2 bin meme kanseri vakası önlenebilir

• Meme kanseri riskini yüzde 50 oranında azaltan Anastrozol ilacı, İngiltere'de menapoza giren ve genetik riski bulunan kadınlara ‘önceden’ sunulacak. Böylelikle risk altındaki 2 bin meme kanseri vakası önlenebilecek. 

İngiltere'de on binlerce kadının, meme kanserini önlemeye yardımcı olan bir ilaçtan faydalanabileceği açıklandı. Yeni alınan karara göre, hastalığı tedavi etmek için uzun yıllardır kullanılan Anastrozol, artık önleyici bir ilaç olarak da kullanılacak.

Son denemeler, ilacın orta ya da yüksek risk altındaki menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri görülme sıklığını neredeyse yüzde 50 oranında azaltabileceğini gösteriyor. Önleyici tedavide kullanımı için onaylanan ilacın risk altındaki 289 bin kadın için uygun olabileceği belirtiliyor. 

Vakaların önüne geçilebilir

İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri'ne (NHS) göre, bu kadınların dörtte birinin ilacı kullanmak üzere başvurması halinde, İngiltere'de 2 bin meme kanseri vakası önlenebilir ve bu da sağlık hizmetlerinin tedavi masraflarında 15 milyon sterlin tasarruf etmesini sağlayabilir.

Normalden daha yüksek meme kanseri riskine sahip olduğundan endişe eden her kadın, aile geçmişini de dikkate alarak risk değerlendirmesi için aile hekimine başvurabiliyor. Meme kanseri İngiltere'de en yaygın kanser türü ve her yıl 47.000'den fazla kişiye teşhis konuluyor. Bu vakaların yüzde 80'i 50 yaş üstü kadınlarda teşhis ediliyor.

Anastrozol nedir?

Anastrozol patent dışı bir ilaç; yani birden fazla şirket bu ilacı üretebilir ve oldukça ucuza dağıtılabilir. İlk olarak 2017 yılında önleyici bir seçenek olarak tavsiye edilen ilacın bu şekilde kullanımı, NHS İngiltere kolu tarafından onaylandı. Östrojen hormonunu azaltmak için aromataz adı verilen bir enzimi bloke ediyor. Tedavi, beş yıl boyunca günde bir kez 1 mg tablet kullanımını içeriyor.

Ancak ilacın bazı kadınlarda yan etki gösterebileceği belirtiliyor. Yan etkiler arasında sıcak basması, halsizlik, eklem ağrıları, artrit (iltihaplı romatizma), deride döküntü- kaşıntı, bulantı, baş ağrısı, kemik erimesi (osteoporoz), depresyon sayılıyor.

Hava kirliliği riski tetikliyor

İngiltere’de hastalığı önlemede adımlar atılırken, meme kanseri riskini artıran yeni bir etken saptandı. 

Avrupa Tıbbi Onkoloji Derneği (ESMO) 2023 Kongresi’nde sunulan çalışmaya göre evde ve iş yerinde ince partikül (P.M 2.5, çapı 2.5 µm olan partikül madde) hava kirliliğine uzun süreli maruz kalma ile meme kanseri riski arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki var.

Diken’de yer alan habere göre, çalışmada meme kanseri olan 2 bin 419 kadının ev ve iş yerindeki kirlilik maruziyeti, meme kanseri olmayan 2 bin 984 kadınla karşılaştırıldı. İnce partikül hava kirliliğine maruz kalma düzeyinin her 10 µg/m³ artışında meme kanseri riskinin yüzde 28 oranında arttığı saptandı. Bu durum Avrupa’nın kırsal ve kentsel bölgelerinde tipik olarak görülen PM2.5 partikül konsantrasyonundaki farka yaklaşık olarak eşdeğer.

Aynı araştırmada büyük partikül hava kirliliğine (PM10 ve azot dioksit) yüksek düzeyde maruz kalan kadınlarda ise meme kanseri riskinde daha küçük artışlar kaydedildi. Bu hava kirliliğinin farklı boyutlarındaki partiküllerinin (PM2.5 ve PM10) ve azot dioksit (NO2) gibi gazların, meme kanseri riski üzerinde farklı etkiler yaptığını gösteriyor.LONDRA