• Yüksek enflasyon, AKP-MHP hükümetinin kontrolündeki TÜİK'in sepetine bile sığmadı. TÜFE Aralık 2021'de yüzde 13,58, Yİ-ÜFE yüzde 19,08 arttı. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 36,08, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 79,89'a ulaştı. ENAG ise yıllık enflasyonu yüzde 82,81 olarak açıkladı. DİSK-AR'a göre; en düşük yüzde 20’lik dilimin gıda enflasyonu yüzde 64,6.

TÜİK'e göre; Kasım'da yüzde 21,31 olan yıllık enflasyon Aralık'ta yüzde 36,08'e yükseldi. HDP Eşbaşkan Yardımcısı Garo Paylan, "Asgari ücret zammını daha işçinin cebine girmeden geri aldı bu vicdansızlar. Enflasyon en adaletsiz vergidir" dedi. 

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici fiyatları, Aralık 2021'de yüzde 13,58 arttı. Kasım'da yüzde 21,31 olan yıllık enflasyon aralık ayında yüzde 36,08'e yükseldi. Yurt içi üretici fiyatları, Aralık'ta yüzde 19,08 artarken, yıllık Yİ-ÜFE yüzde 79,89'a tırmandı. Böylece ÜFE-TÜFE makası 43,8 puan ile rekor tazeledi. Çekirdek enflasyon ise yüzde 31,9'a yükseldi. 

Aralık'ta bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar yüzde 53,66 ile ulaştırma, yüzde 43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 40,95 ile ev eşyası oldu.

Aylıkta son 27 yılın zirvesi

Verilere göre; en yüksek aylık enflasyon yüzde 23,6 ile Nisan 1994’e ait. Dün açıklanan yüzde 13,6’lık aylık Aralık enflasyonu o günden beri görülen en yüksek oran olarak kayıtlara geçti. Aylık enflasyon son 27 yılın zirvesinde çıktı.

Yakın tarihteki en düşük yıl sonu enflasyonu, yüzde 6,2 ile 2012'deydi. Ardından gelen dönemde, fiyat artışları daha yavaşlamadıysa da aşırı boyutlara ulaşmadı. Uzun bir aradan sonra ilk kez 2018 sonunda enflasyon yüzde 20’nin üzerine çıktı. O dönemki artışın arka planında da kurlarda yaşanan sıçrama vardı. 2019 ve 2020’de fiyat artış hızı 2018’in altında kaldı.

Yıllıkta 20 yılın zirvesi

Dünkü verilere göre ise yüzde 36,1’e ulaşan 2021 yıl sonu enflasyonu, 2001’den sonraki en yüksek oran, yani  son 20 yılın en yüksek düzeyi.

Yıl genelinde fiyatı en çok yükselen ürünler ise şöyle; yüzde 431 artış ile diğer sağlık ürünleri, yüzde 170 artış ile yazım ve çizim kağıtları, yüzde 137 artış ile kömür oldu. Fiyatı ciddi artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 130 ile benzinli otomobil, aynı oranla televizyon, yüzde 115 ile patates, yüzde 98 ile bulaşık makinesi geliyor.

ENaGrup: Yıllık yüzde 82.81

Enflasyon rakamları konusunda Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) alternatif çalışmalar yapan Enflasyon Araştırma Grubu (ENaGrup), 2021 yılı ve Aralık ayının Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerini açıkladı. ENaGrup’a göre; Aralık'ta TÜFE yüzde 19.35 artarken, TÜFE'deki 12 aylık artış oranı yüzde 82.81 olarak gerçekleşti. 

