Kâr için çocuklar zehirleniyor

• Zambiya’da 6,4 milyon ton kurşun atığı çoğunluğu çocuk 200 bin kişiyi zehirliyor. HRW, hükümetin kâr hırsı ile atıkları işlediğini açıkladı.

İnsan Hakları İzleme Örgütünün (HRW) dün yayınladığı raporuna göre, Zambiya hükümeti, zaten onlarca yıllık toksik kurşun maruziyetiyle mücadele eden Kabwe kasabasında, Güney Afrikalı, Çinli ve yerli madencilik şirketlerinin faaliyet göstermesine izin veriyor. Başkent Lusaka’nın yaklaşık 150 km kuzeyinde yer alan Kabwe, onlarca yıl süren kurşun ve çinko madenciliği nedeniyle dünyanın en kirli bölgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

“Şirketler, Kabwe’de madencilik yaparak, kurşun atıklarını çıkararak ve işleyerek çocukların sağlığı pahasına kâr elde ediyor,” diyen HRW’nin çocuk hakları direktörü Juliane Kippenberg, bölgedeki çocukların yüzde 95’inden fazlasının yüksek kurşun seviyelerine sahip olduğunu belirtti.

Çocukların % 95’inde 

1994 yılında kapatılan Kabwe madeni, HRW’ye göre Zambiya hükümeti tarafından hâlâ tehlikeli madencilik ve işleme faaliyetlerine açılıyor. Çok uluslu madencilik şirketi Anglo American’a bağlı bir yan kuruluşun bölgede faaliyet göstermesine izin verildiği belirtilirken, yaklaşık 6,4 milyon ton açıkta bırakılmış kurşun atığının bulunduğu ifade edildi. Yaklaşık 200 bin kişi, çoğu kadın ve çocuk olmak üzere, bu kirliliğe maruz kalmış durumda. 

Feda edilmiş bölge

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre sanayide yoğun talep gören kurşun, özellikle çocuklarda beyin hasarı ve ölüme yol açabilecek son derece toksik bir metal. HRW raporunda, Kabwe madeninin yakınlarında yaşayan çocukların yüzde 95’inden fazlasının kanında yüksek seviyede kurşun tespit edildiği ve yaklaşık yarısının acil tedaviye ihtiyacı olduğu ifade edildi.

Topraktaki kurşun konsantrasyonunun 60.000 mg/kg seviyesine ulaştığı belirtilen raporda, bunun ABD Çevre Koruma Ajansı tarafından tehlike eşiği olarak kabul edilen değerin 300 katı olduğu vurgulandı.

2022 yılında bir Birleşmiş Milletler uzmanı Kippenberg, Kabwe’yi “feda edilmiş bölgeler” arasında göstererek, burada kirlilik ve sağlık sorunlarının yaygın hale geldiğini belirtmişti.“Zambiya hükümeti, insanları son derece tehlikeli faaliyetlerden korumalı, onlara göz yummamalıdır” dedi. LUSAKA