Başka bir komün: The Immunity

• Münih, İstanbul, Amed, Mardin, Rojhilat ve Başûre Kurdistan’dan 20 sanatçıyı ağırlayan The Immunity” sergisi kapılarını sanatseverlere açtı. Münih’te açılan sergi birey-toplum çatışmasına odaklanıyor.

MUHAMMED KAYA / BERLİN

Farklı dil, kültür, coğrafya ve sanat perspektifinden sanatçıları bir araya getiren “The Immunity” sergisi Münih’te açıldı. Sergi, Münih, İstanbul, Amed, Mardin, Rojhilat ve Başûr’dan 20 sanatçıyı ağırlıyor.

Amed’den Merkezkaç Sanat Kolektifi, İstanbul’dan Karşı Sanat ve Münih’ten Rhytm Section ortaklığıyla gerçekleşen sergide, farklı disiplinlerde iş üreten sanatçılar yer alıyor. Video-fotoğraf, performans yerleştirme, heykel, resim ve farklı tekniklerle üretilen işlerin yer aldığı sergi 28 Kasım’a kadar sürecek.

20 sanatçıyı buluşturdu

BBK/Galerie der Künstler’deki sergide yer alan sanatçılar ise şunlar: Havin Al-Sindy, Vooria Aria, Fatih Aydoğdu, M. Ali Boran, Savaş Boyraz, Yağmur Çalış, Timur Çelik, Albert Coers, Dailydosage 24, Burak Delier, Bekir Dindar, Daniel Geiger, Berat Işik, Oleksiy Koval, İsmet Köroğlu, Pınar Öğrenci, Mustafa Pancar, Walid Siti, Veronika Wenger, Ufuk Yılmaz.

Bir yıllık emeğin ürünü

Serginin küratörlüğünü yapan Dr. Ezgi Bakçay ve Barış Seyitvan ile sergi fikri, oluşumu ve sloganını konuştuk. Daha önce Viyana, Zürih gibi Avrupa kentlerinde sergiler açtığını belirten Barış Seyitvan, "2020’de Münih Belediyesi’ne bağlı Villa Waldberta’da misafir küratör olarak yer aldık ve 'So Near Yet So Far' sergimiz beğenilip dikkat çektikten sonra şuan sergimizin gerçekleştiği Galeri der Künstler-Munih’ten davet aldık" diyor. Yaklaşık bir yıldır bu sergi için hazırlıklarının sürdüğünü aktaran Seyitvan, farklı sanat dallarından 20 çağdaş sanatçıyı bir araya getirdiklerini belirtiyor.

Ortak bir dil oluştu

Serginin sloganını sorduğumuz Ezgi Bakçay ise "Immunity" kavramının "bağışıklık" anlamına geldiğini hatırlatarak, “Farklı kültürlerden, farklı coğrafyalardan, farklı sanat geçmişleri olan sanatçılar seçtiğimiz konunun etrafında çok çeşitli ve katmanlı bir dil oluştu. Bu yüzden de ilginç bir sonuç elde ettik” diye belirtiyor. 

Neden Immunity?

Immunity ifadesi, İtalyan filozof Roberto Esposito Covid-19 pandemisinin yaygınlaştığı ilk dönemlerde yazdığı bir makaleye atfen kullanılmış. "Onun etrafında çalışarak geliştirebildik" diyen Bakçay şöyle devam ediyor: "O diyordu ki, immunitas kommunitas’ın yani bağışıklık, topluluğun tam tersidir. Ortaklığın tam tersidir. Çünkü bağışık olan bünye dışarıya karşı bir kalkan geliştirir, bir saldırıya karşı savunma sistemi kurar ve böylece içe döner, içe kapanır. Dışarıyla kurduğu mesafe onun hayatta kalması için elzemdir. Ama hiçbir zaman insan böyle bir varlık değil. Hiçbir zaman insan kusursuz bir bağışıklığa sahip olamaz. Sadece bunun için çabalar ve bunun için çabaladıkça da toplumsallığın ne olduğunu öğrenir. İşte biz pandemi zamanında hayatta kalmak için toplumun diğer kesimlerinden, yoksullardan, yaşlılardan, işçilerden başka halklardan vazgeçmeyi göze aldığını gördük. Kendi türünü bile korumaktansa sadece kendi canını, sağlığını korumayı, hayatta kalabilmeyi hedefledi insan."

