• Almanya’da 1941 yılında katledilen 17 yaşındaki Else Lowenstein’in adının verildiği okulda Şahmaran oyunu Cumartesi günü izleyiciyle buluştu. “Jin jiyan azadî” sloganının atıldığı salonda, küçük yürekler sergiledikleri oyunla izleyicilerin büyük beğenisini kazandı.

M. ZAHİT EKİNCİ /HAMBURG

 

Julius ve Martha adlı bir Yahudi ailenin çocuğu olarak 1924 yılında dünyaya gelen Else Lowenstein ve ailesinin hayatları Nazi rejiminden kaçarak geçiyor. Bu zorlu kaçış ne yazık ki Minsk’e sürüldükten sonra katliamla sonuçlanıyor. Else, 1941 yılında henüz 17 yaşındayken Nasyonal Sosyalistler tarafından katlediliyor. Geride kalan kardeşi Margot ise 1957 yılında Londra’da yalnız kaldığı bir hastanede yaşamını yitiriyor.

Else Lowenstein’in anısı, Hamburg’un Humboldt semtinde 2012-2013 yılarında açılan bir eğitim merkezine adı verilerek yaşatılıyor. Eğitim merkezinin müfredatında tarihsel sorumluluklarını yerine getirmek için ağırlıklı olarak insan haklarına dayalı bir program yer alıyor. Okuldaki öğrenciler Else’ye sevgilerini her yıl doğum gününü kutlayarak gösteriyor.

Okulda eğitmen olarak çalışan Kurdistanlı Dilan Sterk, 150 öğrencinin bulunduğu Else’nin okulunda Şahmaran oyununu yıl sonu programında izleyiciyle buluşturdu. Kısa zamanda yoğun bir çalışmayla ortaya çıkan oyun, okulun konferans salonunda sergilendi. Daha çok göçmen çocuklarının eğitim gördüğü okuldaki salon her ulusun dilleriyle adeta rengarenk oldu. Afrika’dan gelen çocukların “Batmane Batmane” Kürtçe strana eşlik etmesiyle renkler, diller, ezgilerin birbiriyle harmanlandığı bir oyuna dönüştü Şahmaran.

Oyun katledilen kadınlara atfedildi

Oyun, Şahmaran’dan günümüze dek katledilen tüm kadınlara atfedildi. Jin jiyan azadî mottosuyla açılışı yapılan Müzikal oyunda sık sık “Jin jiyan azadî” sloganı atıldı. Slogana en çok İran’dan ve Kurdistan’dan gelen kadınların eşlik etmesi ise dikkatlerden kaçmadı. Sahnede dikkat çeken bir diğer görüntü ise İran’da katledilen Kürt Jîna Amînî posteri oldu. Yüzlerce çocuğun olduğu salonda, Jîna Amînî anısına yapılan konuşma sırasında muazzam bir sessizlik salona hakim oldu. Bu sessizlik Jîna Amînî ’ye duyulan saygının göstergesiydi. Türkiye’de insan haklarındaki mücadelesiyle bilinen Avukat Eren Keskin, Afrika, Brezilya, Bolivya ve dünyanın diğer ülkelerinde kadın özgürlük mücadelesinde yer yer alan kadınların fotoğrafları ve hikayeleri de sunumlar arasında yer aldı.

Şahmaran’ın hikayesi devam ediyor

Yürekleri küçük ama bir o kadar zengin olan ve mükemmel performanslarıyla oldukça güzel bir Şahmaran oyununu izleyiciyle buluşturan çocuklar dakikalarca ayakta alkışlandı. Başka Şahmaran’ların katledilmediği bir dünya düşlüyor çocuklar. Şahmaran projesi içerisinde ses eğitimi veren sanatçı ve aynı zamanda insan hakları konusunda mücadele veren pedagog Leman Stehn, “Jin jiyan azadî”sloganının özgürlükçü Kürt kadın mücadelesinin içinde çıkmasına rağmen bugün tüm dünya kadınları tarafından sahiplenilen bir slogan olduğunu belirterek, Şahmaran oyununun aynı zamanda kadın dayanışmasının güçlendirilmesinin de bir parçası olduğunu söyledi. Stehn, “İnsanlar zamanında akıl ve vicdanının sesine kulak verselerdi ne Else Lowenstein nede Jîna Amînîler ölürdü. Şahmaran’ların hikayesi bugünde özgürlükleri için hayatın her alanında mücadele veren kadınların ellerinde ve yüreklerinde büyümeye devam ediyor” dedi.

 

*****

Şahmaran’ın hikayesi

Anadolu ve Mezopotamya topraklarının en eski hikayelerinden biri olan Şahmaran efsanesi, rivayete göre yeraltında yaşayan yılanların şahıdır. Şahmaran’ın üst bedeni kadını, güzelliği ve bilgeliği temsil ederken, alt kısmı ise zehirlidir. Arkadaşları tarafından kuyunun dibine atılan Camsab adlı bir insanın yolu yılanlar ülkesine düşer. Şahmaran ile Canşab birbirlerini severler. Uzun yıllar ülkesinden ve sevdiklerinden uzak kalan Canşab, Şahmaran’a yer üstüne çıkmayı ve insanları görmek istediğini söyler. Şahmaran yerimizi kimseye söylemesen seni gönderirim diyor ve Canşab’ı yeryüzüne gönderiyor. Dönem krallar ve imparatorluklar imparatorlar devridir. Dönemin kralı hastalanınca veziri tarafından Şahmaran’ın etini bulup yersen iyileşirsin telkinlerinin sonucunda Şahmaran’ın yerini öğrenmek isterler. Sonunda Canşaba ulaşıp ona çeşitli işkenceler yaparak Şahmaran’ın yerini öğrenerek onu saraya getirirler.