FED faiz arttırma karşı bütün ülkelerin peşi sıra faiz artışı yaptığı belirtilen EnaGrup, Aralık/2021 dönemi ekonomi analiz raporunda Türkiye’nin Merkez Bankası’nın (MB) faiz indirimi kararıyla tüm dünyadan ayrılan bir eksende pozisyon aldığını belirtti. Raporda, “MB faiz indirim politikalarıyla ekonomideki dalgalanmaları son dönemde önemle izledik. Ekonomilerde imkansız üçlüyü, yani enflasyon, kur ve faizi aynı anda hedeflemenin, aynı anda olumsuz sonuçlar doğurduğunu yaşanan kur şoku, yükselen enflasyon ve piyasa faiz oranı ile birlikte gözlemledik. Bunun sonucu olarak biraz da dolarizasyonu gevşetmek ve ekonomiye can suyu yaratmak amacıyla yeni bir finansal ürün yaratıldı: Kur Korumalı Vadeli Mevduat (KKVM). Önümüzdeki süreçte bu dolara endeksli vadeli mevduat sisteminin yaratacağı ek baskıların enflasyonun tırmanmasında daha da etkili olacağını tahmin ediyoruz. Uzun bir süreden bu yana kalıcı ve yapışkan enflasyon oranlarının tecrübe edilmesi sonucu reel alım gücündeki azalmanın bu baskıyla daha artacağını tahmin etmek zor değildir” ifadeleri yer aldı.

DİSK-AR'ın gıda enflasyonu

TÜİK'in ardından DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Aralık ayı düşük gelirli ilk yüzde 20'nin gıda enflasyonunu açıkladı. DİSK-AR’ın sosyal medyadan yaptığı açıklama şöyle:

* Emekçinin enflasyonu yüzde 65’e dayandı.

* TÜİK’e göre göre gıda enflasyonu yüzde 43,8. DİSK-AR tarafından hesaplanan emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 55,8, en düşük yüzde 20’lik dilimin gıda enflasyonu yüzde 64,6!

Yüksek enflasyon liginde

Türkiye, TÜİK'in rakamlarına göre bile dünya genelinde enflasyonun en yüksek olduğu 10 ülke arasına girdi. Dünya genelinde 2021 enflasyonun yükselişe geçtiği bir yıl oldu. Yine de yıl sonunda çift haneli enflasyonu kesinleşmiş olan iki ülke var; Arjantin ve Türkiye. Dünya geneli enflasyon karşılaştırmasında Türkiye, 50 milyon ve üzerinde nüfusa sahip ülkelerde birinci oldu. Ülkelere dair resmi ekonomi verilerini derleyen Trading Economics’e göre Venezuela, Sudan, Lübnan, Suriye, Surinam, Zimbabwe ve Arjantin’in ardından listede 8. sırada yer aldı. Artan enflasyon ile mücadele amacıyla, daha önce faiz indirimi ve parasal genişlemeye gitmiş ülkeler, para politikasında tam tersi bir döngüye girdi. Kimileri parasal genişlemeyi azaltmaya, kimileri faiz artırmaya başladı. Türkiye ise diğer ülkelerin sıkı para politikasına döndüğü bu süreçte, politika faiz oranını, enflasyonun altına indirerek reel faizi negatife çekti.

En adaletsiz vergidir

Efnlasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte muhalefet ve ekonomistlerden de ilk tepkiler geldi. HDP Eşbaşkan Yardımcısı Garo Paylan, "Asgari ücret zammını daha işçinin cebine girmeden geri aldı bu vicdansızlar. Enflasyon en adaletsiz vergidir" dedi. 

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, TÜİK'in açıklamasını ve iktidarı eleştirdi. Kılıçdaroğlu, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: "Makyajladıkları rakamlarda bile üretici enflasyonu yüzde 80’e dayanmış. Bu daha az üretim, daha fazla hayat pahalılığı demek. Ey Saray'daki ekonomi dehası, dokunduğun her şeyi eline yüzüne bulaştırdın! Bu arada metal sanayicileri, emekçilere yüzde 17 zam teklif etmişsiniz. Bu TÜİK’ten bile beter teklifinizi not ettik. Köleniz değildir emekçiler, bu gayriciddi tavrınızdan hemen vazgeçin ve emekçilerin alın terlerinin karşılığını verin. Pazarlıkları yakından izliyoruz, bilginiz olsun."

Zam tsunamisi geliyor

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba ise "Ocak'ta değil eksi enflasyon görmek, üretici enflasyonunda yıllık yüzde 80’lik artış ile Ocak ve Şubat aylarında zam yağmuru değil, zam tsunamisi yaşayacağız" dedi.