Birey-toplum çatışması  

Toplumsal bir varlık olarak insanın pandeminin ilk döneminde türüne yabancılaştığının altını çizen Bakçay,  “Toplumsal ihtiyaçları ötelemiş, kendi bireysel ihtiyaçlarını ön plana çıkarmıştı. Bu da aslında hala bizim nasıl bir toplum oluşturamadığımızı, birey ile toplum arasına bir çatışmanın hala ne kadar diri olduğunu gösterdi bize. Kendimi korumak için komşumun sağlığından vazgeçmeyi göz alabilir miyim? Ya da eve kapanıp dışarıdan sipariş vereceğim, kendimi koruyacağım. Hani Türkiye’de olan sloganı düşünürseniz: ‘Hayat eve sığar’. Hayat gerçekten eve sığar mı? Hayatın eve sığması için dışarıda birilerinin çalışıyor olması gerekir en basitinden" diyor. 

Ortak borcu yüklenmek

"Topluluk oluşturabilmek nasıl mümkün?” sorusuna yanıt aradıklarını ifade eden Bakçay, "Bir topluluk oluşturabilmek, ortak bir borcu yüklenmek demek. Bağışıklık ise o borcu sahiplenmemek, onu reddetmek demek" diye belirtiyor. Pandeminin sadece mevcut toplumsal çatışmaların daha da belirgin olduğu bir dönem olduğunu belirten Bakçay, "Belki de bu anlamıyla bir umut, bunları tekrar değerlendirebilmek için” diye ekliyor.

Sanat mesafeyi ortadan kaldırır

Bağışıklık ve sanat arasındaki bağın da bir karşıtlık ilişkisi olduğunu aktaran Bakçay, "Immunity-bağışıklığın sanatla ne alakası var diye sorabilirsiniz" diyerek açıklıyor: "İnsanlar Immunity ile birbirileri ile mesafe oluştururken, sanatla mesafeyi ortadan kaldırıyor. Sanat da bulaşıcı bir şey mesela. Immunity’nin tam tersi olan bir şey. Sanatı kendi dışınızda tutamıyorsunuz. Dışarısı ile içerisi birlikte işliyor ve bedenleri de duyusal olarak dışarı açıyor. Dolayısıyla bağışık bünyenin tam tersi sanat tarafından enfekte olmuş bünyedir. O da topluluğa açılmak için önemli bir nokta.

Yeni bir topluluk oluşturduk

The Immunity sergisi ile yeni bir topluluk oluşturduklarının da altını çizen Bakçay, "Biz burada sadece bir sergi yapmadık. Aynı zamanda çok uzun zamandır tanıştığımız, birlikte çalıştığımız, dostluklar kurduğumuz farklı ülkelerden, kökenlerden sanatçı dostlarımızı ilk defa bu kadar geniş bir çerçevede bir araya getirerek oluşturduğumuz bir topluluk oluşturduk" diye belirtiyor.

"Sergileri biz bir çeşit topluluk oluşturma tecrübesi olarak görüyoruz" diyen Bakçay ekliyor: "Burada birbirimize verdiğimiz armağanlar ve sanat eserleri ve birbirimize karşı duyduğumuz sorumluluk işte yaptığımız iş olarak düşünülebilir. Genişliyor çünkü yeni arkadaşlıklarla yeni dostluklarla artıyor bu. Bence bu anlamıyla sanatın politik tarafını da işaret ediyor bize."

Farklı coğrafyaları dolaşacak

Sergide farklı ülkelerden sanatçıların olduğunun altını çizen Bakçay, farklı coğrafyalarda dolaşmanın kendilerini heyecanlandırdığını söyleyerek, "En yakın ihtimal de İran’da, Irak’ta, Yunanistan’da ya da Berlin’de kendimizi bulabiliriz. Önemli olan birlikte üretmeyi, fikir üretmeyi birlikte sürdürebilmek, amacımız farklı coğrafyaya olabildiği kadar ulaşabilmek" diye ekliyor.