• Seçimleri devlete finanse eden AKP-MHP iktidarı, bedelini halka ödetiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gece yarısı operasyonuyla vergilere fahiş zamlar yapıldı. Servet ve kazanç yerine tüketim vergileriyle yükü halka bindiren iktidar, maaş zamlarını da daha cebe girmeden uçurdu.
• Yeşil Sol Parti Milletvekili Temelli, bütün bunlara işaret ederek, "Çünkü bu ülkede savaş var, militarist politikalar hala hakim ve bunun finansmanı bütçe açığı ve cari açığa katlanmamıza neden oluyor. Yoksulluğu idare etmek gibi bir politikayla karşı karşıyayız” dedi.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan cumhurbaşkanı kararlarıyla seçim ekonomisinin ağır yükü vatandaşın sırtına yüklendi.

Bilindiği gibi Mayıs'ta bütçe açığı 263 milyar 590 milyon TL'ye ulaştı. AKP-MHP iktidarı, asgari ücretliye yüzde 34, memura yüzde 17,55 zam yapmıştı. Ek gelire ihtiyaç duyan iktidar, seçimin sona ermesiyle birlikte yeni zamlara neden olacak politikaları devreye aldı. 26 milyon araç sahibine ek Motorlu Taşıtlar Vergisi çıkarıldı. Sigara ve alkolden alınan vergiler artırıldı. Dün gece yarısından itibaren vatandaşın sırtına yüklenen zam oranı toplamda yüzde 339’u buldu.

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre; Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararın (a) bendinde kapsamı belirtilen mal ve hizmetlere uygulanan yüzde 18’lik KDV, yüzde 20; (b) bendinde kapsamı belirtilen mal ve hizmetlere uygulanan yüzde 8’lik KDV ise yüzde 10 olarak yeniden belirlendi. Buna göre, sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçetede KDV oranı yüzde 8’den yüzde 20’ye çıkarıldı.

Daha çok gıdayı kapsayan yüzde 1’lik KDV diliminde değişiklik yapılmadı. Özel olarak ayrı bir vergi oranı belirtilmemiş olan ürünlerde KDV oranı yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseltildi.

Benzin, tütün, alkol ve elektronik cihazların KDV oranları yüzde 20 oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yürütmesinde, 3605 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 28’inci maddesi gereğince verilen karar, 10 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

KDV ile sınırlı değil

Vergilerdeki artış yalnızca KDV ile sınırlı kalmadı. Tüketici kredilerinden alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi de (BSMV) de 5 puan artırılarak yüzde 15 oldu.

Resmi Gazete’de yayımlanan harçlar kanununa bağlı tarifelerde yer alan harç tutarlarının yeniden belirlenmesine dair Cumhurbaşkanı kararına göre, sürücü belgesi harçları hariç olmak üzere tarifelerde yer alan ve 2023'te uygulanan maktu harç tutarları yüzde 50 oranında artırıldı. Bu artış, sürücü belgesi harçları hariç olmak üzere, pasaport, çalışma izni, tapu ve kadastro, ipotek, dava, noter, yargı, gemi-liman, ruhsat ve diploma harçları da dahil olmak üzere pek çok alanda tahsil edilen harçları kapsıyor.

Yüzde 15 bin 110

Aynı Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda, ticari mahiyette olmaksızın, yolcuların kendi kullanımları için yurt dışından getirdikleri cep telefonlarından alınan izin harcı ise yüzde 228 artışla 6 bin 91 TL’den 20 bin TL’ye çıkarıldı. Son karar ile birlikte 2015'ten bu yana yurt dışından şahsi kullanım için getiren telefonlara uygulanan harç bedelindeki toplam artış ise yüzde 15 bin 110 oldu.

