Dengbêjliği bugüne taşıdık

Kürdistan’da ölümsüzleşen Ayşe Şan, Meryem Xan gibi dengbêjlerin mirasını sürdüren kadınlardan Meryem Tuncer, dengbêjlik kültürünü kadınların doğurduğunu ve onlarla ölümsüzleştiğini ifade ediyor. Meryem, Kürt kültürü olan dengbêjliğin kadınların acılarını, sevinçlerini ve aşklarını ezgilerle aktardıklarını belirtiyor.

Dengbêjlik kadınlarla birlikte doğdu

Çok küçük yaşlarda dengbêjlik kültürü ile tanıştığını ifade eden Meryem, feodal yapının hakim olduğu bölgede kadının acıyı, sevinci ve aşkı sesiyle yansıtmasının yasaklı olmasına rağmen vazgeçmediğini söylüyor. 

Kendi zamanında kadın dengbêjlerin divana gitmelerinin “ayıp” görüldüğünü ve kadınların çocuklarının beşiği önünde ve yaylalarda söyledikleri ezgiler ile sınırlı kaldığını söyleyen Meryem, “Kadınlar kendi oluşturdukları kültüre hep uzak tutuldu. Bizler de sesiz kimsenin olmadığı yerlerde türkülerimizi dile getirdik. Dengbêj kadınlar erkeklerin olmadığı ortamlarda kendi seslerini gösterirlerdi. Dengbêjliğe o kadar âşık biriydim ki kış akşamları dengbêj saatleri (şevbêrk) olurdu. Her zaman içimde bir dengbêjlik ruhunu taşıyordum ama erkeklerin içinde hiçbir zaman kalkıp söylemedim. Bütün dengbêj kadınlar üzerinde bu baskılar vardı” diyor.

“Dengbêj kültürü üzerine çok mücadele verdim. Kültürümüz bugüne kadar yazılmadı kulaktan kulağa duyduğumuz acıları bugüne kadar taşıdık. Bizden önceki kadınlar da bunları yaptı” diyen Meryem, Kürt kültürü olan dengbêjliğin unutulmaması için gençlerin çalışmalar yürütmesi gerektiğini söylüyor.  

 WAN