Her eser bir kadının sesi

• Sanatçı Aslı Filiz: “Sergimdeki eserlerle kadınların hikâyelerine, iç dünyalarına ve iradelerine yer açmaya çalıştım. Bu sergi, yalnızca estetik değil, bir hafıza taşıyıcısı ve direniş dilidir.”

Kadınların tarihsel, kültürel ve politik hikâyelerini tuvale taşıyan sanatçı Aslı Filiz’in “Kadın Hafızası” adlı kişisel sergisi, Hamburg Üniversitesi Konukevi’nde sanatseverlerle buluştu. Açılış töreni 23 Haziran Pazartesi günü gerçekleşen sergi, 24 Eylül 2025’e kadar ziyaret edilebilecek. Yoğun ilgi gören sergi açılışına politikacılar, sanatçılar, edebiyatçılar, kadın kurumları ve akademisyenler katıldı. Açılışta, Dünya Bilim Vakfı Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Broekaert ile sanatçının yakın dostu ve bilim kadını Münevver Azizoğlu da birer konuşma yaptı.

 

 

Bireysel değil kollektif hafıza

Prof. Dr. Broekaert, açılış konuşmasında hafızanın kadınlar açısından sadece bireysel bir deneyim değil, aynı zamanda kolektif bir sorumluluk olduğuna dikkat çekti. Hatırlamanın direnişle, anlatmanın varlıkla, sanatın ise tarihsel bir yüzleşme zeminiyle olan bağının altını çizen Broekaert, “Aslı Filiz’in bu sergisi sadece bir sanat olayı değil, kolektif hafızanın yeniden kurulmasına katkı sunan, kadınların tarih yazımına dâhil olduğu bir hafıza eylemidir” dedi.

 

 

Susturulmuş tarihe bir cevap

Bilim insanı Münevver Azizoğlu ise kadının tarih boyunca “hafızanın tanığı” olarak konumlandırıldığını, ancak kendisinin çoğu zaman unutan değil, unutulan olduğuna dikkat çekti. “Kadınlar tarih yazmaz denir, çünkü yazdıklarının dili ellerinden alınmıştır. Aslı Filiz, bu sessizliğe renk veriyor, yüz kazandırıyor. Bu sergi, susturulmuş kadın tarihine çizgiyle, boyayla, hafızayla yazılan bir cevaptır” diyerek sanatçıya teşekkür etti.

Onurlu bir varoluşla

Aslı Filiz ise açılışta yaptığı konuşmada ailesine, özellikle oğlu Ronî’ye ve konuklara teşekkür ederek, “Sergimdeki eserlerle kadınların hikâyelerine, iç dünyalarına ve iradelerine yer açmaya çalıştım. Kadınlar burada kimi zaman susarak, kimi zaman isyanla ama daima kendi varlıklarını onurlandırarak yer alıyor. Bu sergi, yalnızca estetik değil, bir hafıza taşıyıcısı ve direniş dilidir” dedi. Filiz, sergiye katılanlar için şunları dile getirdi: “Sergimi gezerken yalnızca gözlerinizle değil, yüreğinizle de bakmanızı dilerim. Her eser, bir kadının sesi; kimi zaman sessizce, kimi zaman isyanla ama her daim onurlu bir varoluşla burada.”

 

 

Geçmişin günümüzle buluşması

Aslı Filiz’in eserlerinde kadın figürleri, Mezopotamya’dan günümüze uzanan mitolojik, sosyopolitik ve kültürel referanslarla şekilleniyor. Akrilik boya ile çalışan sanatçı, geleneksel halk motifleri ile çağdaş feminist anlatım biçimlerini bir araya getirerek zamansız bir dil kuruyor.

“Ben Havva”, “Sessiz Çığlık”, “Yalan Sarmalı”, “Jin Jiyan Azadî” ve “Jina Mahsa Amini” gibi etkileyici eserlerde kadın figürleri; bastırılmışlık, direnç, kayıp, umut ve özgürlük gibi katmanlarla izleyiciyi karşılıyor.

Bellekte isyanın yankısı

Özellikle Jîna Amini'ye ithafen sanatçının kendi saçlarını kullanarak yaptığı eser, serginin duygusal merkezini oluşturuyor. Filiz bu eseriyle, Amini'nin katledilmesinin yalnızca bir kadının ölümü değil, dünya kadınlarının kolektif belleğinde bir isyan yankısı olduğuna dikkat çekiyor.

 

 

Kolektif hafızadan evrensel kimliğe 

“Kadın Hafızası” sergisinde yer alan her bir eser, kadının sadece mağdur değil; düşünen, seçen, karar veren ve dönüştüren bir özne olduğunu vurguluyor. Sanatçının Mezopotamya mitolojisine, Êzîdî sembollerine, Kürt halk motiflerine ve feminist görsel dile sıklıkla başvurduğu sergi; izleyiciyi hem tarihsel bir yüzleşmeye hem de duygusal bir yolculuğa davet ediyor.

 

 

Her çizim başka bir anlatım

“Evrensel Genç Kadın”, kadının içsel gücünü ve ruhsal dengesini, evrensel bir simge olarak sunarken;

“Sessiz Çığlık”, Êzîdî kadınların kolektif travmalarını kutsal bir hafızaya dönüştürüyor.

“Yalan Sarmalı”, toplumsal sistemin kadınlara sunduğu aldatıcı vaatleri sorgularken;

“Ben Havva”, kadının özgür iradesiyle tarihsel anlatıya başkaldırıyor.

“Yaşam” ise doğurganlık ve üretkenlik üzerinden kadını yaşamın taşıyıcısı olarak konumlandırıyor.

 

 

Üç ay boyunca sanatsal şölen

Aslı Filiz’in “Kadın Hafızası” sergisi, 24 Eylül 2025 tarihine kadar Hamburg Üniversitesi Konukevi’nde ziyaret edilebilecek. Sergi boyunca birçok paralel etkinlik ve sanatçı söyleşisi de düzenlenecek. Üç ay sürecek sergi boyunca farklı sanat disiplinlerine de yer verilecek. “Yalan Sarmalı” adlı eser, tiyatro oyuncuları tarafından sahneye taşınarak performatif bir canlandırmayla izleyiciyle buluşacak. Bazı günlerde şiir dinletileri ve kitap okumaları düzenlenecek. Ayrıca belirlenen günlerde, sanatçının programına bağlı olarak sergide yer alan eserlerin detaylı anlatımlarının yapılacağı özel buluşmalar da gerçekleştirilecek.