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu da TÜİK’in açıkladığı değil, vatandaşın yaşadığı enflasyonu görmek için güne İstanbul Bayrampaşa Hali'ni ziyaret ederek başladıklarını belirterek, "Ne kadar saklamaya çalışırsanız çalışın; Kral Çıplak! Bu iktidarla geçim olmaz! Geçim için, seçim lazım!" paylaşımında bulundu.

Bu son baştan belliydi

İktidarın hakkında soruşturma başlattığı ekonomistlerden olan Rafet Gürkaymak, sosyal medya hesabında şunları yazdı: "Faiz sebep enflasyon neticeydi? Bütün iktisatçılar yapmayın derken MB'ye politika faizi düşürtüp enflasyon inecek inadına gidilmişti. Sonuç? Fakirleşen ülke. Bu son baştan belliydi. Bunu düzeltmesi zor değil, olan bu günlerimize oluyor."

Yangına tam gaz devam

Ekonomi yazarı Uğur Gürses, "Bu 'deneye' son verin artık" diyerek şunları ekledi: "Yüzde 80'lik bir üretici fiyat artışı, Ocak ve Şubat'ta hanelere enflasyon yangınının tam gaz devam edeceğini gösteriyor..."

Topluma yeniden bedel ödetme

Hakkında soruşturma açılanlardan biri olan eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ise ''2002 de yüzde 29,7 olarak devir alınan enflasyonu 2005'te yüzde 7 ye düşürdükten sonra  yüzde 36.1 yükseltmek ciddi bir başarı! Ödenen onca bedele rağmen bir inat uğruna başlangıç noktasının gerisine düşüp topluma yeniden bedel ödetmeye kimsenin hakkı yok. enflasyonla mücadele ciddiye alınmalı'' dedi. n HABER MERKEZİ

 

Dış ticaret açığı yüzde 46 arttı

Aralık'ta ithalat yüzde 29,2 oranında artarak 28,9 milyar dolara ulaşırken, ihracattaki artış yüzde 24,9'da kaldı ve 22,3 milyar dolar oldu.

TL’deki büyük değer kaybı enflasyonu 19 yılın zirvesine taşıyıp vatandaşın alım gücünü azaltırken, hükümet cephesi ‘rekabetçi kur’ ile dış ticarette avantaj yakalanacağını söylüyor. Döviz kurlarının hızla arttığı Aralık'ta dış ticaret açığı azalmak bir yana arttı. Ticaret Bakanlığı verilerine göre; Aralık'ta ihracat, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,9 artışla 22,3 milyar dolara yükselirken, ithalat aynı dönemde yüzde 29,2 artışla 28,9 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde dış ticaret açığı da yüzde 45,9 artışla 6,6 milyar dolar oldu.

2021'te ihracat yıllık yüzde 32,9 artışla 225,4 milyar dolar, ithalat ise yüzde 23,6 artışla 271,4 milyar dolar oldu. Bu dönemde dış ticaret açığı yüzde 7,8 artışla 46 milyar dolar olarak gerçekleşti.

 

Memur ve emekli zammı belli oldu

Aralık enflasyon oranlarının açıklanmasıyla birlikte memur ve memur emeklilerinin maaş zam oranı belli oldu. Buna göre; memur ve memur emeklileri bu aydan itibaren yüzde 5 toplu sözleşme zammının yanı sıra yüzde 22,48 de enflasyon farkı alacak. Böylece maaş ve aylıklara yapılacak toplam zam oranı yüzde 27,48 olacak.

Yeni zamlarla birlikte en düşük memur maaşı 4 bin 444 liradan 5 bin 665 liraya, en düşük memur emeklisi aylığı 3 bin 166 liradan 4 bin 37 liraya çıktı.

Eski SSK'lı ve Bağ-Kur'lu emeklilerin aylıklarına ise toplu sözleşme zammı verilmiyor. Bu emeklilerin aylıklarına sadece geçmiş 6 aylık enflasyon oranı kadar yani yüzde 25,48 oranında zam yapıldı. Böylece en düşük işçi emeklisinin aylığı bin 626 liradan 2 bin 41 liraya, en düşük esnaf emeklisinin aylığı bin 764 liradan 2 bin 214 liraya, en düşük çiftçi emeklisinin aylığı da bin 663 liradan 2 bin 87 liraya çıktı.