Zenginlere aktarılıyor

Devletin vatandaştan topladığı vergiler ise Kur Korumalı Mevduat (KKM) üzerinden zenginlere aktarılıyor. Mart 2022'den Haziran'a kadar kamuya en az 200 milyar TL yük getirdiği düşünülen KKM'nin maliyeti büyüyor. KKM'nin toplam büyüklüğü 2 trilyon 576 milyar liraya ulaştı. KKM'ler dahil edildiğinde iktidarın toplam faiz ödemelerinin bu yıl 403 milyar lirayı aşması bekleniyor. Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yapılan otoyol, tünel ve köprülere, geçiş garantileri tutmadığı için aktarılan para da 36 milyar TL'yi buldu. TL'nin değer kaybı ve garantilerden dolayı bu bedelin katlanacağı görülüyor. ANKARA

 

*****

Kaşıkla verdi, sapıyla aldı

Torba kanunla getirilen vergi zamlarına dikkat çeken Yeşil Sol Parti Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Sezai Temelli, “Kemeri bu sefer insanların ümüğüne geçirme peşindeler. AKP kaşıkla verdi, sapıyla aldı” dedi.

Temelli, dün Meclis’te basın toplantısı düzenledi. Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmeye başlanacak olan AKP’nin Torba Kanunu’na işaret eden Temelli, AKP’nin torbayı, “Milli Dayanışma Paketi” şeklinde lanse ederek, meşrulaştırmaya çalıştığını kaydetti. Torbayı, “Millete zam dayatma paketi” olarak nitelendiren Temelli, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile getirilen zamları “şafak operasyonu” olarak değerlendirdi. Temelli, şunları söyledi: “Kemeri bu sefer insanların ümüğüne geçirme peşindeler. İnsanlara para dağıtarak, ücrete zamlar yaparak, her şeyin çok yolunda gittiğini göstererek kaşıkla verdi, sapıyla aldı. Asgari ücrete zam yaptılar. 480 dolar olarak açıkladılar, bugün itibariyle 430 dolara düştü. Yani dahi insanlar ücretini almadan bin 200 TL’yi kaybettiler. Aynı şeyi ücret artışlarında da yaşayacağız. Daha bugünden açıklanan zamlar henüz yasa görüşülmeden maaşlar erimeye başladı. Ortada bir kaos var. Bu kaosun bedelini yoksul halk, emekçiler, kadınlar ve özellikle Kürt halkı ödüyor. Neden mi? Çünkü bu ülkede savaş var, militarist politikalar hala hakim ve bunun finansmanı bütçe açığı ve cari açığa katlanmamıza neden oluyor. Yoksullukla mücadele etmek yerine yoksulluğu idare etmek gibi bir politika ile karşı karşıyayız. Deprem bağışları yanlış hatırlamıyorsam 115 milyar lira kadar bir rakam açıklandı. Ortada bu para da yok. Oysa deprem alanında ortaya çıkan maliyet 104 milyar liraydı. Bunlar yetmezmiş, şimdi karşımıza çıkan pakette bu kamuflajla insanları kandırmaya devam ediyorlar. Devasa bütçe ve cari açık vardır. Böyle militarist bir anlayışla yoksulluğa karşı acımasız yaklaşımla Türkiye’nin yapısal sorunlara çözülmediği gibi bu açıklar devam edecektir.”

 

*****

Alkollü içkilere de çifte zam

Alkollü içki ve sigaraya gelen yüzde 14,82'lik Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) zammı, vatandaşa yansımaya başladı. ÖTV'deki artıştan sonra tüm alkollü içkilere yüzde 15 ila 25 aralığında zam geldiğini söyleyen Türkiye Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, 10 Temmuz'dan sonra bir de KDV zammı geleceğini söyledi. Geçen ay başında yüzde 15 oranında zamlanan sigaraya 4 Temmuz itibarıyla 5 lira daha zam gelmişti. Sigaraya gelen zamların süreceğine işaret eden Aybaş, yüzde 25-30 oranında bir zammın da alkole geldiğini duyurmuştu. Yeni zamlarla birlikte litrelik rakının ÖTV yükü 331,6 liradan 380,7 liraya çıktı. Rakının ÖTV’si litrede 49,1 lira artmış oldu. ÖTV üzerinden bir de KDV alındığı için KDV dahil toplam vergi yükü 58 liraya çıktı. Bu da litrelik rakıya en az 58 lira zammı kaçınılmaz hale getirdi.

