Kazakistan’da ‘insan avı’

Dünya Haberleri —

  •  Kazakistan’da devlet güçleri, protestoları bastırmak için adeta “insan avı” yapıyor. Protesto gösterilerinde en az 164 sivil hayatını yitirirken, 5 bini aşkın kişi gözaltına alındı.

 

Petrol zengini olmasına rağmen halkın yoksullukla boğuştuğu Kazakistan’da günlerdir son senelerin en şiddetli protesto eylemleri yapılıyor. Devlet ise 2 Ocak’ta başlayan ve tüm ülkeye yayılan hükümet karşıtı protestoları OHAL’e rağmen engelleyemeyince şiddeti iyice artırdı. Göstericiler ‘terörist’ ilan edilirken, askerlere “vur” emri verildi. Rus askerlerinin ülkedeki varlığı da Kazakistan’daki durumun seyrini devlet lehine değiştirdi. Rusya’nın desteğini arkasına alan Kazak yönetimi, başta önemli havalimanları olmak üzere büyük kentlerde sokaklarda tekrar kontrolü sağladı. 

5 binden fazla gözaltı

Hükümet gözaltı operasyonlarını da artırdı. Ülkede adeta muhaliflere karşı “insan avı” yapılıyor. İçişleri Bakanlığı’ndan dün sabah yapılan açıklamada gözaltına alınan kişi sayısının 5 bin 800 olduğu bildirildi. Habar 24 televizyonuna açıklamalarda bulunan İçişleri Bakanı Erlan Turgumbayev, gözaltına alınanlara, aralarında 100’den fazla alışveriş merkezine ve banka binasına saldırmak ve tahrip etmek gibi suçların da bulunduğu suçlamalar yöneltildiğini söyledi. Bakan, çoğu emniyet güçlerine ait olmak üzere 400 aracın da gösteriler sırasında tahrip edildiğini belirtti. Bakan, protestolar sırasında oluşan maddi zararın ise 175 milyon Euro olduğunu duyurdu. 

Masimov’a ‘ihanet’ suçlaması

Gözaltına alınanlar arasında eski Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Karim Masimov da bulunuyor. Geçici tutuklama merkezine yerleştirilen Masimov, ‘devlete ihanet’ ile suçlanıyor. 

164 sivil hayatını yitirdi

Gösterilerde en az 164 sivil ise hayatını yitirdi. Bunlardan en az 103’ü ise gösterilerin merkezi konumundaki Almatı’da yaşamını yitirdi. Ancak ordu ve polise verilen “vur” emrinin özellikle gösterilerin yoğunlaştığı eski başkent Almatı’da çok sayıda sivil ölümlerine neden olmasından endişe ediliyor.

Ulusal yas ilan edildi

Öte yandan çıkan olaylarda şimdiye kadar 16 güvenlik gücü mensubunun öldüğü, 1300 polis ve askerin de yaralandığı kaydedildi. Daha önce bu sayı 40 olarak açıklanmıştı. Ölümler üzerine Cumhurbaşkanı Tokayev, bugün ülke genelinde ulusal yas ilan edilmesi yönünde karar aldı. 

Normale dönülüyor iddiası

Rusya haber ajansı Tass ise günlerdir gösterilerin damgasını vurduğu Kazakistan’da devletin normale dönüş için çabaladığını öne sürdü. Ajans, Kazakistan Ticaret Bakanlığı’na dayandırdığı haberinde halkın temel gıda maddeleri ihtiyacının karşılandığını, Enerji Bakanlığı’na dayandırdığı haberinde de enerji ve yakıt dağıtımının da yeniden yapılmaya başlandığını aktardı. Gösterilerin merkezindeki Almatı’da dün yaklaşık 30 marketin kapılarını yeniden açtığı, geçen hafta göstericiler tarafından kısa süre için işgal edilen havalimanının ise halen kapalı olduğu kaydedildi.

Almanya’dan silah satışı yasağı

Alman hükümeti, Kazakistan’da bir haftadır devam eden olaylar nedeniyle bu ülkeye yapılacak silah satışlarına yasak getirebileceklerini açıkladı. Basının sorularını yanıtlayan Ekonomi Bakanlığı sözcüsü, yasağa konu silah satışının değerinin 2,2 milyon Euro olduğunu duyurdu.

ABD ve Rusya birbirine girdi

Kazakistan’da patlayan protestolar ABD ile Rusya arasında ise yeni bir polemiğe neden oldu. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken “Ruslar gelirse gitmez” derken, Rusya Dışişleri Bakanlığı ise “ABD geldiğinde soygun ve tecavüze uğramamak zor” açıklamasında bulundu.  HABER MERKEZİ

 

Kazakistan neden önemli?

Rusya ve Çin arasında yer alan ve diğer üç eski Sovyet ülkesiyle sınır komşusu olan Kazakistan, zengin hidrokarbon ve maden yatakları ile Orta Asya’nın en büyük ekonomisi konumunda. SSCB’nin dağılmasıyla 1991’de bağımsızlığını kazanmasının ardından yüz milyarlarca dolar yabancı yatırımı çekmeyi başardı. Stratejik konumu nedeniyle, Çin ve Güney Asya’nın hızla büyüyen pazarlarını kara ve demiryolu ile Hazar Denizi’ndeki liman yoluyla Rusya ve Avrupa pazarlarıyla birleştiriyor. Kendini Çin’in ‘Kuşak ve Yol’ projesinde kilit nokta olarak tanımlıyor. Kazakistan, dünyanın en büyük uranyum üreticisi. Son yaşanan hadiseler nedeniyle nükleer santrallerin vazgeçilmezi olan uranyum madeninin fiyatında küresel çapta yüzde 8’lik bir artış yaşandı. Kazakistan aynı zamanda dünyanın dokuzuncu en büyük petrol ihracatçısı ve 2021’de 85,7 milyon ton üretim gerçekleştirdi. Kömür üretiminde ise dünyanın 10. en büyük ülkesi. ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci Bitcoin madencisi. 

Halk değişim istiyor

Yaklaşık 30 yıl Rusya’ya yakın Nursultan Nazarbayev tarafından yönetilen ülkede 2019’dan beri Kasım Cömert Tokayev cumhurbaşkanlığı görevini yürütüyor. Ancak halk Tokayev yönetiminden memnuniyetsiz. Zira ülkede otokratik bir devlet yönetim anlayışı var ve filiyatta demokrasi işlemiyor. Ayrıca Kazakistan’ın önemli yer altı zenginliğine rağmen Kazak halkının büyük kesimi yoksullukla boğuşuyor. Bu nedenle de Kazakistan’da LPG zammıyla başlayan gösteriler yıllardır otoriter şekilde yönetilen ülkede meydana gelen en yoğun gösterilere dönüştü. Halk sokaklara dökülerek değişim istediğini açıkça beyan etti ancak devletin yanıtı protestoları şiddetle bastırmak oldu.

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.