‘Ax û Jiyan’ Eylül’de yeniden...
Batı illerinde çekilen bütçesi milyon dolarla ifade edilen izleyiciye gösterilmeden önce yoğun magazin reklamları ile izleyenlerin gündemine sokulmaya çalışılan televizyon dizilerine inat Roj TV’de yayımlanan ‘Ax û Jiyan (Toprak ve Yaşam)’ isimli dizi, yeni sezonda da izleyicinin gönlünü fethedecek.
Köyleri yakıldıktan sonra Amed’in Suriçi İlçesi’ne yerleşen bir ailenin yaşadıklarının esprili ve güncel hayata yapılan göndermelerle anlatıldığı dizide, diğer TV dizilerinin aksine başrollerde bir kadın bir erkek yerine iki kadını görmek mümkün. Kadınların toplumda yaşamış oldukları eşitsizliklerin anlatıldığı dizinin yönetmenliğini Haşim Aydemir, sanat yönetmenliğini ise Sedat Bağış yapıyor.
Dizide toplumsal cinsiyetçilik ve eşitsizlik iki “ana” rol olan kadınların üzerinden anlatılıyor. Dizide Dilber karakterini canlandıran Çiçek Pekdemir, yaşamın kaynağı olan kadının tarihsel gerçekliğinden koparılıp dört duvar arasına hapsedildiğini Dilber karakteri ile yaşamsallaştırdıklarını belirtti. Pekdemir, “Yaşamın ötesine itilmiş olan kadın, sistem tarafından metropollerde de ‘özünden’ koparılıyor. Ancak mücadele ile tanışan Dilber zamanla sosyalleşip kabuklarını kırıyor” diyerek, kendisinin canlandırdığı rolü anlatıyor.
Lokomotif gücü kolektif yaşam
Amed’in Kayapınar İlçesi’nde kurulan sete, Sur ilçesinin belirgin öğelerini taşıyan set çalışanları dizinin çekimlerine sabahın erken saatlerinde başlıyor. Yaklaşık 15 kişilik teknik ekip ve 18 kişilik oyuncu kadrosu dizideki gibi tüm çalışmalar boyunca kendi aralarında Kürtçe konuşuyor.
Sınırlı sayıdaki ekipmanla çekimlere başlayan dizi ekibi, saatler süren çekimlerin ardından ortaklaşa hazırlanan yemekte bir araya geliyor. Yönetmenlerin ve dizi çalışanlarının sohbetleri ile başlayan yemek, dizinin lokomotif güçlerinden birinin kollektif yaşam olduğunu görüyor.
Ermeniler de Êzîdîler de dizide
Ortadoğu halklarının beraber nasıl yaşadıkları ve toplumsallaştıklarının da gözler önüne serildiği dizide, Mezopotamya’nın kadim halklarından Ermeniler ile Êzîdîlerin varlığını Cilfiroş karakteri ile Beritan Erdal Ayna, Şengal karakterini ise Özcan Aktaş canlandırıyor.
Dizinin bu sezonki en çarpıcı karakterlerinden biri ise kuşkusuz kapitalist modernitenin genç kuşak üzerindeki dejenerasyonu karşısında direnen devrimci genç kadın Ruken isimli karakterle Rewşen Çelik.
Jiro: Eğitim dili Kürtçe olmalı
Sistem dizilerinin aksine Ax û Jiyan’daki çocuk oyuncular kendilerini yaşadıkları toplumdan bağımsız hissetmedikleri sette rollerini bekliyorlar. Jiro karakterini canlandıran Sinan Dağ isimli çocuk oyuncu, set arasında dengbêj Abdülkerimê Şemo’yu dinliyor. “Ben evde Kürtçe ve sette Kürtçe konuşuyorum, ama okula gittiğimde Türkçeyle karşılaşıyorum” diyen Dağ, okulda da eğitim dilinin Kürtçe olmasını talep ediyor. Dizideki rolü ile ilgili de bilgi aktaran Dağ, dizide “Cebbar” adlı karaktere sahtekar olduğu için huzur vermediğini ve diğer küçük oyuncu Delal’e de yoldaşlık yaptığını anlatıyor.
Dizide güncel politik göndermeler
Geçen sezonda dizide ilan edilen Demokratik Özerklik yeni sezonda inşa süreçleri ile izleyicinin karşısına çıkacak. Güncel gelişmelerden kopmayan dizinin hemen her bölümünde demokratik özerklik bir sacayağı izleyici ile buluşacak.
Özerkliğin ekonomik boyutu Suriçi’nde kurulan kooperatiflerle anlatılırken, halk meclisleri örnekleri de izleyicinin karşısına çıkacak. Milyonların izlediği “başkalarının hayatlarının özendirildiği” dizilerin aksine Ax û Jiyan’da izleyici kendi gerçekliği ile yüzleşiyor. Ax û Jiyan’ın bu yönü ile diğer dizilerden farklılık gösterdiğine dikkat çeken yönetmen Haşim Aydemir, bölgede çekildiğini iddia eden dizileri “oryantalist” bulduğunu belirtti. “Kendi kameramızı kendimize çevirdik” diyen Aydemir, “Batı bakış açısıyla değil. Kendi bakış açımızla toplumumuzu anlattık” diyor.
İlk Kürtçe sit-com Ax û Jiyan Eylül ayının ilk haftasından itibaren Roj TV ekranlarından izleyicisi ile buluşacak.
EVRİM KEPENEK - DİHA/AMED
