlar şiddet gördüklerinde yeleklerini giyip toplumda görünür olan yere gidiyorlar. Bunun anlamı da şudur; bana şiddet uygulayan adamı istemiyorum. İşte şu anda bizim de ‘İstanbul Sözleşmesi’ni uygula’ diye diktiğimiz maskeler gibi. Maskeleri ağzımıza taktığımızda bir şey söylememize gerek yok. Talebimizi görünür bir şekilde ifade ediyoruz. Yelekler de o dönemde bu amaçla kullanılmış. Mor Cepken giyen kadınların eşleri o dönemlerde toplum tarafından dışlanıyormuş. Bir nevi kadın mücadelesinde bir faktör haline dönüşüyor. Şiddete karşı yörük kadınların güvencesi durumundadır. Erkeklerin korkulu rüyası olarak adlandırılıyormuş. Kadınların tarihi değeri olan Mor Cepken’leri hayatımızın her alanında var etmeliyiz. Kaldı ki kadınların özsavunmasıdır. Çünkü o dönemde kadınların çeyiz sandığındaki olmazsa olmazıdır. Anneler kızlarının her angi bir şiddet karşısında yelekleri giyerek özsavunmasını yapması için sandığa bir tane koyuyorlarmış. O nedenle bir özsavunma biçimi de diyebiliriz.”

HABER MERKEZİ