Karçak’ta ihmal ve ölümler sürüyor

• Jamileh Azizi, Karçak Cezaevi’ndeki sistematik ihmaller sonucu yaşamını yitirirken Fatemeh Ziaii, doktorların tıbbi uyarılarına rağmen hukuksuz bir şekilde nakledildi.

İran rejiminin Karçak Cezaevi’nde kadın siyasi mahkûmlara yönelik muamelesi, ölümlere neden oluyor. Jamileh Azizi, 19 Eylül’de tıbbi ihmal sonucu yaşamını yitirdi. Aynı dönemde, multipl skleroz hastası Fatemeh Ziaii hukuki süreç işletilmeden Karçak’a nakledildi ve  Somayyeh Rashidi’nin (42) sağlık durumu kritik bir noktaya ulaştı. Bu üç olay, cezaevindeki aşırı kalabalık, yetersiz tıbbi hizmetler ve rejimin muhaliflere yönelik sistematik baskısını bir kez daha ortaya koydu. Karçak Cezaevi’nde tutulan Jamileh Azizi kalp krizi belirtileriyle revirine kaldırıldı. Ancak, revirdeki doktorlar yalnızca kısa bir muayene yaptı ve yeterli tedavi sağlamadan Jamileh Azizi’yi koğuşuna geri gönderdi. Saatler sonra, “İkinci Konsültan” koğuşunda hayatını kaybetti. Yerel kaynaklara göre, Jamileh Azizi için kefalet yatırılmış ve yakın zamanda serbest bırakılması bekleniyordu. Ailesi, cezaevi yetkililerini sorumlu tuttu.

 

 

Fatemeh hukuksuz şekilde nakledildi

Siyasi tutuklu Fatemeh Ziaii (68), 16 Eylül Salı günü hukuki süreç işletilmeden Karçak Cezaevi’ne nakledildi. NCRI’nın haberine göre, ileri derecede multipl skleroz (MS) hastası olan Fatemeh Ziaii’nin sağlık durumu kritik; acil tıbbi bakıma ihtiyaç duyuyor, ancak bu erişim engelleniyor. 6 Ağustos 2025’te evine düzenlenen baskınla yedinci kez tutuklanan Fatemeh Ziaii, İran Halkın Mücahitleri Örgütü (PMOI/MEK) destekçisi olarak biliniyor. Baskında tüm iletişim cihazlarına el konuldu.

Fatemeh Ziaii, 1980’lerdeki kötü şöhretli siyasi hapishane sisteminden sağ kurtulanlardan isimlerden biri. 13 yıldan fazla hapis ve işkence merkezlerinde kaldı. 2022-2025 arasındaki önceki tutukluluğunda, Adli Tıp Kurumu’nun “hapishane koşullarına dayanamayacağı” raporuna rağmen bir yıldan fazla hapis yattı ve ancak Ocak 2025’te serbest bırakıldı. Son nakli, tıbbi uyarılara aykırı bir şekilde gerçekleşti ve hayatı için ciddi tehdit oluşturuyor. NCRI Kadın Komitesi, Fatemeh Ziaii’nin derhal ve koşulsuz serbest bırakılması için BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri, İran Özel Raportörü ve uluslararası insan hakları kuruluşlarını acil harekete geçmeye çağırıyor.

İnsanlık dışı koşullar sistematik ihlaller

Karçak Cezaevi, yaklaşık 2 bin mahkûmun (60’tan fazlası siyasi) tutulduğu, aşırı kalabalık, hijyen eksikliği, rodent ve böcek istilası, yetersiz beslenme ve tıbbi hizmetlerin vahim durumuyla kötü bir üne sahip bir hapishane. Revir, uzman hekim olmadan çalışıyor; yanlış teşhis ve ilaç yazımı, hastalıkları kötüleştiriyor ve ölümlere yol açıyor. Mahkûmlar ve aileleri, hastane nakilleri veya bakım için rüşvet ödemeye zorlanıyor. 2025 yazında, Evin Hapishanesi’nden 60’tan fazla kadın siyasi mahkûm zorla Karçak’a nakledildi.

Hengaw İstatistik ve Dokümantasyon Merkezi tarafından toplanan veriler, 2025'in başından bu yana geçen 9 ayda Karçak Hapishanesi'nde en az üç kadın mahkûmun yetersiz tıbbi bakım nedeniyle hayatını kaybettiğini gösteriyor. Maryam Shahraki bu yılın 13 Eylül'ünde, Farzaneh Bijanipour ise 11 Ocak'ta orada hayatını kaybetti. HABER MERKEZİ