Yeni zamlarla bir paket sigaranın üzerindeki maktu ve asgari maktu ÖTV tutarı 20,33 liradan 23,33 liraya çıktı. Ancak sigaranın satış fiyatı üzerinden yüzde 63 oranında nispi ÖTV alındığı için bu vergi asgari maktu verginin üzerinde seyrediyor. Bu nedenle düşük fiyatlı sigaralar dışında ÖTV artışı kaynaklı yeni bir zam baskısı oluşmadı.

Benzin ve motorine geliyor

Seçim sonrası dolar kurundaki artışla birlikte zam üstüne zam gelen akaryakıt ürünlerine bir de ÖTV ve KDV zammı geliyor. Akaryakıt ürünlerinden alınan özel tüketim vergisine (ÖTV) 6 ayda bir üretici enflasyonu oranında zam gelmesini öngören teklifi önceki gün Meclis’e sunan hükümet, Dün de akaryakıtta bir vergi artışına daha gitti. Akaryakıtta katma değer vergisi (KDV) oranı yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseltildi. Böylece, dolar kurundaki artış nedeniyle hızla artan akaryakıt fiyatlarına bir de çifte vergi zammı gelmiş olacak.

Motorinin litre fiyatı yaklaşık olarak İstanbul'da 24,78 TL, Ankara'da 25,23 TL, İzmir'de 25,35 TL seviyesinde bulunuyor. 28 Mayıs'ta yapılan seçimin ikinci turu sonrasında motorine toplamda yüzde 28 oranında zam geldi.

Benzinin litre fiyatı ise yaklaşık olarak İstanbul'da 26,19 TL, Ankara'da 26,64 TL, İzmir'de 26,67 TL seviyesinde bulunuyor. Benzine de seçim sonrası yüzde 25,4 oranında zam geldi.

 

*****

KESK 40 bin lira istiyor

KESK Eşbaşkanı Şükran Kablan Yeşil, kamu emekçilerinin maaşlarının en az 40 bin lira olmasını istedi. 

Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), AKP'nin Meclis’e sunduğu torba kanun ve yeni vergi zamlarına dair açıklama yaptı. Emekçiler, “Zam, zulüm, işkence işte AKP” sloganı attı. KESK Eşbaşkanı Şükran Kablan Yeşil, yeni memur maaşlarıyla emekçilerin sefalet koşullarında yaşamaya devam edeceğini belirtti. Yeni maaşlar sonrası art arda gelen zamlara işaret eden Yeşil, şunları söyledi: “4 kişilik bir ailenin açlık sınırının 12 bin 500 TL, yoksulluk sınırının 40 bin TL olduğu bir ülkede kamu emekçisi, emekliler ve işçiler sefalet koşullarında yaşıyor demektir. Bu vesileyle en düşük kamu emekçisi maaşının 22 bin TL değil, 40 bin TL olan yoksulluk sınırının üzerinde bir ücret olması talebimizi yineliyoruz.”

 

*****

Genel Sağlık-İş iş bıraktı

Memur zamlarına karşı 81 ilde iş bırakan Genel Sağlık-İş, konuşma zamanının bittiğini, mücadele ve dayanışmanın zamanı olduğunu belirtti. 

 İzmir Katip Çelebi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi önündeki basın açıklamasında konuşan Genel Sağlık-İş İzmir Şube Sekreteri Ali Kemal Akgül, kamu emekçisinin, eğitimin, nitelikli işin değersizleştirildiği sisteme karşı sahalarda olduklarını belirterek, 81 ilde iş bıraktıklarını söyledi. Zam ve oranlar konusunda aynı tiyatroların her sene tekrar edildiğini ifade eden Akgül, en düşük devlet memuru maaşının 35 bin TL üzeri olması gerektiğini hatırlattı.