15 bin bağımlıya bir AMATEM

• Madde bağımlılığında artışın olduğu Wan'da tedavi hizmeti veren bir tek AMATEM bulunuyor. Sosyolog Osman Turgut, acilen rehabilitasyon merkezlerinin açılmasını istedi.

Wan'da son dönemlerde madde bağımlığı artış gösterirken bağımlılığın tedavisi kapsamında kentte sadece bir Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi (AMATEM) ve Çocuk Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi (ÇEMATEM) bulunması, tedaviye erişimi zorlaştırıyor.

İl Emniyet Müdürlüğünün verilerine göre; en az 15 bin bağımlığının bulunduğu kentte, tek bir AMATEM'in bulunması, bağımlılar ile tedavi hizmeti arasındaki kapasitenin orantısızlığı gözler önüne seriyor. Uzmanlar, nüfusu bir milyonu bulan kentte yeni merkezlerin açılması gerektiğine dikkat çekerken, mevcut kurumun personel, yatak ve destek hizmetleri açısından yetersiz kaldığını ifade ediyor. Randevu bulmakta zorluk yaşayan yurttaşlar, çocuklarını kaybetme korkusuyla baş başa bırakılmış durumda. Kent merkezine 13 kilometre uzaklıkta olan; Colemêrg, Bedlîs ve Agirî gibi çevre illerden de yılda ortalama 7 bin başvurunun olduğu tek AMATEM, bölgenin ihtiyacını karşılayamadığı gibi sağlık hizmetlerine erişimi de zorlaştırıyor. 

Uyuşturucu trafiği

Hayatın Renkleri Solmasın Derneği Başkanı sosyolog Osman Turgut, bağımlılığın artışına işaret ederek, bu artışın nedeninin kenttin sınır bölgesinde yer almasından kaynaklandığını dile getirdi. Kentin, İran ve Afganistan'daki uyuşturucu trafiğinin geçiş noktasında yer aldığına işaret eden Turgut, bu durumun artışın nedeni olduğunu söyledi. Kenttin genç nüfusa sahip olduğunu ve bu nüfusun yaşadığı sorunların da artışın bir başka yönünü oluşturduğunu ifade eden Turgut, "Genç nüfus oranın yüksek olduğu bir ildir. Gençlerin istihdamın içine girememesi, eğitimini yarıda bırakması; ailelerin çocuklarına yeteri kadar zaman ayıramaması; 'hayır' deme becerileri yeteri kadar kazanamayan bir gençlik olması, maalesef bugün bizi bağımlılıktan konuşur duruma getirdi. Bizim seferber olmamız lazım. Bu konuda büyük bir eksikliğimiz var" dedi.

 

 

Rehabilitasyon merkezleri

Sahada yaptıkları çalışmalarda madde kullanımının ergenlik çağında başladığını kaydeden Turgut, şunları söyledi: "İlimizde AMATEM ve ÇAMATEM'ler var. 18-16 yaşında buna bulaşmış çocukların başvuracağı merkez. Madde bağımlılığı ile mücadele tıbbi detoks dediğimiz bir ilaç yöntemi olamaz. Bunun örnekleri var. Isparta'da Uyum-Der var. 50 dönüm üzerine kurulu bir rehabilitasyon merkezi var. Kırıkkale'de Huzur Köy var. Burada 25 dönüm üzerine kurulu hem danışma hem de rehabilitasyon merkezi. Ankara'da yine Özgür Köy modeli söz konusu. İlimizde de acilen danışmanlık, rehabilitasyon ve uyum merkezleri açılmalıdır. Madde bağımlılığı sadece 20 gün içinde tedavi edilecek bir hastalık değildir."

Cezaevi mantığıyla olmaz

Kentte bulunan AMATEM'lerin ihtiyaçları karşılayamadığını aktaran Turgut, şöyle devam etti: "AMATEM şehre çok uzak bir yerde yapıldı. Maalesef ulaşılabilirlik konusunda zor bir yerde. Zaten kişiler isteyerek tedaviye gitmiyor. Bu konuda belediyelere büyük bir iş düşüyor. Özellikle Büyükşehir Belediyesi ulaşım desteği vermeli, tedavi amaçlı giden kişiler orada öğlen yemeğini bile bulamıyor. Öğlen yemeğini yiyebileceği bir çorba verilmeli. Bunları motive etmemiz lazım. Oradaki kültürel ve sosyal faaliyetler açılmalı. Orası bir cezaevi değil, tedavi merkezi. Tedavi merkezininse sosyal, kültürel faaliyetler olmalı. Oradaki hastalar yüzmeye götürülmeli, folklor ekibi kurulmalı, el becerileri geliştirilmeli, sosyal ortamlara götürülmeli. Onlara bir öcü gözüyle bakmamalıyız, onlar bu toplumun içinden çıktılar. Onları yalnız bırakmamız lazım. Ailelerden talebimiz şu; gizlemeyin ve danışabileceğiniz uzmanlardan görüş alın."

Kolektif çalışma yok

Uyuşturucu kullanımının arttığı kentte kolektif bir çalışmanın yapılmamasını eleştiren Turgut, "Haftada da bize 2-3 telefon geliyor ailelerden. Bizden destek istiyorlar. Bu hastalıkla mücadele etmemiz lazım. Biz, bu toplumda bu kişileri dışlarsak bu insanlar zaten kendilerine göre ortam kurmuşlardır. Bu sorun birden ortaya çıkmadı. Gizlendiği için biz bu rakamlar konusunda net bir şey söyleyemiyoruz. Emniyet'in kendisine göre bir verisi var, sağlık il müdürlüğünün bir verisi var ve bizim de bir verimiz var. Veriler bir havuzda toplanmıyor. 2017'den beridir çalışıyoruz ve belediyelerin bu konuda bize yardımcı olmaları gerekiyor. Mobilize olmuş bir ekibiz, alandayız. Bu, toplumsal bir sorun ve bireysel bir sorun olarak bakamayız." WAN