Erdoğan'ın istediği paket tamam
Hükümet, yoğun tepki toplayan ve birçok antidemokratik düzenlemeyi içeren 'İç Güvenlik Paketi'ni bu hafta yasalaştırmayı düşünüyor. 132 maddelik paketin 63 maddesi geri çekilmiş olsa da, Meclis'ten geçirilen 69 madde ile hedeflediğini elde ediyor.
'İç Güvenlik Paketi' kamuoyunun "polis yasası" olarak kabul ettiği 132 maddeden oluşan "Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"nın 69 maddesi muhalefetin tüm karşı çıkışlarına rağmen genel seçimler öncesi alelacele iktidar tarafından Meclis'ten geçirildi ve yasalaştırılmayı bekliyor. Her ne kadar 63 madde "kamuoyunun tepkileri üzerine çekildiği" şeklinde bir algı yaratılmak istense de, AKP tasarıda kendisi açısından kritik olan maddeleri Meclis'ten geçirdi ve amaçladığını elde etti.
Meclisten geçen maddeler
Paketin geçmesi ve uygulamaya geçilmesi ile birlikte molotofkokteyline silah muamelesi yapılacak ve kullanan ya da bulunduran kişiler için polise "vur" yetkisi verilecek. Tasarının yasalaşması halinde polis, molotof ya da patlayıcı, yaralayıcı madde ile saldırı girişiminde bulundu, diyerek silah kullanma yetkisini elde etmiş olacak.
Kamuoyunda söz konusu uygulama ile birlikte faili meçhullerin artacağı endişesi gelişirken, toplumsal olaylarda polis tarafından fişlenmemek, tutuklanmamak ya da gaz bombasından korunmak için yüzünü kapatanlara ağır cezalar verilecek.
İnsan öldürme yetkisi!
Yapılan değişiklik ile demir bilye ve sapan da ateşli silah kapsamına alınıyor. Yasa ile birlikte elinde sapan varken vurularak katledilen Berkin Elvan olayına benzer olayların yaşanacağı da tartışılıyor. Hukukçular söz konusu düzenlemenin tamamen polisin "insan öldürme yetkisini" genişlettiği ve yasal olarak da geçerli kılındığı görüşünde. Yine gösteri ve yürüyüşlerde amblem, pankart, afiş gibi şeylerin kullanılması halinde de hapis cezaları verilebilecek.
Polis hem savcı hem hakim
Tasarı yasalaştığında polis dilediği zaman, şahısların üstlerini, arabalarını, evlerini ve diğer taşınmazlarını keyfi bir şekilde arayabilme yetkisine sahip olacak. Polisin savcının veya mahkemelerin yetkisini kullanacak şekilde müşteki, mağdur veya tanık ifadelerini kişilerin ikamet ettiği yerde alması sağlanıyor. Tanık ifadelerini almaya yetkili merciler mahkemeler olduğu için önerilen düzenleme ile polise çok geniş bir yetki tanınarak savcıların ve mahkemelerin yetkileri de gasp edilmiş olacak.
Makul şüphe yeterli
Polisin gözaltı süresi vali yardımcısı ve üs amirin denetiminde 24 saat olacak. Bu süre, savcı kararıyla 48 saate uzatılabilecek. Yurttaşların gözaltına alınmaları için polis tarafından "makul şüpheli" olarak görülmesi yetecek. Böylece polis yurttaşları keyfi bir şekilde gözaltına alabilecek. Hukukçular "önleyici gözaltı" düzenlemesine herkesin suçlu olarak kabul edilebileceği fikriyle itiraz ederken, söz konusu durumun masumiyet karinesine de aykırı olduğu ifade ediliyor.
Sosyal medya da nasiplenecek
Tasarının Meclis'ten geçen maddelerinin yasalaşması durumunda sosyal medya da nasibini alacak. Sanal ortamda örgütlenme faaliyetleri kapsamında yazılı görsel paylaşımlarda bulunulması da "suç" sayılacak. Yaşanan toplumsal olaylarda meydana gelen maddi zararların külfeti de eylemcilere yüklenecek. Yapılan değişiklik ile devletin kendi sorumluluklarından kurtularak meydana gelen zararların tazminini halka yükleyeceği yorumları yapılıyor.
Komisyona çekme oyunu
Hükümet, toplumun tepki gösterdiği ilk 69 maddeyi kendi oylarıyla geçirdikten sonra geri kalan maddeleri ise "pakette restorasyon yapıyorum" diyerek geri çekti. İç Güvenlik Paketi’nin komisyona çekilen 63 maddesinin tamamı ise 19 Mart’ta tasarıdan çıkarıldı.
63 Maddenin geri çekilmesi ile komisyon çalışmaları bitmiş oldu. Böylelikle AKP’nin İç Güvenlik Paketi’ni toplu olarak oylatıp yasalaştırması mümkün hale geldi.
Paketten çekilen maddeler arasında, isim değiştirmek için dava açmak yerine nüfus müdürlüklerine başvurma yeterliliği, pasaportun nüfus müdürlüklerinden alınması gibi kimi olumlu düzenlemelerde yer alıyordu.
Yasalaşmayı bekleyen 69 maddenin kaderi de bu hafta belirlenecek.
Paketle süreç nasıl ilerleyecek?
HDP heyeti ve Hükümet yetkililerinin Dolmabahçe'de yaptıkları ortak açıklama ardından, sürecin ilerlemesi için öne sürülen koşullardan biri de 'İç Güvenlik Paketi'nin geri çekilmesiydi. KCK Yürütme Konseyi Eşbaşkanı Cemil Bayık, PKK'nin kongreyi toplaması için bir dizi koşulun yerine getirilmesi gerektiğini açıklamış, bu koşulları 6 başlıkta toplamıştı:
* İç Güvenlik Paketi’nin geçirilen ilk maddeleri dâhil tümüyle geri çekilmesi ve iptal edilmesi.
* Yeni kalekol, askeri yol ve bölgede barajlarının yapımının durdurulması.
* Ankara’nın Rojava’daki Kürtlere karşı tavrının değişmesi. Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en son “Kuzey Suriye’yi kabul etmeyiz” tarzı açıklamalara son vermesi. Rojava’yla barışçıl siyasi ve ekonomik ilişkiler geliştirmesi.
* Abdullah Öcalan ile Kandil arasında direk irtibat sağlanması. Bire bir konuşma imkanının yaratılması.
* 10 maddelik çerçeve anlaşmasının içini dolduracak biçimde müzakerelerin resmen başlaması.
* Müzakereleri izleyecek bağımsız bir komitenin kurulması.
DİHA/ANKARA
